Cześć ich pamięci!

W niedzielę, 31 sierpnia, w Woli Zadybskiej odbyła się uroczystość odsłonięcia i poświęcenia pomnika upamiętniającego mieszkańców poległych w czasie II wojnie światowej. Podczas wojny w miejscowości istniał silnie rozwinięty ruch oporu, a mieszkańcy, biorąc czynny udział w walce o niepodległość, przynależeli do Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich.

Pomnik z wypisaną inskrypcją „Pamięci ofiar II wojny światowej mieszkańców Woli Zadybskiej i okolic” został odsłonięty w 70 rocznicę tragicznych wydarzeń, jakie rozegrały się w tej miejscowości. 10 marca 1944 r. wioska została otoczona przez oddział żołnierzy niemieckich, którzy rozpoczęli rewizje i aresztowania.

Szukali oni broni, amunicji, radia i innych materiałów świadczących o przynależności do nielegalnych organizacji. Tego dnia Niemcy brutalnie zamordowali na terenie wsi cztery osoby, zaś 13 zostało wywiezionych do obozów koncentracyjnych, z czego powróciła tylko jedna. Ogólnie II wojna światowa pochłonęła 31 mieszkańców wsi Wola Zadybska oraz okolicznych wiosek: Borucichy, Derlatki, Kątów i Kosin. Przebywali oni w obozach koncentracyjnych KL Dachau, KL Gross-Rosen, KL Litomierzyce, byli więźniami Pawiaka, ginęli podczas walk z Niemcami. Wśród ofiar są również osoby więzione przez NKWD w łagrach na terenie ZSRR. Pamięć o poległych mieszkańcach jest wśród społeczeństwa ciągle żywa, czego przykładem stała się inicjatywa budowy pomnika.

Granitowa płyta została wzniesiona z inicjatywy wójta gminy Kłoczew Zenona Stefanowskiego oraz Społecznego Komitetu Budowy Pomnika. Wykonawcą pomnika jest rzeźbiarz Witold Marcewicz z Bełżyc k. Lublina. Obelisk ma kształt krzyża, umieszczone są na nim imiona i nazwiska 31 pomordowanych mieszkańców Woli Zadybskiej i okolic. Formę obelisku w kształcie krzyża wybrali potomkowie ofiar wojny.

Odsłonięcie i poświęcenie

Niedzielną uroczystość odsłonięcia pomnika zainaugurowała o 12.00 Msza św. koncelebrowana przez ks. Tadeusza Kota, ks. Czesława Ciołka, ks. Dariusza Ostałowskiego, miejscowego proboszcza ks. Włodzimierza Wąsowskiego oraz innych zaproszonych duchownych. Wśród gości przybyłych na uroczystość byli też: Bożena Żelazowska – zastępca szefa urzędu ds. kombatantów i osób represjonowanych, Waldemar Podsiadły – sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Lublinie, Michał Sadura – przedstawiciel wojewody lubelskiego, członkowie organizacji kombatanckich, m.in. Światowego Związku Żołnierzy AK Obwodu „Gołąb” w Garwolinie oraz ŚZŻ Koło w Rykach im. Majora Mariana Bernaciaka „Orlika”, licznie przybyli potomkowie pomordowanych, samorządowcy, przedstawiciele straży pożarnej, uczniowie oraz mieszkańcy Woli Zadybskiej i okolic.

Bezpośrednio po Mszy św. nastąpił uroczysty przemarsz uczestników pod obelisk. Odsłonięcia pomnika dokonali członkowie rodzin pomordowanych. Aktu poświęcenia dokonał proboszcz ks. W. Wąsowski.

Podczas uroczystości odbyło się również wręczenie medali i odznaczeń. Z. Stefanowski został odznaczony medalem „Pro Patria” i Medalem za Zasługi dla ŚZŻAK. Tym drugim odznaczeniem uhonorowano również miejscową Szkołę Podstawową im. Jana Kupczyka.

W uroczystościach udział wzięła asysta honorowa z Kompanii Reprezentacyjnej Sił Powietrznych w Dęblinie oraz Orkiestra Wojskowa z Siedlec. Po odczytaniu Apelu Pamięci i oddaniu salwy honorowej nastąpiło uroczyste złożenie wieńców i kwiatów.

TOMASZ KOŹLAK