Folklor wiecznie żywy
Po otwarciu imprezy przyszedł czas na prezentacje. Można było obejrzeć nie tylko widowiska obrzędowe, ale też sztuki teatralne oparte na podaniach ludowych, ale też nawiązujące do wydarzeń historycznych. Zespół Obrzędowy z Hańska przedstawił widowisko „Wolna Polska” w reżyserii Haliny Radeckiej i na podstawie scenariusza Barbary Puacz-Mazurek. W swoim dorobku grupa ma kilkanaście widowisk obrzędowych, m.in. „Pierzak w Hańsku”, „Oborywanie kozy”, „Kwaszenie kapusty” czy „Miodobranie”. W tym roku sięgnęła po wątki historyczne nawiązujące do lat walki o niepodległość Polski. Jest to zespół wielopokoleniowy, a występowanie na scenie to niejednokrotnie tradycja rodzinna. Tak było w przypadku Aleksandra Głąba, gimnazjalisty, który poszedł w ślady dziadka i rodziców. - Ze sceną związany jestem od szkoły podstawowej - mówi Aleksander. - Pani Radecka widziała moje dziecięce role teatralne, dlatego zaprosiła mnie do Zespołu Obrzędowego. Występuje tu także moja siostra Ola. Dzięki tym widowiskom poznaję dawne zwyczaje.
Do spektaklu „Wolna Polska” przygotowywaliśmy się zaledwie dwa tygodnie, a rozpoczęliśmy tuż po występach w Teatrze Polskim w Warszawie, gdzie mieliśmy okazję pokazać „Kusaki” – podkreśla.
Historyczny kontekst
Po tematy historyczne sięgnęli także Seniorzy z Urszulina. „Matka opowiadała, że w lesie przy starym dębie koło Urszulina pochowali powstańców. Byłam tam. Na miejscu stoi krzyż i kapliczka na dębie z obrazkiem Matki Bożej Częstochowskiej” – to fragment widowiska pt. „Wszystkich Świętych, Dzień Zaduszny” nawiązującego do znanej w okolicy bitwy z 1863 r., a także do 1920 r. i potyczki pod Andrzejowem. Spektakl wyreżyserowała Ewa Kozłowska, a scenariusz napisała Janina Chrzaniuk.
Z kolei Szkolne Koło Teatralne „Korale” z Korolówki zaprezentowało widowisko „„Andrzejki u Mani” w reżyserii Ewy Krzywani. Nie zabrakło w nim zwyczajów andrzejkowych, wróżb, ale też przypomnienia o rozpoczynającym się następnego dnia Adwencie.
Niezniszczalne dziedzictwo
Występy oceniała komisja w składzie: Janina Biegalska z urzędu marszałkowskiego w Lublinie, Andrzej Saar i Iwona Niewczas z Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Lublinie oraz Danuta Głouszek ze starostwa powiatowego we Włodawie. Jury przyznało równorzędne nagrody pieniężne, a wszystkie trzy zespoły otrzymały nominację do Międzywojewódzkiego Sejmiku Wiejskich Zespołów Teatralnych, który odbywa się w Tarnogrodzie.
Podsumowując przegląd, J. Biegalska doceniła pomysłowość, wyobraźnię artystyczną i teatralną zespołów, które – jak podkreśliła – przekazują niezniszczalne dziedzictwo kulturowe. Natomiast A. Saar zauważył, że folklor to nie tylko śpiew, taniec i strój. – To również przekazywane z dziada pradziada wartości utrwalone w mądrości i doświadczeniach pokoleń – zaznaczył.
Z okazji 20-lecia przeglądu uhonorowano występujące na przestrzeni lat zespoły. Dyplomy uznania za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej otrzymali: Załuczanie z Załucza Starego, Wesołe sąsiadki z Kołacz, Jutrzenka z Dołhobród, Kresowianki z Włodawy, Korale z Korolówki, Seniorzy z Urszulina i Zespół Obrzędowy z Hańska. Honorowa odznaka Zasłużony dla Kultury Polskiej trafiła do Waldemara Taurogińskiego, instruktora teatralnego z Hańska, a także pomysłodawcy chełmskiej grupy literackiej „Lubelska 36” i m.in. reżyserowa programów poetycko-muzycznych.
W tym roku obok widowisk konkursowych można było posłuchać piosenek ludowych zespołów z Dubeczna, Hańska, a także obejrzeć spektakl „Wolność” w wykonaniu teatru Animalo z Dubeczna.
Joanna Szubstarska