Wspomnienie strajku chłopskiego

30 lat temu doszło w Siedlcach do akcji strajkowej, której inicjatorami i głównymi „aktorami” byli rolnicy ziemi podlaskiej. Strajk był wyrazem niezadowolenia z tragicznej sytuacji rolnictwa indywidualnego i niezrealizowania wcześniejszych porozumień ustrzycko-rzeszowskich.

 
5 listopada 1981 r. rolnicy rozpoczęli okupację budynku organizacji młodzieżowych (była tam wówczas siedziba m.in. ZSMP oraz ZHP) przy ul. Świerczewskiego 45 (obecnie ulica nosi nazwę Piłsudskiego). Kilka dni później akcja uzyskała poparcie Ogólnopolskiego Komitetu Założycielskiego NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” i przekształciła się w Ogólnopolską Akcję Protestacyjną. Strajk przerwało dopiero wprowadzenie stanu wojennego. Okupowany budynek rolnicy opuścili 14 grudnia rano.

 

Wystawa i konferencja

4 listopada w siedleckim Archiwum Państwowym otwarta została wystawa, pt. „Ogólnopolski Strajk Chłopski w Siedlcach 5 XI – 14 XII 1981 r.”, w całości poświęcona wspomnianym wydarzeniom. Na uroczystość przybyli przedstawiciele siedleckich władz samorządowych, na czele z prezydentem Wojciechem Kudelskim. Wśród obecnych gości dało się zauważyć m.in.: ówczesnych uczestników strajku, Gabriela Janowskiego (był pierwszym przewodniczącym rolniczej Solidarności) oraz przedstawicieli siedleckiego duchowieństwa – księży: Józefa Miszczuka i Stanisława Falkowskiego (obaj zaangażowani byli w niesienie pomocy protestującym), którzy podczas uroczystości udekorowani zostali medalami 30-lecia rolniczej Solidarności.

Na wystawę składa się ponad 100 zdjęć związanych ze strajkiem, dokumenty NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” (w tym ulotki wydawane przez strajkujących), a także materiały władz państwowych, PZPR i Służby Bezpieczeństwa.

Bezpośrednio po ceremonii otwarcia odbyła się towarzysząca wystawie konferencja naukowa, w trakcie której referaty wygłosili, poza jej autorką – Krystyną Jastrzębską, także m.in. naukowcy z Instytutu Pamięci Narodowej oraz innych jednostek archiwów państwowych.

 

Niedzielne obchody

Kolejne uroczystości – tym razem już nie tylko pod hasłem wspomnień o rolniczym strajku, ale także 30-lecia powstania rolniczej Solidarności – miały miejsce już dwa dni później. 6 listopada rozpoczęła je Msza św. odprawiona w siedleckiej katedrze, której przewodniczył ks. bp Zbigniew Kiernikowski. Po Mszy uczestnicy obchodów złożyli kwiaty pod tablicą umieszczoną na ścianie budynku na rogu ulic Piłsudskiego i Armii Krajowej upamiętniającą strajk, po czym udali się do sali „Podlasie” przy ul. Sienkiewicza, gdzie odbyły się kolejne punkty programu rocznicowego. Wspomnieć wypada, że w uroczystościach niedzielnych, poza władzami samorządowymi, członkami Solidarności oraz działaczami ruchów niepodległościowych, uczestniczyli również parlamentarzyści: Krzysztof Tchórzewski, Bogusław Kowalski oraz Waldemar Kraska.

Andrzej Sprycha