Angielski pacjent

Są sprawy, które poruszają całą opinię publiczną. Do takich z pewnością należy historia R.S., czyli ukrytego pod tymi inicjałami Sławomira R., mieszkającego w Anglii Polaka w średnim wieku, zmarłego przed kilkoma dniami w szpitalu w Plymouth.

Na początku listopada ub. roku doznał on ataku serca, w wyniku którego doszło do zatrzymania akcji serca, a mózg R.S. był pozbawiony tlenu przez co najmniej 45 minut. Lekarze ze wspomnianego szpitala orzekli, że pacjent ma niewielkie szanse na samodzielne życie, w związku z czym wystąpili do sądu o zgodę na odłączenie go od aparatury je podtrzymującej. Zgodę na takie działanie wyraziły zamieszkałe w Anglii żona i dzieci mężczyzny. Przeciwne były matka i siostry pacjenta. Sąd pozostał jednak na stanowisku, że podtrzymywanie życia mężczyzny nie jest w jego najlepszym interesie. Na nic się zdały działania matki i sióstr, a także wszelkie dyplomatyczne zabiegi w celu sprowadzenia pacjenta do Polski. Brytyjski sąd, w trosce o godną śmierć pacjenta - zakładano, że może w czasie transportu umrzeć - nie zgodził się na przewiezienie go do kraju.

W miniony poniedziałek szpital poinformował, że stan pacjenta znacząco się pogorszył, we wtorek mężczyzna zmarł.

Do sprawy odniosła się m.in. aktorka Ewa Błaszczyk, założycielka fundacji „Akogo?” inicjatorka budowy kliniki „Budzik” – ośrodka rehabilitacyjnego dla dzieci w śpiączce i „wybudzeniowego” oddziału dla dorosłych przy Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Olsztynie, która – mając na uwadze znane jej przypadki pacjentów – uważa, że istniała szansa wybudzenia R.S, a jego śmierć to „bierna eutanazja w majestacie prawa”. Podobną opinię wyraził prof. Maksymowicz, nazywając informacje o „kontrolowanym pogarszaniu się stanu pacjenta” barbarzyńskim morderstwem.

Obok głosów potępiających zachowanie brytyjskich lekarzy są też takie, które ich decyzję uważają za jak najbardziej słuszną.

Postęp w medycynie można wykorzystać w bardzo różny sposób. I nie ureguluje tego żadne prawo. Zawsze pozostanie bowiem jego interpretacja, za którą stoi człowiek, jego wrażliwość, zdolność do empatii, zawodowa i ogólnoludzka etyka. Ta ostatnia wyraźnie ewoluuje w stronę ekonomizacji życia, instrumentalnego traktowania człowieka. Opłacalność staje (stała?) się podstawowym kryterium jego oceny.

W ostatnim czasie jesteśmy wręcz bombardowani słowem „godność”. Godne życie, godne umieranie. Przy czym niegodna jest ewentualna śmierć R.S. podczas transportu w samolocie, ale godne jest zagłodzenie go, niegodne jest życie bez pełnej możliwości w jego uczestniczeniu, ale godna jest eutanazja, niegodne jest urodzenie niepełnosprawnego dziecka, niegodne „skazanie” go na życie w niepełnym komforcie, ale godne zabicie go w łonie matki.

Czy angielski pacjent Sławomir S. z góry skazany był na przegraną? Padł ofiarą cywilizacji śmierci? Nowego pojmowania słowa „godność”?

 

Anna Wolańska