Bojownik w sutannie

W wielu miastach znajdziemy ulice noszące jego imię. Przeczytamy o nim w podręcznikach historii. Uhonorował go także w 2008 r. prezydent L. Kaczyński, nadając pośmiertnie Order Orła Białego. A to był „chłopak stąd”. Do powstania styczniowego wyruszył z łukowskiego kościoła. Mowa oczywiście o ks. Stanisławie Brzósce, który przeszedł do historii jako dowódca najdłużej walczącego oddziału powstańczego.

Ks. Stanisław urodził się 30 grudnia 1834 r. w Dokudowie. Dziś wieś nosi nazwę Dokudów Pierwszy i leży na terenie gm. Biała Podlaska. Był synem Marcelego i Karoliny. Wiemy, że miał rodzeństwo. – W archiwum diecezjalnym w Siedlcach do dziś przechowywana jest teczka personalna dotycząca ks. Brzóski. Liczy ona 80 kart – mówi ks. prałat Bernard Błoński, dyrektor archiwum. Rozpoczyna ją „Opis własnoręczny biegu życia”, który wprawdzie nie nosi daty, ale musiał powstać ok. 1860 r. Z niego dowiadujemy się o dacie urodzin duchownego, którą przytoczyłem na wstępie. Zaznaczam ten fakt, gdyż np. Wikipedia podaje, że urodził się on w 1832 r. Ja dałem wiarę zapiskom poczynionym ręką samego zainteresowanego, ale wcale nie mam pewności, że postąpiłem słusznie. – Rzeczywiście są spory co do daty urodzenia ks. Stanisława – mówi ks. Błoński. – Z uwagi na to, że dotychczas nie odnaleziono jego aktu chrztu, rozwianie wątpliwości będzie trudne – dodaje.

Uniwersytet i seminarium

Stanisław Brzóska uczył się w Szkole Powiatowej Bialskiej, a następnie wstąpił do seminarium duchownym diecezji podlaskiej, które wówczas miało siedzibę w Janowie Podlaskim. Tyle z „Opisu własnoręcznego…”. W Wikipedi czytamy natomiast, że w międzyczasie, a więc po ukończeniu nauki w Białej Podlaskiej, Stanisław, mając 17 lat, rozpoczął studia na Uniwersytecie Kijowskim, który jednak porzucił po trzech latach i wtedy dopiero trafił do seminarium. ...

Andrzej Sprycha