Kręgosłup to podstawa
Schorzenia kręgosłupa to ogromny problem w krajach rozwiniętych i wyzwanie dla współczesnej medycyny. Na bóle pleców spowodowane różnymi przyczynami skarży się coraz większa liczba osób. W Niemczech aż 80% populacji miało kontakt z fizjoterapeutą, w naszym kraju szacunki mówią o 30%. Z tego powodu wystawiane jest już co trzecie zwolnienie lekarskie. Mazowiecki Szpital Wojewódzki im. św. Jana Pawła II w Siedlcach dostrzega problem i stara się podejmować kroki adekwatne do obecnej sytuacji. - To otwarcie się na potrzeby populacyjne - przyznaje Renata Lotek-Waćkowska, dyrektor ds. medycznych placówki. 13 grudnia w szpitalu odbyła się konferencja, podczas której dyskutowano nad kierunkiem, jaki należy obrać, by działania były skuteczne.
– Koszty społeczne bólów kręgosłupa są ogromne – mówi prof. Paweł Nauman, kierownik Centrum Leczenia Chorób Kręgosłupa Mazowieckiego Szpitala Wojewódzkiego. – Działania muszą być wielotorowe, a podejście do pacjenta holistyczne – akcentuje, dodając, że w planach jest prowadzenie rehabilitacji bezpośrednio po operacji, jeszcze na oddziale, rehabilitacji domowej pod kontrolą lekarza czy fizjoterapeuty, który za pomocą specjalnego systemu mógłby monitorować, czy pacjent wykonuje ćwiczenia.
W krzyżu boli
Wszyscy specjaliści zgodnie podkreślali, jak ważna w bólach kręgosłupa jest aktywność fizyczna oraz prawidłowe nastawienie. – Niespecyficzne bóle krzyża to coś, co znamy od lat – zauważa lek. med. Jerzy Kseniuk. – Ponad połowa populacji odczuwa je w swoim życiu. O ile w przypadku specyficznych diagnoza jest łatwa, przy niespecyficznych pojawia się sporo objawów, które mogą nastręczać trudności ze znalezieniem ich przyczyny – dodaje, zaznaczając, że większość pacjentów ma szansę na powrót do zdrowia po czterech tygodniach od zaistnienia czynnika bólowego. – Jednak odpoczynek w łóżku nie jest metodą leczenia. W powrocie do zdrowia konieczne są działania pacjenta, w tym nie unikanie aktywności fizycznej, a jej stopniowe zwiększanie – zaznacza.
Wzmocnij mięśnie
Jak ważna jest prawidłowa postawa i silne mięśnie, by nie dochodziło do schorzeń kręgosłupa, wie każdy specjalista pracujący w tym zakresie. – To bardzo rozległy temat – przyznaje fizjoterapeuta dr Adam Bronikowski, dodając, że najczęstszym generatorem bólu jest odcinek lędźwiowy. – Jednak to pacjent ma wpływ na czynniki chemiczne, socjalne, zaś rehabilitant tylko na mechaniczne – podkreśla.
Budowa kręgosłupa to złożona struktura, w której każdy element ma swoje zadanie, a degradacja jednego powoduje niszczenie kolejnych. Ogromne znaczenie mają znajdujące się w krążkach międzykręgowych woda, kwas hialuronowy i kolagen. Przyciąganie wody do krążka pomaga amortyzować obciążenia, jakim jest poddawany. Kolejny element to mięśnie, które chronią i wzmacniają kręgosłup. – Najważniejszy jest mięsień poprzeczny brzucha, który przy każdym ruchu spina się pierwszy, dopiero potem kolejne – tłumaczy A. Bronikowski. – Z kolei mięsień wielodzielny odpowiada za przeniesienie środka ciężkości i chroni odcinek lędźwiowy – podkreśla.
Ruszaj się!
Nierównowaga mięśniową, słaby brzuch, pośladki, napięty prostownik grzbietu powodują pochylenie miednicy, co obciąża czwarty i piąty krążek, a to prowadzi do zaburzeń. Co ciekawe, wszyscy pacjenci z bólami kręgosłupa, którzy podejmują jakąkolwiek aktywność fizyczną, dość szybko zaczynają odczuwać poprawę. – Skuteczne są wszystkie metody, które angażują pacjenta, nie ma wyższości jednej nad drugą – zaznacza A. Bronikowski. – Wszystko zależy od preferencji pacjenta. Przy bólu kręgosłupa tylko regularne ćwiczenia i zmiana trybu życia mogą pomóc.
JAG