Gorzkie żale przybywajcie
Małgorzata Buzuk co niedzielę w Wielkim Poście zostaje po Mszy na Gorzkich żalach. - Moja mama powtarzała, że Gorzkie żale i Droga Krzyżowa to obowiązkowe punkty w przygotowywaniu się do Wielkanocy. I że tyle Panu Jezusowi może dać każdy. To samo wpajam moim dzieciom, tym bardziej że dzisiaj w Wielkim Poście nie przywiązujemy wielkiej wagi do ograniczeń, jak jeszcze 20, 30 lat temu - mówi. I dodaje, że pilnowanie, by Wielki Post był Wielkim Postem nie tylko z nazwy, przynosi głębię w przeżywaniu tego czasu. Gorzkie żale to rdzennie polskie nabożeństwo. To ważne, bo tłumaczy, dlaczego tak bardzo wrosło w naszą religijność, że nie wyobrażamy sobie Wielkiego Postu bez tego nabożnego śpiewania. Autorstwo przypisuje się ks. Wawrzyńcowi Benikowi ze Zgromadzenia Misjonarzy św. Wincentego à Paulo, który w 1707 r. wydał tekst drukiem w postaci książeczki zatytułowanej: „Snopek Myrry z Ogroda Gethsemańskiego albo żałosne Gorzkiey Męki Syna Bożego (...) rospamiętywanie”.
Przypomnijmy: dar mirry, jaki trzej królowie złożyli Bożemu Dzieciątku, był zapowiedzią męki i śmierci zbawczej Chrystusa. Nowe nabożeństwo pierwszy raz odprawione zostało w kościele Świętego Krzyża w Warszawie 13 marca 1707 r. i błyskawicznie rozpowszechniło się w całej Polsce. Używana dzisiaj nazwa upowszechniła się znacznie później, a pochodzi od pierwszych wyrazów pieśni: „Gorzkie żale przybywajcie, serca nasze przenikajcie”.
Od Ogrodu Oliwnego po zdjęcie z krzyża
Nabożeństwo Gorzkich żali składa się z trzech części, z których każda opisuje inny etap męki Pana Jezusa i współcześnie śpiewana jest w inne niedziele Wielkiego Postu: modlitwę w Ogrodzie Oliwnym (I i IV Niedziela WP), sąd, biczowanie i ukoronowanie cierniem (II i V Niedziela WP) oraz dźwiganie krzyża i śmierć (III Niedziela WP i Niedziela Palmowa). Każda część rozpoczyna się od „Zachęty”, zwanej też „Pobudką” („Gorzkie żale przybywajcie”), która stanowi swoiste wezwanie myśli, serca, duszy i umysłu do rozważania Męki Pańskiej. ...
LI