Moje dziecko obgryza paznokcie
Nawykowe obgryzanie paznokci jest sposobem rozładowywania napięć emocjonalnych. Występuje u dzieci i młodzieży, ale zdarza się również u dorosłych. Dzieci, tak jak wszyscy, na co dzień stykają się z różnymi problemami, ale nie potrafią nazwać swoich odczuć, nie znają też sposobów radzenia sobie ze stresem. Dlatego różnymi metodami starają się zlikwidować napięcie, np. wkładają palce do buzi, palcami kręcą włosy, drapią się albo machają nogą, gdy siedzą. Przynosi im to chwilową ulgę, ale u rodziców zwykle wywołuje irytację lub niepokój.
W takich sytuacjach nigdy nie wolno na dzieci krzyczeć, straszyć je, bić po rękach czy grozić karą. To tylko powiększa u nich stres i często nasila objawy. Dlatego zanim zaczniemy upominać pociechę, żeby nie obgryzała paznokci, ustalmy, co ją stresuje. Należy przyjrzeć się, w jakich sytuacjach to robi i poszukać przyczyny. Jeśli ją poznamy, łatwiej będzie malcowi pomóc pokonać lęki i rozwiązać jego problemy. Gdy siłą wymuszamy na dziecku, żeby zaprzestało obgryzania paznokci, często znajdzie sobie ono inny sposób odreagowania stresu, np. wyładowywanie agresji na rodzeństwie.
Najczęściej dziecko zaczyna obgryzać paznokcie w nowych, stresujących dla niego sytuacjach, np. gdy idzie do przedszkola, rozstaje się z rodzicami, zmienia mu się opiekunka, pojawia się rodzeństwo, przeprowadza się do nowego miejsca. Powodem mogą być też nieodpowiednie metody wychowawcze rodziców (zbyt częsta krytyka, wysokie wymagania, za mało czasu poświęcanego na rozmowy) oraz agresywne bajki lub gry wideo, które wzbudzają w maluchu niepokój. Czasem obgryzanie paznokci nie ma nic wspólnego ze stresem, ale jest zachowaniem podpatrzonym np. u kolegi czy kogoś dorosłego. Dzieci z łatwością naśladują zachowania innych i tak, jak uczą się np. zachowania przy stole, tak samo mogą przyswoić odruch obgryzania paznokci.
Jeśli uda nam się ustalić, jaka sytuacja wywołuje stres i jest przyczyną obgryzania paznokci, możemy pomóc dziecku uporać się z tym problemem, np. ograniczyć oglądanie telewizji, pomóc w odrabianiu lekcji, zapytać, dlaczego nie chce chodzić do przedszkola itp. Nie trzeba koncentrować uwagi pociechy na samym nawyku, ale raczej rozmawiać o sytuacjach, które go wywołują, tj. zamiast powtarzać: „ nie obgryzaj paznokci!”, zapytać, jak się czuje, co robiło w przedszkolu, w co chciałoby się pobawić. Pomocne są tu zabawy angażujące ręce, np. rysowanie, wycinanie, naklejanie, lepienie z plasteliny. Wtedy dziecko nie będzie miało okazji do obgryzania paznokci. Warto też chwalić je, gdy uda mu się powstrzymać i przez jakiś czas nie obgryzać paznokci. Poczuje się wtedy pewniej i będzie miało motywację, by tego nie robić.
Obgryzanie paznokci zazwyczaj mija z wiekiem, ale może być niekorzystne dla zdrowia. Bywa przyczyną wad zgryzu, zwiększa ryzyko zarażenia się owsikami, zwłaszcza w przypadku dzieci uczęszczających do przedszkola, i może pozostawić zdeformowane paznokcie.