Katechizm św. Jozafata Kuncewicza
Wiedzę o nauczaniu św. J. Kuncewicza daje katechizm jego autorstwa, który został napisany w bezpośrednim kontekście przekazu wiary, w konkretnym czasie i miejscu. Jozafat Kuncewicz jest znany jako reformator życia religijnego na Ukrainie i Białorusi. Urodził się ok. 1580 r. we Włodzimierzu Wołyńskim. Pochodził z ukraińskiej rodziny mieszczańskiej o nazwisku Kunczyc, które zmienił na Kuncewicz. Na chrzcie otrzymał imię Jan, a „Jozafat” przyjął w zakonie.
Kształcił się w szkole cerkiewnej we Włodzimierzu, a następnie w Wilnie. Interesował się problematyką rozwoju tradycji zachodniej oraz wschodniej. Miał kontakty zarówno ze środowiskami prawosławnymi, jak i katolickimi. Za radą jezuitów w 1604 r. wstąpił do zakonu bazylianów. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w Akademii Wileńskiej. W 1609 r. przyjął święcenia kapłańskie. Pełnił funkcję mistrza nowicjatu. Za jego przyczyną powstały monastery w Byteniu i Żyrowicach, a dla bazylianek klasztor w Krasnobrodzie. W 1613 r. został archimandrytą kościoła Świętej Trójcy w Wilnie. W 1617 r. przeniósł się do Bytenia, a w 1617 r. mianowano go biskupem koadiutorem arcybiskupa Połocka Gedeona Brolnickiego, a po jego śmierci – arcybiskupem. Prowadził działalność reformatorską swojej archidiecezji, administracyjną, a przede wszystkim pastoralną – skupioną na podniesieniu poziomu intelektualnego i moralnego duchownych oraz świeckich. Poniósł śmierć męczeńską 12 listopada 1623 r. w Witebsku. W związku z działalnością komisji apostolskiej w sprawie beatyfikacji Kuncewicza mamy dobrze udokumentowane świadectwa o jego życiu i męczeńskiej śmierci. Zostały one spisane pod przysięgą nie tylko przez duchownych greckokatolickich i łacińskich, ale również świeckich urzędników z Połocka, którzy zostali przesłuchani w 1637 r. Te świadectwa i akta zostały wydrukowane później m.in. w języku polskim w Paryżu, czyli poza obszarem wpływu rosyjskiego. ...