Wesprzeć seniorów
Proces starzenia się społeczeństwa stanowi wyzwanie dla państwa i administracji samorządowej. Ministerstwo rodziny i polityki społecznej wspiera finansowo jednostki samorządu terytorialnego przy prowadzeniu ośrodków wsparcia „Senior+”, których celem jest zwiększenie aktywnego uczestnictwa osób starszych w życiu społecznym. Z bogatą ofertą wychodzą także dzienne domy i kluby „Senior+”, które są odpowiedzią na potrzeby osób po 60 roku życia. Od tego roku seniorzy mogą wnioskować o wsparcie w postaci dodatku do emerytury w wysokości 500 zł. Świadczenie jest uzależnione od stanu zdrowia oraz miesięcznych dochodów. Ubiegać się o nie mogą emeryci i renciści, którzy pobierają zasiłek pielęgnacyjny i mają ukończone 75 lat lub też są niezdolni do samodzielnej egzystencji.
500 plus dla emerytów przysługuje tym seniorom, których dochód nie przekracza progu 1727,08 zł brutto. Wsparciem jest także 13 i 14 emerytura, wypłacana automatycznie, bez składania wniosków w ZUS.
W postaci świadczeń
Świadczenie usług dla seniorów, szczególnie opiekuńczych i medycznych, opiera się głównie na instytucjach publicznych. Rolę tę pełnią m.in. miejskie i gminne ośrodki pomocy społecznej. Wśród programów nakierowanych na pomoc seniorom jest np. „Opieka wytchnieniowa” dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Świadczenie tej usługi, jak informuje zastępca kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Rykach Kamila Witek, realizowane jest w ramach pobytu dziennego w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej. – Członkowie rodzin lub opiekunowie osób niepełnosprawnych są odciążani od codziennych obowiązków łączących się ze sprawowaniem opieki, mogą zapewnić sobie czas na odpoczynek i regenerację – zaznacza K. Witek. Na terenie gminy Ryki świadczone są również usługi indywidualnego transportu od drzwi do drzwi, skierowane do osób starszych z ograniczoną możliwością poruszania się, choć mogą z nich skorzystać także młodzi z orzeczeniem o niepełnosprawności.
Wychodząc naprzeciw potrzebom osób, które ukończyły 60 rok życia, ośrodki pomocy społecznej wydają ogólnopolskie Karty Seniora. Karta ta upoważnia do zniżek w wielu punktach w całej Polsce, m. in. sanatoriach, uzdrowiskach, przychodniach, gabinetach rehabilitacji, instytucjach zdrowia i kultury. Przykładowo MOPS w Łukowie od 1 stycznia do 14 września wydał 53 łukowskie Karty Seniora.
W tym roku ze wsparcia Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Parczewie korzysta 149 seniorów. Jak informuje dyrektor placówki Joanna Suchodolska, są to zasiłki stałe, okresowe i celowe, np. na zakup posiłku i żywności. Osiem osób to beneficjenci programu „Opieka 75+”, który zapewnia specjalistyczne usługi opiekuńcze. – Ponadto za 13 osób MOPS częściowo finansuje koszty pobytu w domu pomocy społecznej, z dziesięcioma seniorami prowadzono pracę socjalną, a pięciu osobom udzielono poradnictwa specjalistycznego. Pracownicy ośrodka w ramach pracy socjalnej przekazują seniorom informacje o możliwych formach wsparcia – dodaje J. Suchodolska.
Taniec, rękodzieło, wyjazdy
Na rzecz seniorów swoje działania kierują organizacje pozarządowe. Fundacja Aktywny Człowiek z Siedlec, której misją jest wszechstronny rozwój człowieka i budowanie dobrych relacji w społeczeństwie, zrealizowała trzy edycje projektu „Super senior” oraz „Potencjał wieku”. Aktualnie trwają zajęcia pod hasłem „Senior na czasie”. – Z propozycjami staramy się docierać do osób z terenów wiejskich w całym powiecie siedleckim – mówi Agnieszka Franczak, prezes fundacji. – „Senior na czasie” realizowany jest w Mokobodach i Pruszynie. Przedsięwzięcie sfinansowane jest ze środków samorządu województwa mazowieckiego. To program różnorodnych zajęć m.in. psychologicznych i artystycznych. – Umożliwiamy skorzystanie z warsztatów grupowych i indywidualnych konsultacji z psychologiem. Okazuje się, że jest potrzeba takich spotkań. Na kolejnych zajęciach, które mamy w programie, wprowadzamy elementy arteterapii, podczas których seniorzy skupiają się na twórczości własnej. Nie są to jednak prace obciążające czy absorbujące, ale takie, podczas których jest możliwość wyciszenia i oderwania się od codzienności – zaznacza A. Franczak. Jak podkreśla prezes fundacji, na początku zajęć widać obawy seniorów przed spotkaniami w większym gronie, natomiast po zakończeniu przedsięwzięcia pracownicy fundacji otrzymują wiele wyrazów wdzięczności ze strony uczestników.
W Centrum Zainteresowań Ambitnych Seniorów Polskiego Czerwonego Krzyża we Włodawie cały czas coś się dzieje. – Dbamy o to, aby było dużo ruchu, zdrowa dieta oraz barwnie i kolorowo na zajęciach z rękodzieła – zaznacza Magdalena Gryglicka, koordynator CZAS-u. Uczestnicy są zadowoleni ze spotkań oraz warsztatów tańca, rękodzieła czy gier. W mieście od 2016 r. działa włodawska rada seniorów, która składa się z przedstawicieli osób starszych oraz organizacji i instytucji działających w ich interesie. Zadania stawiane przed WRS to m.in. wydawanie opinii i formułowanie wniosków służących rozwojowi działalności na rzecz osób starszych, opiniowanie oraz konsultowanie i zgłaszanie uwag do aktów prawa miejscowego. Rada seniorów ma również inicjować działania na rzecz seniorów i współpracować z władzami miasta oraz włodawskimi instytucjami. W trakcie dyżurów w urzędzie miasta radni seniorzy przyjmują zgłoszenia od osób starszych i ich opiekunów. Interesanci mogą uzyskać szczegółowe informacje m.in. o ofercie jednostek miejskich i powiatowych przygotowanych dla seniorów.
Przeciw izolacji i wykluczeniu
Siedleckie koło terenowe Polskiego Związku Głuchych w ramach zadania „Aktywność społeczna w międzypokoleniowym klubie niesłyszących seniorów” prowadzi działania w zakresie zwiększania samodzielności i przeciwdziałania zagrożeniu marginalizacją społeczną. – W prowadzonych formach aktywności życiowej i społecznej uczestniczą 32 osoby niepełnosprawne, starsze w wieku powyżej 55 roku życia, mieszkańcy miasta i powiatu siedleckiego – zaznacza Alicja Zasuwik z koła terenowego PZG w Siedlcach. – To grupa osób narażona w szczególny sposób na marginalizację i wykluczenie społeczne nie tylko z powodu podeszłego wieku, ale również z powodu odmiennego i utrudnionego sposobu kontaktu z otoczeniem. Większość uczestników projektu posługuje się w środowisku językiem migowym, niezrozumiałym dla większości otoczenia. Bariery w komunikowaniu się powodują ryzyko narażenia na samotność, izolację, często nawet w rodzinie, niski poziom aktywności życiowej i społecznej – podkreśla A. Zasuwik. W projekcie uczestniczą też członkowie rodzin, opiekunowie osób starszych. Poprzez realizowane działania niesłyszący seniorzy mają umożliwiony dostęp do różnorodnych form aktywności społecznej. – Świadczone są indywidualne usługi wsparcia w życiu codziennym, poradnictwo i pomoc tłumaczy języka migowego w rozwiązywaniu problemów, np. w załatwianiu spraw życiowych i socjalno-bytowych, tłumaczenie zaleceń lekarskich i innych pism, wypełnianie wniosków. Prowadzone są m.in. grupowe zajęcia zwiększające poziom samodzielności, spotkania dotyczące zdrowia, warsztaty kulinarne z dietetykiem czy zajęcia z informatykiem. W sierpniu zorganizowany został wyjazd trasą Siedlce – Ciechanowiec – Zuzela, w którym udział wzięło 30 osób. Natomiast 18 września z okazji Międzynarodowego Dnia Głuchego przygotowaliśmy piknik integracyjny – wylicza A. Zasuwik. Na listopad zaplanowano odwiedzenie siedleckiej sceny teatralnej.
Osoby starsze mają takie same prawa jak cała reszta społeczeństwa, a naszym zadaniem jest zapewnienie im możliwości odpowiedniego funkcjonowania. O tym, że seniorów jest coraz więcej, żyjemy dłużej a społeczeństwo się starzeje, nie musimy nikogo przekonywać. Mówimy o dużej grupie osób, którą w dalszej lub bliższej przyszłości sami zasilimy.
Joanna Szubstarska