Zbadaj prostatę!

Wiedzą, że szwankuje zdrowie, ale się do tego nie przyznają. Jak już zaczynają mówić o swoim problemie, to nie szczędzą szczegółów… Ale zaciągnąć ich do lekarza graniczy z cudem. Schemat pod hasłem „facet choruje” dotyczy także chorób prostaty.

Specjaliści są zdania, że przerost stercza, czyli gruczołu krokowego zwanego też prostatą, występuje u 60% wszystkich mężczyzn po sześćdziesiątce, a ponad 95% mężczyzn powyżej 80 roku życia cierpi na związane z nimi dolegliwości. Gruczolak stercza jest stanem chorobowym związanym z wiekiem – tak samo jak siwe włosy, łysienie, słabnące mięśnie. Niezależnie od tego – jak czytamy na stronie zbadajprostate.pl – każdy mężczyzna po 45 roku życia powinien przebadać się w kierunku przerostu gruczołu krokowego i systematycznie kontrolować jego stan, zwracając też uwagę na objawy, które mogą być przejawem nieprawidłowości jego funkcjonowania. Przypomina o tym także Europejski dzień Prostaty, ustanowiony w 2006 r., przypadający 15 września.

Winne hormony

Prostata znajduje się bezpośrednio pod pęcherzem moczowym, a przez jego wnętrze przebiega cewka moczowa. Stercz składa się z mięśni, gruczołów i podporowej tkanki włóknistej. W jego wnętrzu znajduje się wiele małych gruczołów. Wytwarzają one płyn, uwalniany następnie do cewki moczowej. Do cewki transportowane są także męskie komórki płciowe produkowane przez jądra. Wspomniana wydzielina stercza, plemniki oraz płyn pochodzący z pęcherzyków nasiennych mieszają się w cewce i są wytryskiwanie dzięki skurczom odpowiednich mięśni na zewnątrz przez cewkę w postaci spermy czyli nasienia. Gruczoł krokowy mężczyzny w wieku od 30 do 50 lat z reguły nie zmienia swojej wielkości. Ale po pięćdziesiątce u większości mężczyzn dochodzi do jego powiększenia. Mikroskopowo jest to przerost łagodny, czyli nie nowotworowy. Specjaliści są zdania, że to wynik zmian w gospodarce hormonalnej, związanej z wiekiem.

Daje o sobie znać

Zdarza się, że powiększający się gruczoł uciska cewkę moczową i zwęża jej ujście pęcherzowe. Skutkiem jest utrudnienie i spowolnienie wypływu moczu. Towarzyszą temu charakterystyczne objawy. Zaniepokoić powinno przede wszystkim zmniejszenie siły strumienia moczu, połączone z koniecznością wyczekiwania na rozpoczęcie mikcji. Kolejnym symptomem jest tzw. nykturia, czyli potrzeba coraz częstszego wstawania w nocy w celu oddawania moczu. Początkowo dolegliwości nie są dokuczliwe i można nauczyć się z nimi żyć. Z biegiem czasu stopniowo nasilają się. Mężczyzna ma poczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, z czym wiąże się silne parcie prowadzące do mimowolnego i bardzo krępującego moczenia się. Dodatkowym przejawem, trudnym do zaakceptowania, jest zmniejszenie aktywności seksualnej.

Nie krępuj się

Przerost gruczołu krokowego i wynikające z tego dolegliwości mogą mieć niekorzystny wpływ na różne sfery życia mężczyzn, w tym osobiste i zawodowe. Autorzy pierwszej w Polsce ogólnopolskiej kampanii społecznej dotyczącej profilaktyki raka prostaty, która ruszyła trzy lata temu pod hasłem: „Nie krępuj się, zerwij z milczeniem”, zachęcają mężczyzn do przełamania wstydu i zadbania o własne zdrowie. Jednym z powodów tego, że panowie unikają wizyty u lekarza, jest niewiedza i strach przed chorobą.

Podstawę profilaktyki poważnego schorzenia, jakim jest rak prostaty, stanowi rozmowa z lekarzem oraz przezodbytnicze badanie prostaty. Pozwala ono sprawdzić, jak wygląda gruczoł krokowy, czy nie ma w nim guzków czy też innych niepokojących zmian. Urolog, do którego kierowany jest pacjent, może zalecić dodatkowo badanie przepływu moczu, badanie moczu. Zwykle też pobiera się krew, aby sprawdzić jak pracują nerki oraz oznaczyć poziom substancji zwanej swoistym antygenem sterczowym (prostate-specific antigen – PSA).

Z ręką na pulsie

Większość osób cierpiących na łagodny przerost gruczołu krokowego uczy się żyć z jego objawami. Zmiany wymagają jednak trzymania ręki na pulsie i powtarzania badań. Tym bardziej, że w 10 do 30% przypadków raka prostaty – we wczesnych stadiach nie ma żadnych zewnętrznych objawów. Regularne kontrole urologiczne pozwolą zmniejszyć dolegliwości spowodowane łagodnym rozrostem prostaty oraz dają szansę na wykrycie raka prostaty w jego wczesnej fazie zaawansowania, pozwalającej na całkowite wyleczenie. Warto zauważyć, że symptomy, które mogą sugerować przerost stercza, nie zawsze oznaczają ten stan, a są przejawem zapalenia prostaty, czasami przechodzącego w stan ostry. Ma ono podłoże infekcyjne i można je wyleczyć antybiotykami.

Szczegółowe informacje o chorobach prostaty można znaleźć na stronie zbadaj prostate.pl oraz prostata.pl.

KL