Jubileusz matki kościołów
Kilkudniowe świętowanie, w ramach którego odbywały się katechezy, misje, nabożeństwa, modlitwy, koncerty, dyskusje oraz wykłady, poprzedziły prace remontowe. Dzięki środkom pozyskanym z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska, a także hojności władz Siedlec, udało się przeprowadzić niezbędne inwestycje, by katedra odzyskała dawny blask.
Wymiar duchowy uroczystości zainaugurowały w parafii misje jubileuszowe, które poprowadzili ks. kan. Wojciech Hackiewicz oraz ks. dr Tomasz Bieliński. Od 15 do 22 września wierni mogli słuchać głoszonego przez misjonarzy słowa Bożego i brać udział w nabożeństwach. Była również okazja do odnowienia ślubów zakonnych, małżeńskich i święceń kapłańskich. W piątek, 20 września, odbyła się uroczysta droga krzyżowa ulicami miasta, której przewodniczył ks. kan. W. Hackiewicz. Wierni, niosąc krzyż misyjny, wyruszyli o 20.00 spod katedry i przeszli ulicami 11-go listopada, Rynkową, Czerwonego Krzyża oraz bp. I. Świrskiego. Po dotarciu do katedry krzyż został zainstalowany obok świątyni, na swoim dawnym miejscu, odsłonięto także tablicę upamiętniającą ten szczególny dla parafii czas. Za uczestnictwo w tym nabożeństwie wierni mogli otrzymać odpust zupełny w intencji własnej lub kogoś zmarłego.
Muzycznie
Muzyczne świętowanie jubileuszu katedry rozpoczął w niedzielę, 15 września, koncert „Psalmy dla Katedry Siedleckiej” w wykonaniu chóru katedralnego, scholi Gaudete i zaproszonych gości. Organizatorami byli: parafia katedralna, stowarzyszenie Cantamus Deo oraz stowarzyszenie Pro Musica Organa. Przy okazji koncertu biskup siedlecki Zbigniew Kiernikowski zachęcił również do modlitwy psalmami. – To oddychanie, to życie duchem Bożym, to uczenie się myślenia i patrzenia na życie przez pryzmat woli Bożej – mówił przed koncertem bp Z. Kiernikowski. – Modlitwa psalmami to wchodzenie w mentalność Boga, która pomaga nam znaleźć właściwą drogę życia – zachęcał.
Tego wieczoru goście wysłuchali m.in. sonaty III A-dur nt. Psalmu 130: Z głębokości wołam do Ciebie, Panie Felixa Mendelssohna Bartholdy’ego, Sonatę d-moll Gustava Adolfa Merkela oraz Psalm 84 Quam Dilecta Tabernacula Tua Michała Romana Szulika. W koncercie wystąpili: Barbara Tritt – sopran, ks. Michał Szulik – dyrygent, Małgorzata Trzaskalik-Wyrwa – organy, Ireneusz Wyrwa – organy, Barbara Witkowska – harfa, Henryk Tritt – skrzypce, Paweł Maślanka – skrzypce, Dawid Pajdziak – altówka, Tomasz Szczęsny – wiolonczela, Łukasz Potera – obój.
Z kolei we wtorek, 17 września, w murach kościoła – pod batutą Mariusza Orzełowskiego – zabrzmiał Magnificat D-dur Jana Sebastiana Bacha w wykonaniu Chóru Miasta Siedlce, kameralistów Orkiestry Symfonicznej Miasta Siedlce oraz solistów: Izabeli Jaszczułt-Kraszewskiej (sopran), Justyny Kowyni-Rymanowskiej (mezzosopran, alt), Pawła Wolskiego (tenor) i Patryka Rymanowskiego (bas).
Jubileuszowa konferencja
W piątek, 20 września, w katedrze odbyła się konferencja popularno-naukowa „Katedra siedlecka wczoraj i dziś”. Zgromadzonych gości powitał ks. prałat Eugeniusz Filipiuk, proboszcz katedry, a obrady prowadził ks. prałat Mieczysław Głowacki.
Spotkanie otworzyła katecheza biskupa siedleckiego Z. Kiernikowskiego „Treści biblijne zawarte w głównym witrażu NMP Niepokalanej w katedrze siedleckiej”. – Witraż Niepokalanego Poczęcia sam w sobie jest bardzo wymowny i nadaje się do głębokiej interpretacji katechetycznej. Witraż jest darem kapituły katedralnej z okazji jubileuszu pasterskiej posługi ks. bp. Henryka Przeździeckiego w latach 1918-1928. Centralne miejsce w witrażu zajmuje postać Maryi Niepokalanej. Nieznany artysta zawarł dwa ruchy: zstępujący – od Ducha Świętego i koncentryczny, wskazujący Maryję Niepokalaną. Oprócz centralnego pola przedstawiającego Maryję mamy dziewięć innych pól. W górnej części witrażu widzimy Ducha Świętego, Boga Ojca i Syna Bożego oraz dwa pola z cherubinami. U dołu mamy cztery sceny przedstawiające stworzenie Adama i Ewy, grzech pierworodny i wypędzenie z raju – mówił ksiądz biskup. – Maryja Niepokalana jest otoczona dwoma ciągami linii oznaczającymi mądrość i czystość. Przyobleczona białą szatą, okryta niebieskim płaszczem. Korona na jej głowie, składająca się z 12 gwiazd, wkomponowana jest w żółte tło słońca – symbol Jezusa Chrystusa, a gwiazdy podkreślają piękno stworzenia. U stóp Niepokalanej znajduje się starta głowa węża. Jest to nawiązanie do protoewangelii. W Księdze Rodzaju czytamy, że Bóg powiedział do węża: „Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę”. W tradycyjnej interpretacji w Niewieście z Księgi Rodzaju widziano Matkę Bożą. Wulgata tłumaczy wspomniany werset „ona zmiażdży ci głowę”, by w ten sposób jeszcze wyraźniej połączyć Niewiastę z Maryją. Maryja stoi na tym witrażu z uniesionymi rękoma, z otwartymi dłońmi – poddana Bogu, mówiąca tym gestem: „Nie mam niczego dla siebie, nie mam nic do stracenia, bo we wszystkim jestem oddana”. Dlatego jest gotowa przyjąć wszystko, co Pan Bóg będzie przez Nią czynił. Tajemnica Niepokalanego Poczęcia Maryi w pewien sposób wyraża i streszcza tajemnicę człowieka. Bóg od samego początku przewidział, by stworzony na Jego obraz człowiek, odpowiadał swemu Stwórcy przez udział w wypełnieniu Bożego planu wobec całego stworzenia. Maryja jest nowym początkiem, w którym po raz pierwszy po grzechu pierworodnym człowiek odzyskuje obraz bycia niepokalanym przed Bogiem i przyjmuje postawę niepokalaną. Poprzez swoją odpowiedź wiary, poprzez swoje „tak”, potwierdza pokorną postawę służebnicy: własną „nicość” bez Boga. Ona wie, że nie ma nic swojego i kładzie to swoje „nic” przed Bogiem, żeby zostać przyobleczoną w sposób niepokalany w łaskę Boga – nauczał biskup siedlecki.
Podczas jubileuszowej konferencji prelegenci podjęli wiele szczegółowych zagadnień związanych z historią katedry siedleckiej. Prof. Jarosław Cabaj z instytutu historii i stosunków międzynarodowych UPH w Siedlcach przybliżył zebranym problematykę narodowościową i wyznaniową na Podlasiu po 1905 r. Historię budowy „nowego Kościoła” w Siedlcach (1905-1913) przypomniała dr Martyna Jurzyk z Biblioteki Głównej UPH. O Ludwiku Górskim i innych dobrodziejach katedry siedleckiej mówił dr Grzegorz Welik – dyrektor Archiwum Państwowego w Siedlcach. Historię powstania i znaczenie kapituły katedralnej przedstawił jej dziekan ks. prałat Mieczysław Głowacki. Natomiast ks. prałat Bernard Błoński, dyrektor archiwum diecezjalnego, wygłosił referat na temat „Katedra jako «Matka Kościołów» diecezji”. Sylwetki biskupów i ich rolę w życiu katedry przypomniał ks. Jan Babik, kanclerz kurii diecezjalnej. Z kolei sylwetki proboszczów parafii katedralnej przybliżył dr Rafał Dmowski z Instytutu Historii i stosunków Międzynarodowych UPH. Po przerwie, w drugiej części konferencji, ks. prof. dr hab. Michał Szulik z Instytutu Pedagogiki UPH przedstawił bogactwo kultury muzycznej katedry siedleckiej. „Instrumentarium organowe Katedry Siedleckiej. Dziedzictwo kulturowe wobec wyzwań współczesności” – to temat, który podjęła dr Małgorzata Trzaskalik-Wyrwa – dyrektor diecezjalnego studium organistowskiego. Szczegóły architektoniczne i wyposażenie katedry siedleckiej zaprezentowała Dorota Pikula – kustosz Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach. O ikonografii mówił Sławomir Kordaczuk – zastępca dyrektora Muzeum Regionalnego w Siedlcach. Konferencję zakończyło wystąpienie ks. prałata E. Filipiuka, który przedstawił stan parafii katedralnej AD 2013 oraz jej działalność duszpasterską.
Podczas konferencji była możliwość obejrzenia okolicznościowej wystawy, zwiedzenia katedry i Muzeum Diecezjalnego. Odbyła się również prezentacja albumu o katedrze siedleckiej ze zdjęciami Pawła Szymona Komorowskiego, wydanego przez wydawnictwo „Unitas”.
Człowiek szuka miejsc dla Boga
Centralne obchody jubileuszowe miały miejsce w niedzielę, 22 września. Uroczystą Eucharystię, która rozpoczęła się o 13.00, pod przewodnictwem bp. Z. Kiernikowskiego sprawowali bp Piotr Sawczuk oraz ks. prałat Eugeniusz Filipuk.
– Przeżywamy setną rocznicę konsekracji kościoła. To okazja do modlitwy, dziękczynienia i refleksji – mówił w homilii pasterz kościoła siedleckiego. – Salomon prosił Boga w ten sposób: „Aby Twoje oczy Panie w nocy i w dzień patrzyły na tę świątynię, na to miejsce. Bo miejsce, o którym Ty Panie powiedziałeś, że tutaj będzie Twoje imię, stanowi ośrodek wszystkiego”. Zdawał sobie z tego dobrze sprawę król. To było miejsce szczególnej mocy, bo miejsce obecności imienia Pana. To sformułowanie przewija się wielokrotnie w różnych momentach, przez całą historię zbawienia Starego Testamentu, aż do tego, co stało się w Jezusie. To jest miejsce, które wybrał Pan: brama Nieba, dom Boga. Często chcielibyśmy sami określać miejsce obecności Boga i jednocześnie sposób Jego działania. Czym jest to miejsce? Te i podobne pytania są bardzo istotne w naszym życiu. Jeśli nie odpowiemy na nie właściwie, grozi nam to, że będziemy Boga ograniczać do naszych pojęć, do naszego sposobu myślenia, do określania tego, jakim Bóg powinien być w naszym życiu. Sam papież Franciszek podkreśla to w swojej encyklice: Człowiek szuka miejsc dla Boga. Szuka oblicza Boga, ale nie zawsze zwraca się do prawdziwego oblicza. I to nam stale grozi: chcemy Boga podporządkować sobie. Z drugiej strony prawdą jest, że potrzebujemy takich miejsc, w których możemy się wspólnie gromadzić i wiemy, że tu działa Bóg. Do tego należy także nasze ludzkie ciało. To jest szczególne miejsce obecności obrazu i podobieństwa Boga – podkreślił.
Słowa podziękowania
Na zakończenie Eucharystii słowa podziękowania do zgromadzonych w katedrze skierował proboszcz ks. prałat E. Filipiuk. – Nade wszystko dziękujemy biskupowi Zbigniewowi za troskę o właściwą liturgię, której uczymy się każdego dnia, by celebracje sprawowane były w duchu Soboru Watykańskiego II, a Dobra Nowina ogłaszana wszystkim grzesznikom. Dziękujemy za świętowanie z nami podczas konferencji, za obecność z pielgrzymami naszej diecezji w Rzymie, kiedy wyrażaliśmy znak łączności katedry siedleckiej z papieżem. Chcę powiedzieć, że ksiądz biskup nie tylko był z nami, ale mimo zmęczenia usługiwał nam, aby nikomu nic nie zbrakło, abyśmy mogli dalej pielgrzymować. Ten obraz pasterza, który traci siebie za owce, czasami niesforne, pozostanie głęboko w naszej pamięci – podkreślał ks. proboszcz. – Dziękujemy również za obecność na tej uroczystej Eucharystii ks. biskupowi Piotrowi i wszystkim prezbiterom. Dziękuję również naszym misjonarzom: ks. kan. Wojciechowi Hackiewiczowi oraz ks. dr. Tomaszowi Bielińskiemu. Głoszone przez nich słowo z żarem docierało do parafian i gromadziło na nabożeństwach wielu wiernych. Te misje zostały nam głęboko w pamięci i będą wydawały owoce – dodał. Przy okazji wyraził wdzięczność za wsparcie ze strony sponsorów i samych parafian, bez których nie udałoby się zorganizować festynu parafialnego czy doprowadzić do końca prac remontowych.
Parafialny festyn
Po Mszy św. odbyła się agapa i piknik parafialny, podczas którego – oprócz degustacji smakołyków przygotowanych przez grupy parafialne – można było skorzystać z wielu atrakcji. Na scenie wystąpili aktorzy i muzycy Teatru Es oraz Chór Miasta Siedlce, prezentujący utwory z albumu „Śpiewnik Papieski”. Na koncert składało się 11 utworów do słów Karola Wojtyły z muzyką Waldemara Koperkiewicza. Nie zabrakło pokazów sprzętu ratownictwa medycznego, straży pożarnej, a nawet wojskowego. Parafianie mogli zapoznać się z zasadami udzielani pierwszej pomocy przedmedycznej, wziąć udział w konkursach czy zakupić pamiątki związane ze stuleciem katedry i tegorocznymi misjami.
x. MCZ, JAG
ks. Mateusz Czubak