W trosce o zachowanie dziedzictwa
W trosce o utrwalanie pamięci o naszej historii i dziedzictwie narodowym prowadzone są prace badawcze, edukacyjne, archiwalne, odnawiane są zabytki. Znaczącą część naszej narodowej spuścizny stanowią kościoły i kaplice, które z biegiem lat ulegają zniszczeniu, dlatego przy dużym zaangażowaniu proboszczów oraz wiernych podejmowane są prace renowacyjne. W Różance (gm. Włodawa), tuż przed odpustem ku czci św. Antoniego, który był obchodzony 24 czerwca, zostały zakończone prace związane z malowaniem kościoła. - Ostatnie malowanie świątyni było 40 lat temu - zaznacza proboszcz parafii św. Augustyna ks. Adam Daniluk. - Zadania podjęła się lokalna firma, której pracownicy rozstawili rusztowania sięgające pod wysokie 12- i 15-metrowe sufity. Pierwszym etapem było malowanie naw, następnie prezbiterium, na końcu nawy głównej. Na zakończenie kościół, jak i teren wokół, został wysprzątany przy udziale wyjątkowo licznie przybyłych parafian - podkreśla. Różaniecki kościół jest zabytkiem. Uposażony przez Antoniego Pocieja w 1757 r., zamieniony został na cerkiew w 1875. Obecna budowla w stylu neogotyckim, z 1908 r., jest murowana.
Została wzniesiona z fundacji Zamoyskich, parafię wznowiono w 1919 r. W wystroju wnętrza wykorzystano część wyposażenia poprzedniej świątyni. Znajduje się tu m.in. neogotycki ołtarz z rzeźbami świętych Piotra i Pawła z ok. poł. XVIII w., przywieziony z Wyszkowa k. Cieplic. Prospekt organowy z tego samego okresu również pochodzi z Dolnego Śląska. W świątyni jest także obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z ok. poł. XVIII w.
Perełka z Jabłecznej
Drewniany kościół parafialny w Jabłecznej (gm. Sławatycze), wybudowany w 1750 r., nabrał nowego wyglądu po pracach renowacyjnych przeprowadzonych w 2020 i 2021 r. – Kiedy zapadła decyzja o malowaniu świątyni, ks. Zbigniew Nikoniuk – dawny proboszcz parafii św. Nikity Męczennika w Kostomłotach, aktualnie posługujący w Niwiskach – doradził radzie parafialnej, aby zmienić plan i gromadzić fundusze na większy remont – wyjaśnia proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Jabłecznej ks. Tadeusz Olędzki. – Kościół został odnowiony, w bieżącym roku wymieniono cały nowy oszalunek. Dzięki gorliwości wiernych, których jest tu około 100, udało się dokonać wiele. Dziś świątynia wygląda jak perełka – zaznacza. Jak mówi ks., w ciągu dwóch lat zgromadzono ogromne jak na możliwości tak niewielkiej społeczności środki, w sumie niemal 100 tys. zł, z czego 20 tys. stanowiło wsparcie parafii w Sławatyczach, Gęsi oraz Łukowa. Aktualny stan kościoła to wynik czynu parafian, który miał Boże błogosławieństwo – przekonuje ksiądz proboszcz.
W miejscowości, gdzie turyści kierują kroki raczej do pobliskiego monaster – jednego z najstarszych zabytków prawosławia na ziemi chełmsko-podlaskiej – ten drewniany kościółek Przemienienia Pańskiego po tym, jak niedawno odzyskał dawny blask, również robi wrażenie. Drewniana budowla jest obiektem trójdzielnym, z prostokątną nawą, przedsionkiem i niższym od nawy, prosto zamkniętym pomieszczeniem ołtarzowym, do którego przylegają skarbczyk i zakrystia. Nad przedsionkiem wznosi się wieża kościelna. Wewnątrz podziwiać można neobarokowe boczne ołtarze i ołtarz główny z końca XIX w. z dużo starszym obrazem Przemienienia Pańskiego.
Plany i realizacje
Do prac przy drewnianej konstrukcji, na której zawieszone są dzwony we wschodniej wieży późnobarokowego kościoła przygotowują się ojcowie paulini posługujący w parafii św. Ludwika we Włodawie. Inwestycja ruszy jeszcze w tym roku. Wyremontowana zostanie także empora organowa, czyli miejsce chóru.
Z kolei do kościoła oo. kapucynów w Orchówku niedaleko Włodawy pod koniec lipca powróci po konserwacji obraz Matki Bożej Pocieszenia. Aktualnie w świątyni w ołtarzu głównym znajduje się kopia cudownego wizerunku Maryi.
W kościele pw. Matki Bożej Bolesnej w miejscowości Lack (gm. Hanna) w 2020 r. wymienione zostało pokrycie dachu i zmieniony szalunek na wieży kościoła, odrestaurowano także krzyż umiejscowiony na głównej wieży świątyni. Aktualnie trwa renowacja całego poszycia bocznych ścian. Prace możliwe są dzięki dofinansowaniu z ministerstwo kultury. Ta dawna cerkiew jest budowlą drewnianą; pierwotnie posiadała konstrukcję trójdzielną, z wyraźnie wyodrębnionymi nawą, przedsionkiem i pomieszczeniem ołtarzowym. W czasie przebudowy w 1951 r. nawa i przedsionek zostały połączone. W XVIII-wiecznym ołtarzu głównym znajduje się obraz patronki, dwa ołtarze boczne powstały na pocz. XIX w. Na strychu przechowywane są carskie wrota z niezachowanego ikonostasu cerkwi w Lacku.
Prace trwają również przy świątyni pw. św. Mikołaja w Lubieniu w gminie Wyryki. Budynek kościoła z 1938 r. posiada barokowe elementy wystroju wnętrza. Wokół niego montowane jest ogrodzenie, w czerwcu zamówiona została kolejna jego część, która stanie między świątynią a plebanią.
Inwestycje, podejmowane przez proboszczów we współpracy z radami parafialnymi, angażują społeczność wiernych – to znak, że troska o dziedzictwo i przekazywanie wiary nie zaginie.
Joanna Szubstarska