Diecezja – od utworzenia do kasaty

Tegorocznym spotkaniom organizowanym przez Bractwo św. Judy Tadeusza przyświeca hasło przygotowań do jubileuszu 200-lecia diecezji siedleckiej. Wykład pt. „Diecezja podlaska - od utworzenia do kasaty” wygłosił podczas ostatniego ze spotkań ks. prałat Bernard Błoński, dyrektor Archiwum Diecezjalnego.

Zgromadzonych 27 kwietnia w auli I Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego w Siedlcach powitał dr Tadeusz Tobiasz, przewodniczący Bractwa. Prelekcję poświęconą 50-letniej historii diecezji janowskiej czyli podlaskiej tradycyjnie poprzedziła modlitwa do św. Judy Tadeusza.

Tytułem wstępu do omówienia dziejów diecezji w kontekście rządów trzech pierwszych biskupów, tj.: Feliksa Łukasza Lewińskiego, Jana Marcelego Gutkowskiego i Beniamina Szymańskiego, ks. B. Błoński przypomniał, że diecezja janowska czyli podlaska została utworzona na mocy bulli papieża Piusa VII 30 czerwca 1818 r. Terytorialnie była wyodrębniona z diecezji lubelskiej. – Urzędy diecezjalne zaczęły funkcjonować formalnie od stycznia 1819 r. Stolicą diecezji był Janów Podlaski, a kościołem katedralnym – obecna kolegiata Trójcy Świętej.

Ustosunkowując się do wyboru siedziby diecezji, prelegent sygnalizował, że właśnie w Janowie rezydowali kolejni biskupi diecezji łuckiej. W podziemiach kolegiaty pochowani zostali: Franciszek Antoni Kobielski, Antoni Erazm Wołłowicz, Adam Naruszewicz i sufragan Józef Twarowski. Uzupełnieniem wykładu był pokaz archiwalnych fotografii przedstawiających m.in. widok na miasto i świątynię, powstałą z inicjatywy bp. F.A. Kobielskiego, który rządził diecezją w latach 1739-1755.

– Dawniej była to wioska Porchów – mówiąc o stolicy diecezji, ks. B. Błoński wspomniał, iż prawa miejskie zyskała w 1465 r. i od imienia ówczesnego biskupa Jana Łosowicza przyjęła nazwę: Janów Biskupi. – Z czasem podjęto starania mające na celu utworzenie w mieście seminarium duchownego. Zaczęło ono funkcjonować za rządów bp. Stanisława Witwickiego. ...

Agnieszka Warecka