Dziecko autystyczne
Fakt, córka zachowuje się dziwnie: przytula obce dzieci, całuje je, jest bardzo energiczna, źle śpi po nocach, ma trudności w mowie… Nie da się ukryć, że odstaje od grupy rówieśniczej. Niektórzy sugerują wręcz pogranicze autyzmu. Bardzo się tym wszystkim niepokoję… Mama
Autyzm należy do całościowych zaburzeń rozwojowych. Grupa tego typu problemów charakteryzuje się opóźnieniem lub nieprawidłowościami w zakresie rozwoju relacji społecznych, komunikacji, zachowania oraz funkcji poznawczych. Objawy te ujawniają się już w okresie wczesnodziecięcym, niekiedy nawet niemowlęcym.
U małych dzieci często występuje obojętność bądź wręcz awersja na kontakt fizyczny. Niechętnie przytulają się do mam, nie dążą do bliskiego kontaktu, trzymane wyrywają się, robią się wiotkie bądź sztywne. Nie uśmiechają się, nie reagują ożywieniem na pojawienie się bliskiej osoby. Niekiedy w ich zachowaniu zaobserwować można brak lęku przed obcymi, ale też przed separacją z rodzicami. Zdarza się, że rodzice są dumni z faktu, iż bez problemów mogą powierzyć swoje dziecko opiece znanej osoby dorosłej, a ono nie płacze, nie tęskni.
W przypadku autyzmu dziecięcego dość częstym zjawiskiem są też trudności w obszarze kontaktu wzrokowego. Dzieci zasłaniają oczy, odwracają twarz, patrzą jakby zza szklanej szyby. Sprawiają wrażenie, że nie słyszą tego, co się do nich mówi. Nie interesują się innymi dziećmi ani rodzeństwem.
Kolejnym obszarem problematycznym jest mowa – całkowity brak lub zakłócenia w jej rozwoju. U niektórych pacjentów rodzice zgłaszają regres mowy (średnio ok. drugiego roku życia). Niekiedy rozwija się, ale nie służy komunikowaniu (mowa echolaliczna). Czasami mowa bywa monotonna, bez odpowiedniej intonacji czy wyrażania towarzyszących jej emocji, z przesadnym przedłużaniem sylab, słów.
Dzieci autystyczne mogą też mówić o sobie per „ty”, a do innych „ja”. Nie wskazują palcem na przedmioty, które wzbudziły ich zainteresowanie.
Charakterystyczny bywa również brak zabaw związanych z naśladowaniem i tych „na niby”. Zabawy są ubogie, stereotypowe. Dzieci potrafią np. godzinę układać klocki czy patyczki w określony, stereotypowy sposób. Mają trudności z zabawami związanymi z pobudzeniem wyobraźni.
Mali pacjenci z autyzmem często przejawiają też reakcje lękowe wobec hałasów. Czasami prezentują wybiórcze preferencje żywieniowe. Mogą mieć trudności ze snem, jak również przejawiać zachowania agresywne i autoagresywne.
Opisane przeze mnie objawy nie wyczerpują oczywiście całego spektrum trudności, jakie mogą prezentować dzieci autystyczne. Pamiętać należy bowiem, że w grupie tego typu zaburzeń znajdują się jeszcze inne jednostki chorobowe (np. zespół Retta, zespół Aspergera). Skoro niepokoi się Pani sugestiami otoczenia dotyczącymi zachowania córeczki, zachęcam do skorzystania z pomocy specjalisty.
Marta Kozaczuk