75 rocznica bitwy pod Jeziorami
Obchody rocznicy bitwy pod Jeziorami rozpoczęły się od złożenia wieńców pod pomnikiem pomordowanych Polaków - ofiar egzekucji z 1944 r. Uroczystości rozpoczęła polowa Msza św. w intencji poległych w II wojnie światowej sprawowana przez ks. Sebastiana Mućkę, wikariusza parafii św. Zygmunta w Łosicach. Oprawę muzyczną zapewnił chór „Adoramus”. Wokół ołtarza przed pomnikiem w Jeziorach zebrało się wielu mieszkańców powiatu łosickiego, siedleckiego, bialskiego oraz rodzin żołnierzy „Zenona”. To drugie obchody, w których nie uczestniczyli żołnierze będący uczestnikami bitwy. Ostatni z nich - mjr Tadeusz Sobieszczak ps. Dudek i kapitan Ryszard Zaremba ps. Sawa - odeszli na wieczną wartę w 2018 r. W uroczystości wzięła udział Konna Straż Ochrony Przyrody i Tradycji pod komendą Andrzeja Nowaka. Ich przemarsz przez Jeziory jak zawsze pozostawił niezapomniane wrażenie. Obecni byli również: minister cyfryzacji Marek Zagórski, dowódca 18 Dywizji Zmechanizowanej gen. Jarosław Gromadziński, wojskowy komendant uzupełnień Warszawa Praga ppłk Andrzej Kosieradzki, dyrektor delegatury Urzędu Marszałkowskiego w Siedlcach Magdalena Sałata, samorządowcy, radni powiatu i gmin, poczty sztandarowe oraz mieszkańcy okolicznych miejscowości.
Na zakończenie uroczystości nad jeziorkiem leśnym w pobliżu Jezior odbyło się spotkanie – był posiłek oraz czas na rozmowy i wspomnienia. Zakończeniem Rajdu Konnego Szlakiem OP „Zenona” 34 pp AK był piknik patriotyczny na „tatarskiej górze” k. Łosic, zorganizowane przez Waldemara Kosieradzkiego, właściciela Muzeum Historii i Tradycji w Łosicach.
W lesie w pobliżu Jezior wyznaczono miejsce na patriotyczną uroczystość wręczenia oddziałowi sztandaru. Przed polowym ołtarzem stanął w bojowym rynsztunku cały oddział ze swym dowódcą por. S. Wyrzykowskim „Zenonem”. Przybyło wielu mieszkańców okolicznych wiosek: Ław, Sewerynowa, Zień, Łuzek, Popław, Wyrzyk, Kornicy, Zawadek, Krzymowskich. W pełnym wyposażeniu, na wozach strażackich przybyła też straż pożarna z Huszlewa. Zjawiło się również wielu honorowych gości, m.in. dowódca 9 Podlaskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej gen. bryg. Ludwik Bittner ps. Halka, dowódca 34 Pułku Piechoty płk Stefan Drewnowski ps. Roman. Kapelan oddziału ks. mjr Jan Karnicki ps. Miś dokonał aktu poświęcenia sztandaru, który dowódcy OP 34 por. Zenonowi wręczył doktor Witold Wróblewski. Padły słowa: „W imieniu społeczeństwa Podlasia przekazuję ten sztandar”. Rozpoczęła się Msza św. odprawiona przez ks. mjr. J. Karnickiego. Po wspólnym obiedzie leśna polana opustoszała. Partyzanci wrócili do swych kwater w Jeziorach.
Poświęcony 29 czerwca 1944 r. sztandar przeszedł swój chrzest bojowy już następnego dnia, w bitwie pod Jeziorami, gdy niespodziewanie oddział został zaatakowany przez duże siły niemieckie. Niemcy po wycofaniu się partyzantów postanowili zemścić się na miejscowej bezbronnej ludności. 1 lipca 1944 r. w Chotyczach żandarmi niemieccy rozstrzelali 24 mężczyzn. Zginęli wówczas mieszkańcy Chotycz, Toporowa, Jezior, Ław, Łosic. Ich śmierć upamiętnia pomnik postawiony na miejscu zbrodni.
Waldemar Kosieradzki
Tadeusz Nieścioruk