Budowanie wiary
Przed 231 laty bp Jan Chryzostom Kaczkowski dokonał uroczystej konsekracji kościoła. Podczas uroczystej sumy przeor i proboszcz parafii pw. św. Ludwika o. Dariusz Cichor OSPPE wspomniał, że pokolenia włodawian w tym właśnie miejscu wchodziły przez chrzest św. do Kościoła. Były umacniane mocą Ducha Świętego w sakramencie bierzmowania, wielu grzeszników uzyskało łaskę pojednania z Bogiem i bliźnimi. - Tutaj przodkowie słuchali słowa Bożego, uczestniczyli w Eucharystii, spożywając Ciało i Krew Chrystusa. Tutaj także zawierali małżeństwa, chrzcili swoje dzieci, a zmarłych odprowadzali stąd na miejsce oczekiwania na zmartwychwstanie - wyjaśniał.
W trakcie homilii o. D. Cichor zwrócił uwagę, że Kościołem w pełnym znaczeniu tego słowa jest wspólnota złożona z żywych ludzi wyznających wiarę w Chrystusa. – Tę zaś wspólnotę, której budowie nie ma końca, wznosimy zbiorowym wysiłkiem wiary, nadziei i miłości i przyozdabiamy autentycznym życiem chrześcijańskim w realiach szarej codzienności – dodał.
Po wieczne czasy
Rok 2017 dla włodawskich paulinów upływa pod znakiem wspomnienia ważnych rocznic. W tym roku przypada jubileusz urzędowego powierzenia parafii św. Ludwika zakonnikom miejscowego klasztoru. Stało się to 1 lipca 1717 r., gdy przebywający na Jasnej Górze biskup łucki Joachim Przebendowski podpisał dekret o inkorporacji tejże parafii do konwentu włodawskiego. – Jednak już wcześniej, bo od 1707 r. – za aprobatą bp. Aleksandra Wyhowskiego – paulini sprawowali regularną służbę Bożą nie tylko we własnym, początkowo drewnianym kościele, ale też duszpasterstwo w rozległej parafii – mówi przeor i proboszcz parafii pw. św. Ludwika. – Należy wspomnieć, że w 1705 r. wielki pożar Włodawy zniszczył miasto wraz z kościołem parafialnym i kościołem paulinów. W 1706 r. przechodzące przez Włodawę wojska szwedzkie dopełniły miary zniszczenia. Wraz z miejską farą spłonęły wówczas dokumenty metrykalne. Proboszcz ks. Kazimierz Krukowiecki przeniósł się do wsi Wyryki pod Włodawą, a kuria diecezji łuckiej powierzyła paulinom prowadzenie duszpasterstwa na zasadzie tzw. tymczasowej komendy. Dopiero w 1717 r., mocą wspomnianego wyżej dekretu bp. J. Przebendowskiego, związano parafię św. Ludwika – „po wieczne czasy” – z konwentem paulinów – objaśnia o. D. Cichor.
Rozwój kultu
W parafii zakonnicy pełnili służbę Bożą we własnym kościele, opiekowali się przytułkiem dla osób starszych i chorych, prowadzili nauczanie w miejscowej szkółce. Powołali też do istnienia stowarzyszenie religijne pod nazwą Bractwa Pięciu Ran Pana Jezusa, a wkrótce również Bractwo Trójcy Świętej. – Wydaje się, że obie te wspólnoty odegrały dużą rolę w integracji środowiska i przez dziesięciolecia włączały wiernych świeckich w głębsze życie religijne – stwierdza przeor włodawskiej wspólnoty. – Bractwo Pięciu Ran Pana Jezusa, założone około 1750 r., okazało się trwałym i niezwykle popularnym elementem duszpasterstwa we Włodawie i wywarło ogromny wpływ na całe pokolenia parafian. Jego działalności nie przerwały ani kasata klasztoru w 1864 r., ani też rosyjskie zakazy udziału w stowarzyszeniach religijnych w okresie zaborów – tłumaczy.
Paulini szerzyli we Włodawie kult Matki Bożej Jasnogórskiej skupiony wokół kopii cudownego wizerunku częstochowskiego, który znajdował się w kaplicy kościoła wybudowanego w latach 1740-1765. Obraz, zachowany do dzisiaj, otaczany był niegdyś kultem jako słynący niezwykłymi łaskami. Rozwijano ponadto kult patrona zakonu paulińskiego – św. Pawła Pustelnika, św. Tekli Pustelnicy, św. Walentego oraz św. Józefa.
Kasata klasztoru
O. D. Cichor potwierdza, że wspaniała barokowa świątynia przyciągała wiernych reprezentacyjną architekturą oraz gustownym wyposażeniem wnętrza, nad realizacją którego pracowali znakomici artyści polscy XVIII w., m.in.: Maciej Polejowski, Michał Filewicz oraz Gabriel Sławiński, autor fresków pokrywających wnętrze świątyni, jak również wybitny malarz warszawski Szymon Czechowicz, autor obrazów przedstawiających postaci patronów bocznych ołtarzy.
Kres pracy duszpasterskiej paulinów we Włodawie położyła kasata klasztoru w listopadzie 1864 r. W ramach represji po upadku powstania styczniowego kilku ojców w białych habitach przewieziono furmankami na Jasną Górę. Do opieki nad wspólnotą pozostawiono jedynie o. Narcyza Michalskiego, który występował w randze administratora parafii we Włodawie i pobliskim Orchówku. Budynek poklasztorny, oprócz części przeznaczonej na mieszkania księży, służył odtąd jako siedziba urzędów administracji publicznej. Od 1867 r. duszpasterstwo we Włodawie prowadzili kapłani diecezji lubelskiej, gdyż diecezja podlaska została w tymże 1867 r. przez władze rosyjskie zlikwidowana. – Kapłani diecezjalni, wśród których nie brakowało wybitnych osobowości, troszczyli się o parafialną świątynię, a przede wszystkim o umocnienie wiary w sercach rzymskich katolików oraz byłych unitów, których na siłę przyporządkowano do prawosławia. To dzięki ich wytężonej pracy wierni Włodawy i okolic zachowali nienaruszoną wiarę, nadzieję na lepsze czasy i miłość do Boga i Polski w czasie I wojny światowej, okresie dwudziestolecia międzywojennego, czasie okupacji niemieckiej i sowieckiej, a następnie pod panowaniem reżimu komunistycznego – podkreśla o. D. Cichor.
Odbudowa wspólnoty
Powrót paulinów do ich dawnej siedziby we Włodawie nastąpił w 1992 r. za aprobatą ówczesnego ordynariusza diecezji siedleckiej bp. Jana Mazura, przy wydatnym wsparciu bp. Władysława Skomoruchy i staraniach ks. infułata Kazimierza Korszniewicza.
– Paulini mieli świadomość, że praca duszpasterska w środowisku włodawskim będzie mogła rozwinąć się w oparciu o gorliwe głoszenie słowa Bożego i intensywne życie sakramentalne, jak również powołanie do istnienia wspólnot ludzi świeckich, którzy mają możliwość udziału w permanentnej formacji do dojrzałej wiary – mówi o zakonnikach, którzy obejmowali kościół i parafię po 125 latach nieobecności, jej obecny proboszcz. – Obecnie funkcjonują w parafii trzy wspólnoty neokatechumenalne, liczna grupa Odnowy w Duchu Świętym, 23 koła Żywego Różańca, Straż Honorowa Najświętszego Serca Pana Jezusa, kręgi Domowego Kościoła, młodzieżowa wspólnota oazy Ruchu Światło-Życie. Z myślą o dzieciach i młodzieży powołano do życia Eucharystyczny Ruch Młodych – dodaje. W parafii działa także krąg biblijny. Ojcowie oraz katecheci podejmują zajęcia katechetyczne w miejscowych szkołach, a także obowiązki kapelańskie w miejscowym szpitalu powiatowym. Współpracują również z kapłanami dekanatu włodawskiego.
Liczne dzieła
Klasztor i parafia nawiązały także współpracę z włodawskim muzeum „Zespół Synagogalny”, uwidaczniającą się chociażby przy okazji realizacji kolejnych edycji znanego w Polsce Festiwalu Trzech Kultur. W kościele św. Ludwika i w klasztorze odbywają się sympozja, wystawy oraz koncerty muzyki dawnej. W ciągu roku organizowane są koncerty muzyki ze zbiorów archiwalnych Jasnej Góry, dzięki którym słuchacze mogą podziwiać nieznane dotąd perełki polskiej muzyki religijnej związanej z narodowym sanktuarium Królowej Polski.
Ponadto paulini podejmują w zabytkowym kompleksie kościelno-klasztornym liczne prace konserwatorskie w celu przywrócenia wnętrzu świątyni dawnej świetności.
– Budowanie wiary w sercach parafian i tworzenie we Włodawie wspólnoty ludzi autentycznie żyjących wiarą w Chrystusa uważają paulini obecnie pracujący na terenie parafii św. Ludwika za swój najważniejszy cel – podkreśla o. D. Cichor.
Na Jasnej Górze i w Leśnej Podlaskiej
Rok 2017 jest czasem jubileuszy w zakonie paulinów. Dla całego Zakonu św. Pawła Pustelnika najważniejszą rocznicą staje się 300-lecie koronacji cudownego obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Kulminacyjnym punktem tegorocznych obchodów będzie uroczysta Msza św. sprawowana na Jasnej Górze 26 sierpnia z udziałem Episkopatu, przedstawicieli władz Rzeczypospolitej Polskiej oraz rzeszy pielgrzymów, którzy przybędą tego dnia do sanktuarium Królowej Polski z różnych stron naszej ojczyzny. Przygotowywano się do tych obchodów poprzez wystawy o charakterze historycznym, sympozja, cykle spotkań formacyjnych i duszpasterskich, a także pielgrzymki z parafii, w których duszpasterstwo prowadzą paulińscy zakonnicy. Inicjatywy te przyczyniły się z pewnością do głębszego zrozumienia idei królowania Maryi nad polskim narodem w Jej jasnogórskim wizerunku.
Uroczystości jubileuszowe odbędą się w tym roku także w sanktuarium Matki Bożej Leśniańskiej. Wspólnota przeżywa bowiem 90 rocznicę powrotu do Leśnej Podlaskiej cudownego obrazu Maryi – Matki Jedności. Obchody rocznicowe zaplanowano na 26 września, a poprzedzą je rekolekcje maryjne. Eucharystii odpustowej będzie przewodniczył generał zakonu paulinów o. Arnold Chrapkowski.
JS