Bez papierosa
Na szczęście istnieją sprawdzone metody walki z nałogiem tytoniowym, a jedną z nich są samodzielne próby zerwania z uzależnieniem. Następnie - badania kontrolne, wizyta w gabinecie lekarza pierwszego kontaktu, a także psychoterapia. Funkcjonuje również Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym, wystarczy zadzwonić na nr 801- 108-108. - Na problem uzależniania od tytoniu powinien zwracać uwagę już przy pierwszej wizycie lekarz rodzinny - mówi Jerzy Kamiński, lekarz internista, specjalista psychoterapii uzależnień, ordynator całodobowego oddziału leczenia uzależnień szpitala św. Tadeusza w Łukowie. - Z zadania wywiązują się kardiolodzy i pulmonolodzy, którzy rozmawiają z pacjentami na ten temat i proponują terapię, zachęcając do rzucania palenia - dodaje. Poradnictwo antynikotynowe to skuteczna i podstawowa metoda pomocy w walce z nałogiem.
Kiedy jednak spotkanie z lekarzem pierwszego kontaktu nie przyniesie zamierzonego efektu, osoba paląca powinna zostać skierowana do specjalistycznej poradni.
Do poradni psychologiczno-pedagogicznych trafiają przede wszystkim młodzi ludzie: dzieci i młodzież. – W wieku kilku- czy kilkunastu lat nie można jeszcze mówić o pełnym uzależnieniu, tylko o nadużywaniu – podkreśla Jadwiga Oremczuk, psycholog z PPP w Białej Podlaskiej. – Wystarczający jest kontakt z psychologiem oraz terapia, która pozwoli znaleźć przyczynę sięgania po papierosy oraz poznać niezaspokojone potrzeby młodego człowieka. W trakcie terapii psychologicznej poszukuje się innych sposobów zaspokajania tych potrzeb. Natomiast jeśli mamy już do czynienia z poważnym nałogiem, lepiej udać się do poradni leczenia uzależnień.
Psychologowie zwracają uwagę na motywacje, które popychają młodych ludzi do sięgania po papierosa. Może to być chęć dorównania rówieśnikom, dodanie sobie pewności siebie, ciekawość, bunt przeciwko autorytetom czy np. chęć naśladowania innych. Rodzice lub opiekunowie pierwsi dostrzec mogą niepokojące zachowania i objawy, dlatego tak ważna jest silna więź z dzieckiem w rodzinie. Rodzice powinni być zaangażowani w życie młodego człowieka i dbać o zaspakajanie jego potrzeb emocjonalnych, poznawczych, społecznych i materialnych. – Ważne jest określenie zasad rodzinnych i sformułowanie jasnych oczekiwań, aby dziecko wiedziało, co można, a czego nie, np. ustalenie, że „w naszym domu nie palimy” – twierdzi J. Oremczuk. I dodaje: – Nie można bagatelizować sytuacji, kiedy dziecko lub nastolatek pali. Często tak bowiem jest, że od papierosa się zaczyna.
Programy i akcje zdrowotne
Zwiększone ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru mózgu oraz przyczynianie się do wystąpienia nadciśnienia złośliwego – to tylko niektóre z problemów medycznych, które mogą pojawić się u osób nałogowo palących. Kiedy sięgamy po papierosa czy e-papierosa nie tylko narażamy siebie, ale i osoby z naszego otoczenia. Poza zakażeniami dolnych dróg oddechowych spowodowanych biernym paleniem, występują objawy astmy, zapalenie ucha środkowego, zwiększone ryzyko wywołania syndromu nagłej śmierci dziecka, zespołu nagłej śmierci niemowląt oraz np. zaburzenia zachowania lub trudności w nauce.
Dlatego tak ważne są akcje promujące zdrowy styl życia i poruszające problem edukacji i profilaktyki antynikotynowej. Temat palenia tytoniu jest bardzo chętnie podejmowany w kampaniach społecznych, obecny jest w placówkach oświatowych, coraz częściej gości w internecie. W akcje zdrowotne włączają się m.in. stacje sanitarno-epidemiologiczne w całym kraju. W Parczewie – jak informuje Justyna Dominik z Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej – sanepid koordynuje realizację programów zdrowotnych w placówkach szkolnych i przedszkolnych, także tych związanych z profilaktyką uzależnień, m.in. nikotynizmem. – Obecnie na terenie powiatu parczewskiego prowadzony jest program przedszkolnej edukacji antytytoniowej „Czyste powietrze wokół nas”, skierowany do sześciolatków. Z kolei dla uczniów klas czwartych szkół podstawowych przygotowano program „Bieg po zdrowie”, poświęcony tematyce konsekwencji zdrowotnych spowodowanych paleniem papierosów. Na profilu facebookowym PSSE oraz na stronie internetowej na bieżąco aktualizowane są informacje związane ze światowymi czy ogólnopolskimi akcjami i kampaniami zdrowotnymi, np. Światowym Dniem bez Tytoniu.
Do odstawienia papierosów potrzebna jest zarówno silna wola, jak i motywacja. Dobrym momentem na zerwanie z uzależnieniem jest 31 maja, uznany przez Światową Organizację Zdrowia za Światowy Dzień bez Tytoniu, kiedy w sposób szczególny zwraca się uwagę na zdrowotne, ekonomiczne i społeczne skutki palenia tytoniu.
Joanna Szubstarska