Jak uchronić się przed osteoporozą?
Istnieje wiele metod zapobiegawczych, które skierowane są zwłaszcza do kobiet w okresie pomenopauzalnym i osób w podeszłym wieku. Specjalne preparaty poprawią stan mineralny kości, a niefarmakologiczne sposoby pozytywnie wpłyną na funkcjonowanie układu ruchu.
Odpowiednia do wieku i dobrze zbilansowana dieta stanowi istotną metodę profilaktyczną przeciwko osteoporozie. Chorym, zwłaszcza w zaawansowanym wieku, często brakuje minerałów i witamin, przez co popadają w stany niedoborów. Dlatego osobom z grup ryzyka zaleca się dietę bogatą w wapń, witaminy (D3 i B6) oraz białko. W codziennym jadłospisie należy ograniczyć spożycie kawy, czarnej herbaty, gazowanych napojów i alkoholu oraz wyeliminować tzw. śmieciowe jedzenie na rzecz produktów bogatowapniowych (mleko, jogurty, sery, warzywa liściaste, migdały), zbożowych i ryb morskich. Nabiał, choć krytykowany przez niektórych dietetyków, stanowi niezwykle ważny składnik diety zarówno dla osób młodych, jak i starszych. Mleko niewskazane jest jedynie u osób z nietolerancją pokarmową na jego składniki.
Na rynku istnieje wiele dostępnych bez recepty preparatów stanowiących suplementację wapnia i witaminy D3. W naszej strefie klimatycznej dobowa dawka witaminy D wynosi 800 IU, zaś wapnia 1000-1500 mg. Jednak Polacy na co dzień spożywają jedynie 500 mg wapnia, co, niestety, sprzyja rozwojowi osteoporozy.
Oprócz prawidłowej diety niezwykle ważne jest prowadzenie aktywnego trybu życia. Powinien on być jednak dostosowany do indywidualnych możliwości. Podejmowanie każdego dnia umiarkowanego wysiłku fizycznego pozytywnie wpływa na układ ruchu, poprawiając przy tym kondycję i siłę mięśniową, co zmniejsza ryzyko upadków. Seniorom zaleca się ruch na świeżym powietrzu: długie spacery, nordic walking, jazdę na rowerze, taniec, zajęcia na basenie. Badania wykazały, że długotrwały brak aktywności stawowi istotny czynnik osteoporozy.
Zasadą każdej terapii jest zapobieganie złamaniom kości. Oprócz leków, które zwiększają gęstość mineralną tkanki kostnej, u każdego pacjenta z grupy ryzyka należy wdrożyć kompleksowe postępowanie przeciwzłamaniowe. Ważną rolę odgrywa poprawa sprawności fizycznej, co chroni przed upadkami. Wiele osób w podeszłym wieku boryka się z dodatkowymi problemami ograniczającymi ich aktywność fizyczną (osłabienie siły mięśniowej, nadwaga, choroby układu nerwowego, kalectwo, bariery architektoniczne, schorzenia wzroku czy zaburzenia równowagi). Osoby z zaburzeniami wzroku i z zawrotami głowy, u których występuje wysokie ryzyko upadku i wystąpienia złamania, należy wyposażyć w różnego rodzaju sprzęt pomocny w codziennym poruszaniu się, m.in. laski, balkoniki, chodziki i specjalne stabilizatory na staw biodrowy.
Lek. med. Łukasz Czarnocki