Czy rowerzyści i piesi są chronieni?
Rzecznik NIK Paweł Biedziak zapowiedział, że kontrole obejmą: ministerstwo infrastruktury i rozwoju, oddziały Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, urzędy marszałkowskie, zarządy dróg wojewódzkich.
Ponadto starostwa powiatowe, urzędy miast i gmin oraz zarządy dróg miejskich, ministerstwo spraw wewnętrznych, policję (KGP i wybrane komendy wojewódzkie, powiatowe oraz miejskie), straże gminne i miejskie, Generalną Inspekcję Transportu Drogowego, ministerstwo edukacji oraz wybrane szkoły podstawowe, gimnazja i licea.
Sprawdzą drogi i przepisy
Polska to w Europie kraje najwyższego ryzyka dla pieszych. Zagrożenie utratą życia w wypadku jest w tej grupie uczestników ruchu drogowego blisko trzy razy wyższe niż w Niemczech, Hiszpanii, Francji czy Wielkiej Brytanii. Tam rocznie ginie ok. 400 pieszych, w Polsce ponad 1,1 tys. osób (ok. 1/3 ogółu ofiar śmiertelnych).
NIK w czasie kontroli sprawdzi, czy działania organów państwa przyczyniają się do poprawy bezpieczeństwa pieszych i rowerzystów, a szczególnie, czy prowadzone działania edukacyjne i prewencyjne zwiększyły bezpieczeństwo tych grup; czy infrastruktura drogowa w dostatecznym stopniu zapewnia im bezpieczeństwo; czy przedsięwzięcia w zakresie kontroli ruchu drogowego realizowane przez policję, ITD i straże gminne przyczyniły się do zwiększania tego bezpieczeństwa; czy obowiązujące przepisy chronią w dostatecznym stopniu pieszych i rowerzystów oraz czy w planach rozwoju przestrzeni miejskiej i pozamiejskiej uwzględniono interesy tych grup.
Winni kierowcy
Z policyjnych statystyk wynika, że w 2013 r. na polskich drogach zginęło 304 rowerzystów, a ponad 4,1 tys. zostało rannych. Do większości wypadków doszło w terenie zabudowanym, a głównym powodem było nieprzestrzeganie przez kierowców pierwszeństwa przejazdu rowerzysty. W informacji zapowiadającej kontrolę NIK przytacza analizy przyczyn wypadków, których ofiarami są niechronieni uczestnicy ruchu drogowego, w szczególności piesi i rowerzyści. Wskazuje też na różne działania, jakie należy podjąć, aby realnie poprawić bezpieczeństwo tych grup, m.in.: poprawę infrastruktury drogowej, budowę i modernizację dróg z uwzględnieniem interesów pieszych i rowerzystów, uczynienie przestrzeni miejskiej i pozamiejskiej bardziej bezpieczną dla pieszych i rowerzystów (budowa chodników, zwłaszcza we wsiach i małych miejscowościach przeciętych różnej klasy drogami, kładek, przejść podziemnych, zamkniętych dla ruchu pojazdów placów oraz deptaków, sygnalizacji świetlnej przy przejściach w miejscach dużego natężenia ruchu).
Potrzebna przestrzeń bezkonfliktowa
Analitycy wskazują też na potrzebę: konstruowania prawnej i infrastrukturalnej przestrzeni bezkonfliktowej w trójkącie rowerzysta – pieszy – kierowca, poprawy świadomości społecznej w tym zakresie, a w przypadku dzieci i młodzieży – możliwie powszechnego wychowania komunikacyjnego, a ponadto – poprawy egzekwowania w stosunku do pieszych i rowerzystów przepisów ruchu drogowego.
Piesi i rowerzyści ginęli najczęściej pod kołami samochodów prowadzonych przez kierowców, którzy potrącili ich na przejściach i skrzyżowaniach. Ponad 9 tys. pieszych zostaje co roku rannych. Wypadki z udziałem pieszych stanowią ponad 26% ogółu wypadków. W 2013 r. doszło do 9,4 tys. tego rodzaju zdarzeń. Głównymi przyczynami było nieudzielenie pierwszeństwa pieszemu. Tak zginęły 142 osoby. Nieprawidłowe przejeżdżanie przejść przez kierowców przyniosło śmierć 80 pieszym. Pędzący z nadmierną prędkością kierowcy przyczynili się do śmierci 96 ludzi.
KO