Sienkiewicz gości w Łukowie
Wieszcz, ulubieniec milionów, najpopularniejszy pisarz w polskiej historii, noblista, patron ulic, placów i szkół. Duma i sumienie narodu. Pionier udanego mariażu literatury z kinem. Gdyby żył, 5 maja skończyłby 175 lat. H. Sienkiewicz przyszedł na świat w Woli Okrzejskiej, w dworku swojej babki Felicjanny Cieciszowskiej, w którym obecnie mieści się poświęcone pisarzowi muzeum. Ochrzczony został w pobliskiej Okrzei w kościele ufundowanym niegdyś przez jego prababkę Teresę z Lelewelów Cieciszowską. W dworku dziadków spędził pierwszych dziewięć lat życia. Natomiast na wakacje jeździł do pobliskiego Burca, gdzie mieszkał jego wuj Leon Dmochowski. W swojej twórczości wracał do rodzinnych stron. A czy kiedykolwiek wspominał o Łukowie?
Wracał do rodzinnych stron
– Owszem. Mamy na to dowód w postaci dwóch felietonów napisanych w lutym 1875 r. A kilka miesięcy później napisał: „Wiem jeszcze, że to, co pewnego razu napisałem o Sochaczewie, Płońsku i Łukowie, zjednało mi w powyższych miastach opinię arystokraty” – odpowiada Beata Skwarek, dyrektor Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej, przypominając, iż miasto zostało również wymienione przez pisarza w powieści „Pan Wołodyjowski” bo to właśnie przez Łuków jechał Kmicic do Burca, by poinformować państwa Skrzetuskich o śmierci Anusi Borzobohatej. – Z kolei w liście do Janusza Dmochowskiego z 27 września 1872 r. Sienkiewicz prosił o odebranie go z… Łukowa. Rodzice pisarza dzierżawili wtedy niewielki majątek w podłukowskich Łazach. Co jeszcze Sienkiewicz napisał o Łukowie i jak w całości brzmiał wspomniany list? Zapraszam bardzo serdecznie do zwiedzania ekspozycji w Muzeum Regionalnym, z której można dowiedzieć się wielu ciekawostek zarówno z życia pisarza, jak również osób mu bliskich – zachęca B. Skwarek, dyrektor Sienkiewiczówki, która właśnie przechodzi kapitalny remont. Na ten czas eksponaty zostały przewiezione do placówki w Łukowie. I tak powstała wystawa dotycząca związków Sienkiewicza z tym miastem.
Cenne pamiątki
Przed wejściem na salę poświęconą pisarzowi gości witają rzeźby Zagłoby, Kmicica oraz płaskorzeźba przedstawiająca dworek w Woli Okrzejskiej. Na ścianach znajdują się tablice z informacjami na jego temat, a także Okrzei i Burca, drugiego domu Sienkiewicza. – Zwiedzanie rozpoczyna się od eksponatów oraz dokumentów nawiązujących do Woli Okrzejskiej, Okrzei, miejscowości związanych z przodkami Sienkiewicza ze strony matki Stefanii Cieciszowskiej, oraz dokumentów pochodzących z parafii Okrzeja, a także tych zgromadzonych przy okazji sypania kopca H. Sienkiewicza – opowiada B. Skwarek.
Ponadto zobaczymy m.in. pochodzący z XVIII w. ornat czy kielich mszalny podarowany przez rodzinę Cieciszowskich kościołowi pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Okrzei. Jest też wydana 7 maja 1846 r. kopia metryki urodzenia Henryka Adama Aleksandra Piusa Sienkiewicza, dokumenty związane z budową kopca w Okrzei. Z ekspozycji dowiemy się, jakie książki przechowywał noblista w swojej bibliotece. Prezentowane są też księgozbiory jego babki – F. Cieciszowskiej oraz przedmioty należące do H. Sienkiewicza, m.in. album z fotografiami, szachy podróżne, walizka podróżna, walizka toaletowa. Jest również kapelusz trzeciej żony pisarza Marii z Babskich i wachlarz światowej sławy śpiewaczki Marceliny Sembrich Kochańskiej z wpisami m.in. H. Sienkiewicza, rysunkami Juliana Fałata i Jana Rosena, a także nutami nakreślonymi przez Ignacego Paderewskiego.
Oczywiście nie mogło zabraknąć kart rękopisów powieści „Potop” i „Listów z Afryki”, które uważane są za najcenniejsze pamiątki po pisarzu, dlatego znajdują się gablotach.
Obrazy, fotografie i maszyna do pisania
– Wśród wielu eksponatów obejrzeć możemy i te z sali rekwizytowej, np. tron, na którym zasiadał filmowy Neron, zbroję Pretorianina oraz dioramy „Obrona Zbaraża” i „Bitwa pod Grunwaldem” – wymienia B. Skwarek.
Ściany zdobią obrazy: „Bohun przed pojedynkiem” z 1927 r. pędzla Fryderyka Pautscha, „Janko muzykant” autorstwa Franciszka Kostrzewskiego z 1903 r. oraz „Latarnik” namalowany w 1976 r. przez Jana Molgę – autora malowideł na sklepieniu kościoła w Okrzei, obraz „Bitwa pod Cudnowem” Józefa Brandta.
Dopełnienie stanowią fotografie przedstawiające dzieci pisarza i jego trzy żony. Ciekawą pamiątką jest rzeźba „Janko muzykant” podarowana pisarzowi w 1884 r.
– Całość uświetnia figura woskowo-silikonowa postaci Sienkiewicza umieszczona przy biurku, na którym znajdziemy m.in. maszynę do pisania podarowaną mu przez jego dzieci – dodaje dyrektor Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej, zapraszając do odwiedzenia Muzeum Regionalnego w Łukowie, które – zgodnie z decyzją zarządu powiatu – do końca roku możemy zwiedzić bezpłatnie. Placówka czynna jest od poniedziałku do piątku, od 8.00 do 16.00, oraz w niedzielę, od 11.00 do 15.00.
Remonty w Woli Okrzejskiej
Podczas gdy Henryk Sienkiewicz „przebywa” z wizytą w Muzeum Regionalnym w Łukowie, w jego domu w Woli Okrzejskiej trwa kapitalny remont. Nowe oblicze zyskają dworek, park i poświęcony pisarzowi kopiec. Prace, które przebiegają w ramach projektu pn. „Centrum Kultury Sienkiewiczowskiej”, mają zakończyć się w kwietniu 2022 r. Plany są ambitne. W Woli Okrzejskiej powstanie Centrum Kultury Sienkiewiczowskiej. To zadanie z rozmachem, dlatego zostało podzielone na dwa etapy. W ramach pierwszego zaplanowano modernizację elementów, które pamiętają jeszcze lata 60, czyli – instalacji elektrycznej, wodno-kanalizacyjnej i przeciwpożarowej. Do tego wymiana podłóg, schodów, docieplenie strychu, nowy monitoring i ogrzewanie. Dworek będzie miał nową elewację. Odtworzone zostaną także parkowe alejki, brama wjazdowa, a ogrodzenie czeka wymiana. Obiekt zostanie w pełni dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Gruntownej przebudowie poddany zostanie plac przy kopcu H. Sienkiewicza w Okrzei. Pojawią się tam ławeczki i latarnie. W planach jest także odnowienie znajdującego się na szczycie popiersia pisarza. Dodatkową atrakcją stanie się z pewnością luneta obserwacyjna. Powstaną nowy parking, alejki, latarnie, ogrodzenie i monitoring.
MD