Jubileusz w godnej oprawie
Zachęcając do udziału w obchodach rocznicowych, proboszcz parafii katedralnej, zauważa, że 27 kwietnia 1919 r. przypadała niedziela po świętach Zmartwychwstania Pańskiego, tzw. domenica in albis - biała niedziela, dzisiaj zwana Niedzielą Miłosierdzia. - Nawet w strukturze kalendarza liturgicznego jest to prawie ten sam dzień. Ma to dla nas wymiar symboliczny, niemniej bardzo ważny - mówi. Centralnym punktem rocznicowych obchodów będzie Eucharystia o 12.00, odprawiana pod przewodnictwem kard. Stanisława Ryłki, który obecnie jest archiprezbiterem bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie, a przez ponad 20 lat odpowiedzialny był z ramienia Watykanu za organizację Światowych Dni Młodzieży. Mszę będą koncelebrowali z nim biskupi siedleccy oraz wszyscy żyjący dotychczasowi proboszczowie i wikariusze parafii katedralnej. W koncelebrze wystąpią także proboszczowie wszystkich parafii siedleckich, księża wywodzący się z parafii katedralnej, jak też księża, którzy mieszkają bądź pracują na terenie tejże parafii. Zaproszenia skierowano w sumie do ok. 150 kapłanów.
Ważnym elementem dziękczynnej Eucharystii jubileuszowej będzie błogosławieństwo odrestaurowanych zabytkowych organów Dominika Biernackiego. Po błogosławieństwie zabrzmią po raz pierwszy dla całej wspólnoty zgromadzonej w świątyni katedralnej. Podczas Mszy śpiewać będą: chór katedralny im. ks. Alfreda Hoffmana i schola katedralna Gaudete!. Okazję do zaprezentowania się będzie miała również schola dziecięca, która wystąpi w czasie agapy w ogrodach kurialnych, zaplanowanej dla uczestników Mszy św. Wszyscy zainteresowani będą mieli również okazję wejść na chór i z bliska przyjrzeć się efektowi prac przy restauracji organów. Ich moc i funkcjonalność będzie można natomiast podziwiać wieczorem, podczas koncertu jubileuszowego „Dextera Domini” („Prawica Pańska…”) stanowiącego muzyczną inaugurację organów D. Biernackiego. Grono wykonawców tworzą: Izabela Kiryluk – sopran, Anna Januszewska – alt, Damian Suchożebrski – bas, Chór Państwowej Szkoły Muzycznej II st. w Siedlcach, Chór Katedralny im. ks. Alfreda Hoffmana i schola Gaudete!. Przy organach D. Biernackiego zasiądzie prof. Piotr Wilczyński, zaś przy organach w prezbiterium Adam Szczepański. Całością będzie dyrygował ks. Michał Szulik. W trakcie wieczornego spotkania o walorach organów D. Biernackiego oraz o pracy, z którą musiał się zmierzyć, podejmując się dwa lata temu remontu instrumentu, opowie Michał Klepacki.
Bogate „wczoraj” i „dziś”
PYTAMY ks. kan. Grzegorza Suchodolskiego, proboszcza parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Siedlcach.
Dlaczego tak późno w stosunku do ukończenia budowy obecnego kościoła katedralnego erygowano nową parafię?
Starania o to, by w Siedlcach powstał drugi kościół, podejmowane były przez wiele lat, jednak na terenach znajdujących się wówczas pod zaborem rosyjskim uzyskanie zgody nie było takie proste. Dopiero 21 lipca 1903 r. ks. Józef Scipio del Campo, pełniący wówczas funkcję proboszcza i dziekana siedleckiego, otrzymał pozwolenie na rozpoczęcie budowy nowej świątyni według projektu architekta gubernialnego Zygmunta Zdańskiego. Prace przy jej wznoszeniu na placu ofiarowanym przez Ludwika Górskiego w imieniu Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego trwały od 1906 do 1912 r.
21 września 1913 r. biskup lubelski Franciszek Jaczewski dokonał konsekracji kościoła. Jednak jeszcze przez sześć lat od zakończenia budowy władze rosyjskie nie zgadzały się na utworzenie parafii. Stało się to możliwe po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r., a dokładnie – po wskrzeszeniu diecezji podlaskiej i mianowaniu jej biskupem Henryka Przeździeckiego. Dopiero to uwolniło na terenach byłego zaboru rosyjskiego falę powstawania nowych parafii. Jedną z nich jest parafia ustanowiona 27 kwietnia 1919 r., nosząca tytuł Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, zwana dzisiaj katedralną.
W jakich formalnie ramach funkcjonowała początkowo wspólnota przy nowym kościele?
Pierwotnie była to świątynia filialna najstarszej i jedynej wówczas siedleckiej parafii św. Stanisława BM. Można powiedzieć, że w znaczeniu historycznym to tak naprawdę nasza matka. Dzisiaj to kościół Niepokalanego Poczęcia NMP jest matką wszystkich kościołów naszej diecezji.
W 1919 r. parafia św. Stanisława liczyła 17 tys. katolików. Była więc zbyt dużą wspólnotą, żeby duszpasterską opieką można było właściwie objąć wszystkich wiernych. Projekt podziału przedstawił bp. H. Przeździeckiemu następca ks. J. Scipio del Campo – ks. Józef Kobyliński. Proponował, by linia rozgraniczająca parafie biegła z północy na południe, mniej więcej wzdłuż dzisiejszej ul. Kilińskiego. Do nowej parafii przeszli mieszkańcy zachodniej części miasta, ok. 7,5 tys. wiernych.
Oprócz katolików Siedlce zamieszkiwali wówczas wyznawcy judaizmu, jak też niewielka grupa protestantów.
W którym momencie zadecydowano o uczynieniu nowej parafii siedzibą biskupa?
Kościół powstawał wyłącznie dla potrzeb siedleckich. Kiedy po odzyskaniu przez Polskę niepodległości bp H. Przeździecki postanowił utworzyć tutaj drugą parafię, liczył się z tym, że po zmianie granic Rzeczpospolitej po zakończeniu działań wojennych w 1918 r., trzeba będzie przenieść siedzibę biskupa do Siedlec ze względu na to, że Janów został na uboczu diecezji. Dlatego w 1921 r., a więc dwa lata po utworzeniu parafii, zaczęto myśleć o przebudowie prezbiterium świątyni na potrzeby przyszłego kościoła katedralnego. Co ciekawe, ingres bp. Przeździeckiego w 1918 r. odbył się nie do katedry w Janowie, ale do kościoła, który wówczas był jeszcze kościołem filialnym parafii św. Stanisława, nazwanym wtedy konkatedrą Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. W Janowie stacjonowały jeszcze wojska rosyjskie, a Siedlce były już wyzwolone. Biskupstwo przeniesiono do Siedlec ostatecznie w 1924 r. Za pięć lat będzie więc kolejna okazja do świętowania jubileuszu 100-lecia…
Proszę scharakteryzować wspólnotę, którą kieruje Ksiądz od 2016 r.
Ponieważ z tej parafii wyłaniały się nowe wspólnoty: m.in. parafia św. Józefa i parafia Bożego Ciała, przy katedrze została najstarsza cząstka naszego miasta, a więc mieszkańcy ścisłego centrum Siedlec. Dzisiaj parafia katedralna liczy 10,6 tys. wiernych. 2 tys. jest w wieku 80 plus. Nasi seniorzy stanowią silne zaplecze modlitewne, ponieważ są to osoby mocno wierzące, związane z Kościołem, uczestniczące niemal codziennie w Eucharystii. Z drugiej strony towarzyszy nam świadomość, że jeśli nie nastąpi wymiana pokoleniowa, być może za lat dziesięć będzie to wspólnota znacznie mniej liczebna.
Tętno życiu temu swoistemu organizmowi, jakim jest parafia, nadaje Kościół domowy, tj. rodziny, których mamy prawie 4 tys. Siłą napędową parafii jako wspólnoty wspólnot są grupy i stowarzyszenia. Liturgiczna służba ołtarza, z roku na rok rosnąca w siłę, to propozycja dla chłopców; formowani są według programu Ruchu Światło-Życie. Dziewczęta natomiast realizują się głównie poprzez posługę w scholi dziecięcej. Śpiewa ona w każdą niedzielę podczas Mszy św. o 12.00, a warsztaty i spotkanie formacyjne ma w sobotę. Propozycja dla młodzieży to praca w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży. Oprócz programu formacyjnego w duchu zasad KSM, większość tych młodych ludzi uczestniczy też w kręgu liturgicznym. Bardzo bogata jest oferta dla osób dorosłych. Na terenie parafii działają: Akcja Katolicka, Parafialny Zespół Caritas, Apostolat Maryjny, Apostolat Pomocy Duszom Czyśćcowym, Koła Żywego Różańca, róże rodziców modlących się za dzieci, wspólnoty neokatechumenalne, grupa kręgu liturgicznego, grupa biblijna formująca się według zasady Lectio divina, zespoły liturgiczne oraz formacje muzyczne: Chór Katedralny im. ks. Alfreda Hoffmana i schola Gaudete!. Każdy może znaleźć coś dla siebie.
Co wyróżnia tę parafię spośród innych?
Katedra jest kościołem biskupim, więc tutaj odbywają się wszystkie uroczystości diecezjalne związane nie tylko z rytmem świat i uroczystości, ale tak ważnymi wydarzeniami, jak choćby święcenia diakonatu czy prezbiteratu. Podobnie – wiele zjazdów, pielgrzymek, spotkań różnych grup i wspólnot z całej diecezji. Wyróżnia naszą parafię także stała adoracja Najświętszego Sakramentu, trwająca cały dzień, od pierwszej do ostatniej Mszy św. Dzięki dyżurowi spowiedniczemu, jaki zapewniamy nieprzerwanie od 9.00 do 17.00, można codziennie skorzystać z sakramentu pokuty. W katedrze codziennie odprawiana jest Msza św. o 12.00, na której gromadzi się cały kościół wiernych. Możliwość trwania na modlitwie i skorzystania z życia sakramentalnego sprawiają, że ściąga tutaj duża liczba osób nie tylko z naszej parafii, ale z miasta i okolicy. Cała diecezja natomiast ma okazję rozpoczynać dzień Eucharystią transmitowaną z katedry o 6.00 za pośrednictwem Katolickiego Radia Podlasie. To nasz wkład w apostolstwo – zwłaszcza ludzi chorych.
Jubileusz przypada w momencie zwieńczenia prac remontowych…
Prace materialne wprowadzają nas tak naprawdę w ten jubileusz. Już wcześniej mój poprzednik ks. prałat Eugeniusz Filipiuk zatroszczył o odnowienie elewacji świątyni. Dwa lata temu rozpoczęło się malowanie katedry w środku, remont zakrystii, a przede wszystkim potężna inwestycja, jaką było odrestaurowanie zabytkowych 30-głosowych organów wykonanych na początku XX w. przez Dominika Biernackiego z Dobrzynia n. Wisłą. Koszt samej renowacji sięga 1,5 mln zł, myślę jednak, że warto było podjąć ten wysiłek. Podczas Mszy św. jubileuszowej organy zagrają po raz pierwszy. Mam nadzieję, że starsi parafianie, którzy pamiętają, jak uświetniały ich śluby, chrzty ich dzieci, także codzienną liturgię, teraz także cieszyć się będą ich brzmieniem. Na pewno pomoże nam to również na nowo myśleć o kulturze muzycznej w katedrze, mającej bogatą i piękną tradycję.
Dziękuję za rozmowę.
LI