Mało znane, a zdrowe
Niedawno na łamach naszego tygodnika pisaliśmy o walorach ziołolecznictwa. Kontynuujemy temat, zachęceni przez czytelniczkę, która prosi w liście, by podać, jakie właściwości mają „modne” zioła: ostropest, czystek oraz serdecznik. Ostropest - nie mylić z ostem! Wyglądem rzeczywiście przypomina oset: długa łodyga, purpurowe, zebrane w koszyczki kwiaty i długie kolce. Najważniejsze z uwagi na zastosowanie lecznicze są owoce ostropestu.
W Polsce występuje on zwykle jako roślina uprawna, rzadko można spotkać rośliny rosnące dziko. Wyciąg z owoców ostropestu doceniony został głównie za sprawą sylimaryny, która ma właściwości antyhepatotoksyczne, to znaczy ochronne dla komórek wątroby. Co ciekawe, stwierdzono nawet jej zdolność do niwelowania szkodliwego wpływu toksyn zawartych w muchomorze sromotnikowym.
Zdolność sylimaryny do ochrony komórek budujących wątrobę przed negatywnym wpływem spożywanych napojów i potraw tłumaczy zastosowanie jej w profilaktyce. Również w przypadku zdiagnozowanych chorób, takich jak marskość czy chroniczne zapalenie, zaleca się przyjmowanie preparatów zawierających wyciąg z owoców ostropestu plamistego (np. leki: Sylimarol, Sylivit, Sylicynar, Syliflex). Wątroba jest nieustannie narażona na destrukcyjne wpływy toksyn znajdujących w naszym środowisku oraz silnych leków. Również w takich przypadkach, powinno się przyjmować preparaty zawierające wyciąg z owoców ostropestu plamistego.
Kto słyszał o czystku?
To roślina… stara jak świat, a jednak doceniona dopiero kilkanaście lat temu. Czystek to niewielki krzew występujący dziko w południowej Europie. Przez wieki pojawiał się w tradycyjnych recepturach, zwykle w postaci olejku eterycznego stosowanego do leczenia trudno gojących się ran. Dopiero w XX w. odkryto, że jej działanie lecznicze jest związane z ogromną zawartością polifenoli, czyli substancji o silnym działaniu antyoksydacyjnym i immunostymulującym: opóźniają one procesy starzenia, łagodzą stany zapalne, zapobiegają chorobom układu krążenia i oczu oraz odgrywają niebagatelna rolę w profilaktyce przeciwnowotworowej. Wykazują również działanie przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne i przeciwhistaminowe. Nie jest to koniec listy walorów polifenoli. Najnowsze badania potwierdzają też, że czystek może zmniejszać dolegliwości towarzyszące boreliozie.
Wraca do łask
Serdecznik pospolity (zwany również lwim sercem, gęsią stopą, lwim ogonem) jest dość niepokaźną rośliną o nikłych fioletowych kwiatkach. Rośnie dziko w zaniedbanych ogródkach, w sadach, przy drogach, na rumowiskach i traktowany jest jak chwast.
Substancje zawarte w zielu serdecznika wpływają na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zwiększają wydolność mięśnia sercowego i zwalniają akcję serca. Działają uspokajająco i odprężająco. Są pomocne w nadmiernej pobudliwości nerwowej, leczą stany lękowe i stany niepokoju, działają lekko nasennie. Napary z ziela serdecznika mają właściwości moczopędne, żółciopędne, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze. Mogą też być stosowane przy wzdęciach, bólach brzucha i zaburzeniach trawienia.
Serdecznik – jak sugeruje nazwa – zalecany jest jako środek wzmacniający pracę serca, poprawiający krążenie krwi, przy chorobie wieńcowej, nadciśnieniu. Zioło to można stosować w postaci naparów, nalewek, mieszanek ziołowych, np. z kozłkiem lekarskim, głogiem, melisą.
KL