Ocalają od zapomnienia
Zbiórki były rekordowe, a nagrodą dla wszystkich darczyńców będą plany inwestycyjne stowarzyszeń prowadzących renowacje na cmentarzach. Z puszkami stali pracownicy różnych instytucji, radni, urzędnicy, młodzież i członkowie lokalnych stowarzyszeń. Po raz dziesiąty kwestę zorganizowało Siedleckie Towarzystwo Samorządowe. Akcję zbiórki pieniędzy na ratowanie zabytkowych nagrobków na cmentarzu centralnym pochodzących z przełomu XIX i XX w. wspierało w tym roku Stowarzyszenie Żółkiewszczacy.
Wolontariusze stali przy dwóch cmentarzach: przy ul. Janowskiej i ul. Cmentarnej.
– Kwesta powróciła po trzech latach przerwy. Osiągnęliśmy fantastyczny wynik: 23 tys. 217 zł – zaznacza Jarosław Krzymowski, przewodniczący STS. – Zbieraliśmy datki na renowację pomnika nagrobnego jednego z najwybitniejszych siedlczan – Mieczysława Asłanowicza. W ten sposób społeczność pragnie zachować pamięć o pedagogu, społeczniku, przyjacielu młodzieży i dyrektorze Gimnazjum im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego. M. Asłanowicz wspierał tworzenie i rozwój siedleckiego harcerstwa, pomagał materialnie najuboższym uczniom. Był członkiem zarządu siedleckiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i inicjatorem wycieczek dla młodych siedlczan. Jego imieniem nazwano Muzeum Ziemi Podlaskiej. Głęboko wierzymy, że w przyszłym roku, na 100-lecie śmierci M. Asłanowicza, przywrócimy blask jego pomnikowi – mówi J. Krzymowski.
Szczytny cel
Do wsparcia kwesty w mieście nad Krzną zachęcało Stowarzyszenie Alternatywa dla Łukowa i burmistrz Piotr Płudowski, kontynuując zapoczątkowaną przed laty misję łukowskiego społecznika śp. Jana Karwowskiego. 1 listopada zbierano datki renowację nagrobka Leona Klimeckiego – działacza i dyplomaty czasów II RP, inicjatora akcji ratowania pamiątek po Henryku Sienkiewiczu oraz wydania publikacji istotnych dla historii miasta. 15 tys. 355,55 zł – tyle udało się zebrać wolontariuszom. – Środki finansowe zostaną zsumowane z pieniędzmi zebranymi w Łukowie podczas tegorocznego odpustu św. Rocha i przeznaczone na prace renowacyjne – wyjaśniają członkowie Stowarzyszenie Alternatywa dla Łukowa.
Na bialskim cmentarzu przy ul. Janowskiej w uroczystość Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny odbyła się 17 kwesta. – W tym roku zbieraliśmy głównie na remont nagrobka Rajmunda Łodziaka – komendanta Straży Pożarnej w latach 1922-1925 – informuje Krystyna Nowicka ze Stowarzyszenia „Koło Bialczan”. Wśród wolontariuszy byli m.in. strażacy z Państwowej Straży Pożarnej z kom. Arturem Tomczukiem oraz Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza ze Sławacinka Starego. W akcję włączyli się uczniowie i społeczeństwo. W sumie zebrano 59 tys. 479 zł.
Pamiętają o tych, którzy tu żyli
1 listopada podczas kwesty organizowanej przy dwóch cmentarzach we Włodawie 70 wolontariuszy zebrało ponad 18,5 tys. zł. – W planach na ten rok jest remont nagrobka Antoniego Rawicz-Gana, sędziego grodzkiego, który zmarł w 1948 r. – wyjaśnia Jerzy Szczerba ze Stowarzyszenia Renovabis. – Pomnik wykonany jest z różowego piaskowca i składa się z dwóch części: prostokątnej obstawy grobowej i pionowej steli. Pokrywają je kolonie porostów, a w załamaniach form i dekoracji zielonkawe naloty, które świadczą o żywotności glonów. Pomnik zostanie oczyszczony, zdezynfekowany, a przestrzeń wewnątrz obstawy uporządkowana. W 2023 r. za kwotę ponad 43 tys. zł wyremontowaliśmy dwa nagrobki na cmentarzu parafialnym przy ul. Piłsudskiego. Dofinansowanie, obok pieniędzy zebranych z kwest, uzyskaliśmy od wojewódzkiego konserwatora zabytków – 22 tys. zł i starostwa powiatowego we Włodawie – 5 tys. zł.
Stowarzyszenie „Wereszczyński Gościniec” kwestowało cztery dni. W akcję włączyli się m.in. zuchy i druhny z 9 Drużyny Harcerzy „Bagienne Żurawie”, druhowie z Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej oraz OSP w Urszulinie i Wereszczynie. W sumie uzbierano ponad 11 tys. 790 zł. – Wereszczyn to niewielka miejscowość z historią sięgającą XII w. – wyjaśnia Adam Panasiuk z Wereszczyńskiego Gościńca. – Jest tu m.in. drewniany kościół z 1783 r. i cmentarz rzymskokatolicki z wieloma zabytkowymi nagrobkami, w tym licznymi z XIX w. Został on wpisany w 1987 r. do rejestru zabytków województwa lubelskiego. Stowarzyszenie działa od 2012 r., przez ten okres udało nam się wykonać wiele prac renowacyjnych, m.in. przy mogile ośmiu żołnierzy poległych w 1920 r. i dwóch żołnierzy z 1939 r. W 2023 r. odnowiliśmy nagrobek Adama Łaskiego z 1848 r., syna dziedziców dóbr Andrzejów i Wytyczno. Rozpoczęliśmy już przygotowania do realizacji renowacji grobowców rodów: Białkowskich, Rulikowskich i Leduchowskich oraz nagrobka Rozalii Szwykowskiey. Prace te zamierzamy zrealizować w latach 2024-2025 – dodaje.
JS