Dieta w Hashimoto – z czym to się je?
Oprócz leczenia farmakologicznego przy Hashimoto warto zadbać o odpowiednią dietę. Dlaczego jej stosowanie przy przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy jest ważne?
Odpowiednio skomponowaną dietą możemy wpłynąć na poprawę zdrowia.
Mimo iż Hashimoto nie wyleczymy, to spowolnimy lub zahamujemy rozwój choroby. Makro- i mikroskładniki pochodzące z żywności wspierają czynność gruczołu tarczowego poprzez wpływ na syntezę hormonów, ich wydzielanie, przemiany i transport we krwi. Codzienny, dobrze zbilansowany jadłospis ma znaczenie w optymalnym leczeniu syntetyczną lewotyroksyną. Może również zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób towarzyszących związanych z niedoborem hormonów tarczycy, w tym zaburzeń metabolicznych.
Jak w takim razie powinna wyglądać dieta przy Hashimoto?
Nie ma jednej uniwersalnej diety dla osób chorujących na Hashimoto. Ważne, aby zalecenia dostosować indywidualnie do potrzeb każdej osoby. Podstawą jest Talerz zdrowego żywienia, czyli komponowanie pełnowartościowych, zbilansowanych posiłków. Równie istotna jest regularność jedzenia. Spożywanie czterech – pięciu posiłków w ciągu dnia co ok. trzy, cztery godziny może zapobiec obniżaniu tempa przemiany materii, zwłaszcza przy współwystępującej niedoczynności tarczycy.
Czy są produkty, na które osoby z chorobą Hashimoto powinny szczególnie postawić, a jakich zdecydowanie unikać?
Bardzo ważne jest uwzględnienie w codziennej diecie produktów wspierających gospodarkę hormonów gruczołu tarczowego. Szczególnie należy zadbać w posiłkach o białko, które znajdziemy np. w chudym mięsie, zwłaszcza w drobiu i cielęcinie, rybach morskich, owocach morza, jajach, mleku i przetworach mlecznych. Warto wybierać również białka pochodzenia roślinnego, jak np. ciecierzycę, soczewicę, fasolę i groch. Odpowiednia ilość tego składnika w diecie może też przyczynić się do zahamowania procesu wypadania włosów, które jest częstym objawem choroby. Istotne są również produkty o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym, czyli głównie kolorowe warzywa i owoce. Osoby z Hashimoto powinny spożywać je w ilości przynajmmniej 400 g dziennie. Do tego kwasy tłuszczowe omega-3, tj. orzechy, nasiona czy oliwa z oliwek, które mogą przyczynić się do złagodzenia zmian skórnych występujących u chorych.
Długotrwała dieta o dodatnim bilansie energetycznym, bogata w żywność wysokoprzetworzoną i nasycone kwasy tłuszczowe, może wykazywać działanie prozapalne. Nasycone kwasy tłuszczowe ponadto mogą wpływać na pogarszanie biosyntezy hormonów tarczycy. Dlatego ważne, aby ograniczyć spożycie tłustych mięs, pełnotłustego nabiału czy masła oraz unikać dań typu instant i produktów gotowych o gorszym składzie.
W diecie przy Hashimoto nie powinno zabraknąć jodu i selenu. W jakich produktach można je znaleźć?
To prawda – odpowiednia podaż jodu jest niezbędna. Warto jednak pamiętać, że nie tylko jego niedobór, ale i nadmiar mogą wpływać na pogorszenie funkcjonowania tarczycy. Jod znajdziemy w owocach morza, rybach – głównie w: dorszu, mintaju, śledziu, halibucie, algach, mleku i przetworach mlecznych oraz jajach. Uzupełnieniem diety w ten składnik będzie również sól jodowana, dlatego tak ważne jest, aby nie eliminować jej z diety zupełnie, a jednocześnie nie przekraczać zalecanej ilości 5 g na dzień, co odpowiada jednej łyżeczce. Również niedobór selenu może nasilać stres oksydacyjny i pogłębiać chorobę Hashimoto. Dlatego w codziennej diecie należy zadbać o ryby, mleko i jego przetwory, czosnek, grzyby, rośliny strączkowe oraz orzechy brazylijskie.
Dlaczego osoby z Hashimoto powinny unikać produktów sojowych?
Nie ma potrzeby, aby całkowicie unikać soi i produktów sojowych. Osoby, które regularnie je spożywają i jednocześnie przyjmują lewotyroksynę, powinny poinformować o tym lekarza. Soja bowiem może mieć wpływ na wchłanianie leku. Ważne jest wtedy dobranie odpowiedniej dawki hormonu oraz unikanie spożywania produktów sojowych w pierwszym posiłku po przyjęciu leku. Ponadto białko sojowe jest bogate w tyrozynę, czyli aminokwas, który bierze udział w przemianach hormonów tarczycowych w organizmie.
Mówi się, że osoby z Hashimoto powinny przejść na dietę bezglutenową i bezmleczną. To prawda czy mit?
Zdecydowanie mit. Nie ma jednoznacznych dowodów naukowych na korzyści płynące z wprowadzania diety bezglutenowej i bezmlecznej u chorych na Hashimoto. Niektóre badania pokazują, że osoby z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy typu Hashimoto mają większe ryzyko wystąpienia choroby trzewnej, czyli celiakii, lub innych form nietolerancji glutenu. Dopiero po ich zdiagnozowaniu wprowadza się odpowiednie modyfikacje do jadłospisu. Podobnie jest z nietolerancją laktozy czy dietą bezmleczną. Profilaktyczne unikanie laktozy jest bezzasadne, a regularnie spożywany nabiał przynosi korzyści dla zdrowia. Mleko i produkty mleczne są cennym źródłem białka, a fermentowane produkty mleczne, zawierające bakterie kwasu mlekowego – np. jogurty, kefiry, maślanki czy zsiadłe mleko, będą wspierać odporność organizmu oraz pracę przewodu pokarmowego i sprzyjać prawidłowym wypróżnieniom.
Jakie inne mity dietetyczne związane są z tą chorobą?
Dotyczą one chociażby zakazu jedzenia warzyw kapustnych. To z powodu zawartych w nich goitrogenów, czyli substancji wolotwórczych. W warunkach niedoboru jodu oraz przy jednoczesnym wysokim spożyciu goitrogenów może dojść do tworzenia wola, a to z kolei sprzyja rozwojowi chorób tarczycy. Dlatego ważne jest, żeby dbać w diecie o produkty bogate w jod oraz spożywać te zawierające goitrogeny z umiarkowaną częstością, tj. trzy, cztery razy w tygodniu. Dodatkowo warto wiedzieć, że odpowiednie przygotowanie warzyw kapustnych poprzez ich ugotowanie zmniejsza zawartość substancji wolotwórczych.
Często powielanymi mitami dietetycznymi są również: unikanie pszenicy, kaszy jaglanej czy kawy, choć one również nie znajdują uzasadnienia w aktualnej wiedzy naukowej.
Dziękuję za rozmowę.
DY