Kraszewski na Wołyniu
Przedsięwzięcie ma na celu ułatwienie wykorzystania zasobów dziedzictwa kulturowego i historycznego polsko-ukraińskiego regionu przygranicznego. - Chodzi o to, aby pokazać związki J. I. Kraszewskiego z Wołyniem - wyjaśnia dyrektor romanowskiego muzeum Krzysztof Bruczuk. - Okres wołyński w biografii pisarza jest dość szeroki i obejmuje lata 1837-59. Jego pierwszym majątkiem była wieś Omelno koło Łucka, następnie Gródek i Hubin. W 1853 r. pisarz pożegnał się z życiem wiejskim i przeniósł do Żytomierza, skąd siedem lat później wyprowadził się do Warszawy. Na Wołyniu Kraszewski pełnił dość istotne funkcje: był kuratorem szkół polskich, dyrektorem Teatru Żytomierskiego i Klubu Szlacheckiego oraz prezesem Towarzystwa Dobroczynności, ciesząc się równocześnie sławą jako pisarz - przypomina.
Dorobek literacki Kraszewskiego z okresu wołyńskiego to powieści ludowe, obyczajowe i historyczne, m.in. „Zygmuntowskie czasy”, „Ulana”, „Ostatnia z książąt słuckich”, „Ostap Bondarczuk”, „Stary sługa”, „Chata za wsią”, „Powieść bez tytułu” i „Starościna bełzka”. Powstały także dzieła naukowe, wspomnienia, artykuły oraz recenzje i sprawozdania. W tamtym czasie pisarz odbył kilka podróży, m.in. do Kijowa i Odessy, które zaowocowały „Wspomnieniami Odessy, Jedyssanu i Budżaku”. Z wielu dziedzin naukowych, które Kraszewski uprawiał w okresie wołyńskim, miejsce szczególne zajmowała archeologia, dlatego opuszczając Wołyń, był już uznanym autorytetem także w tej dziedzinie.
Także online
Nazwa projektu „Różnorodność kulturowa kresowego Polesia w życiu i twórczości J.I. Kraszewskiego – reprodukcja stron wspólnego ukraińsko-polskiego dziedzictwa kulturowego” została nadana przez stronę ukraińską. W ramach przedsięwzięcia Muzeum J.I. Kraszewskiego na Wołyniu przygotuje dla mieszkańców polsko-ukraińskiego pogranicza dwie stałe ekspozycje, które zostaną ulokowane w miejscowościach, z którymi pisarz był związany. Wraz z romanowską placówką zostaną opracowane broszury i przeprowadzone różne działania promocyjne. Zaplanowano warsztaty studyjne dla przedstawicieli muzeów, wydziałów kultury samorządów lokalnych oraz organizacji kulturalnych i turystycznych, a także teatralne wydarzenie artystyczne dla młodzieży szkolnej. – Wszystkie działania uzależnione są od sytuacji pandemicznej – zastrzega K. Bruczuk. – Część z nich będzie realizowana online. Na pewno zostanie podpisane porozumienie pomiędzy naszą placówką a Wołyńskim Muzeum Historycznym w sprawie przyszłej współpracy w zakresie dziedzictwa Kraszewskiego i transgranicznej wymiany kulturalnej. Kontakty już zostały nawiązane, mieliśmy m.in. okazję przebywać z wizytą w Horodcu, gdzie znajduje się płyta poświęcona Kraszewskiemu i funkcjonuje izba pamięci – podkreśla.
Tysiące euro
Projekt „Różnorodność kulturowa kresowego Polesia w życiu i twórczości J.I. Kraszewskiego – reprodukcja stron wspólnego ukraińsko-polskiego dziedzictwa kulturowego” realizowany jest w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020 i ma zostać zakończony w ciągu dziesięciu miesięcy.
Wartość projektu wynosi niemal 66 tys. euro, z czego środki do wydatkowania przez Muzeum J.I. Kraszewskiego w Romanowie wynoszą nieco ponad 23 tys. euro. Wkład własny placówki wynosi 2,3 tys. euro.
Joanna Szubstarska