Cukier pod specjalnym nadzorem
W cukrzycy typu 1 za wysoki wskaźnik stężenia odpowiada niedobór insuliny (hormonu wytwarzanego przez trzustkę), który pomaga glukozie wniknąć do mięśni i innych tkanek. – W przypadku typu 2 insulina jest zwykle wytwarzana w dużych ilościach, ale mięśnie nie są w stanie zareagować na jej działanie – wyjaśnia Anna Kacperska.
Cukrzyco-otyli
Dietetyczka nie ukrywa, że w cukrzycy typu 1, występującej głównie u dzieci, duże znaczenie odgrywają predyspozycje genetyczne, a czynnikiem wyzwalającym chorobę są często infekcje wirusowe. – Zapadalność na typ 2 zależy przede wszystkim od czynników środowiskowych, takich jak nadwaga, stres, brak aktywności fizycznej. Do niedawna był on rozpoznawalny u osób w wieku średnim i starszym, jednak ostatnio częstotliwość jego występowania wyraźnie zwiększa się we wszystkich grupach wiekowych – tłumaczy, wskazując na dzieci oraz młodzież, a przede wszystkim – ludzi otyłych.
– Powiększająca się tkanka tłuszczowa u osób z nadwagą wydziela cytokiny, które sprzyjają rozwojowi oporności tkanek organizmu na insulinę – zaznacza z sugestią, że narażeni na wystąpienie insulinooporności są przede wszystkim pacjenci z otyłością centralną, u których tłuszcz gromadzi się przede wszystkim w brzuchu. – Około 80% osób z cukrzycą typu 2 to ludzie otyli, dlatego coraz częściej mówi się o tzw. cukrzyco-otyłości, w leczeniu której dieta odgrywa kluczową rolę i jest podstawą terapii – diagnozuje.
Siedem czy trzy?
Przy ustalaniu diety cukrzyka pod uwagę należy brać tak płeć, masę ciała, wzrost, wiek, aktywność fizyczną, jak i aktualny stan zdrowia – współistniejące choroby oraz powikłania. Sugerowana wizyta u specjalisty ds. żywienia pozwoli na opracowanie najistotniejszych zaleceń, a w efekcie dopasowanie diety współgrającej z ewentualnym leczeniem farmakologicznym (zwłaszcza insulinoterapią).
A. Kacperska podpowiada, że leczenie żywieniowe w cukrzycy typu 2 obejmuje zwykle zmniejszoną podaż kalorii, ograniczenie przekąsek między posiłkami oraz ustalenie ich stałego czasu. – W cukrzycy leczonej insuliną dobowa liczba posiłków może sięgać siedmiu, przy czym ich kaloryczność powinna być odpowiednio zmniejszona. Jeśli insulinoterapia nie jest stosowana, zaleca się spożycie minimum trzech, a optymalnie pięciu posiłków dziennie – mówi, wskazując na ich zawartość: białko zwierzęce, a więc chude mleko i produkty mleczne, drób, cielęcina, wołowina, jaja, i… ryby. – Zawarte w nich kwasy tłuszczowe z rodziny n-3 korzystnie wpływają na układ krążenia i zapobiegają miażdżycy – zaznacza.
Udział błonnika
W polecanej cukrzykom diecie nie powinno zabraknąć warzyw i owoców (z przewagą tych pierwszych!), najlepiej w postaci surowej. – Warzywa o mniejszej zawartości węglowodanów można spożywać praktycznie bez ograniczeń – potwierdza dietetyczka, wymieniając m.in..: cykorię, ogórki, rabarbar, rzodkiewkę, sałatę, szczypiorek, szpinak, szparagi, cebulę, kabaczek, kalafior, paprykę, pomidory i brokuły. Na cenzurowaną listę powinny trafić natomiast te o większej zawartości węglowodanów, jak buraki, marchew, zielony groszek czy bób, oraz owoce – m.in.: banany, winogrona i ananasy z puszki. – Istotną rolę może odgrywać dodawanie do potraw cynamonu. Udowodniono, że pozytywnie wpływa on na normalizację poziomu cukru we krwi – dodaje. Jak i to, że w przypadku diety cukrzycowej należy zapewnić wysoki udział błonnika pokarmowego (nawet 40 g na dobę), który nie tylko zmniejsza wchłanianie z pożywienia cukru i tłuszczów, ale też reguluje pracę przewodu pokarmowego. Jego źródłem powinny być przede wszystkim warzywa, owoce, produkty zbożowe i rośliny strączkowe.
Alternatywa dla cukru
Zaleceniu kontroli zawartości poszczególnych kwasów tłuszczowych towarzyszy wskazanie zastępowania tłuszczów zwierzęcych i twardych margaryn oliwą z oliwek czy tłoczonym na zimno olejem rzepakowym. – Do smarowania pieczywa mogą być używane niewielkie ilości wysokiej jakości margaryny, także o ograniczonej zawartości tłuszczu – sugeruje A. Kacperska. Kończy zaś ostrzeżeniem przed sięganiem po alkohol oraz spożywaniem cukrów prostych, tj. cukru, słodyczy i napojów dosładzanych cukrem. – W sklepach z ekologiczną żywnością chorzy na cukrzycę mogą się zaopatrzyć w soki na bazie przetartych warzyw i owoców niedosładzane cukrem, ciastka z dużym udziałem otrąb i razowej mąki, jogurty, dżemy bez cukru, a nawet cappuccino dla diabetyków – wskazuje alternatywne rozwiązanie. WA
Ciąg dalszy liczenia węglowodanów, a także dieta w przypadku cukrzycy ciążowej już za tydzień!
Kontakt!
Konsultacji żywieniowych udziela Anna Kacperska – dietetyk (nr tel.: 695-411-381; e-mail: metamorfozadiety@gmail.com).
Adresy „Waszych Sklepów”: Warszawa, ul. Koszykowa 20 i ul. Modlińska 310/312; Łaskarzew, ul. Garwolińska 86 (budynek PHU ARCON).
WA