Twoja mowa cię zdradza
Język polski nie ma statusu lingua franca, czyli języka międzynarodowego, ale przecież porozumiewa się nim 38 mln ludzi. Ten fakt należy uszanować. Poza tym panuje obecnie swoista moda na nauczanie języka polskiego. Na naszej uczelni od wielu lat prowadzimy Letnią Szkołę Języka Polskiego. Zainteresowanie nią jest ogromne. Co roku przyjeżdża spore grono osób, często z odległych zakątków świata, np. Brazylii, Tajwanu, Chin, Chile. Choć język angielski jest coraz powszechniejszy, to jednak do codziennej komunikacji, już od najmłodszych lat, niezbędny jest nam język polski. Owszem, istnieją osoby, które tego nie dostrzegają lub ignorują ten fakt. Globalizacja stwarza problemy normatywne, bo ilekroć pojawia się nowa jednostka, która być może jest funkcjonalnie uzasadniona, my jeszcze tego nie wiemy, trzeba ją opisać i zweryfikować jej status. Jak zastąpić hot doga i hamburgera?
Dlaczego powinniśmy dbać o nasz język ojczysty?
Bo jest jeden jedyny. Język ojczysty stanowi dziedzictwo przodków, w nim zawarty jest nasz językowy obraz świata, czyli sposób wierzenia, postrzegania rzeczywistości, to, jakie mamy obyczaje, kulturę. Wszystkie te elementy zawarte są właśnie w języku. Spójrzmy na zwrot frazeologiczny „wziąć kogoś na spytki”. Nam się dziś wydaje, że on jest taki jasny i oczywisty, oznacza „wypytać kogoś”. Ale to nieprawda, bo dawniej „spytki” to były tortury. Czyli wziąć kogoś na spytki oznaczało „torturami zmusić kogoś do mówienia”.
Język jest bardzo ważnym elementem naszej tożsamości narodowej. Pamiętamy z kart historii, że kiedyś go nam zabrano. Chcieliśmy mówić po polsku podczas zaborów, a nie zawsze to było możliwe. Dlatego przez wiele lat walczyliśmy o niego. Ponadto wszystko wyraża się w języku. To, że możemy się dziś spotkać i porozmawiać, również wyraża się w języku. Często w swoich publikacjach piszę, iż język ma status primus inter pares, czyli pierwszy ponad wszystkimi. Już romantycy mówili, że język wyraża ducha narodu. ...
Monika Grudzińska