Książę znakomity
Są historycy, którzy przyjmują, że urodził się w latach 932-935, ale inni podają znacznie szerszy przedział czasowy, między 922 a 945 rokiem. Od około 960 r. Mieszko był samodzielnym władcą państwa gnieźnieńskiego, którego główny gród stanowiło Gniezno.
O losach Mieszka I do czasu przyjęcia chrztu wiemy bardzo mało. Jeszcze mniej o jego przodkach. Gall Anonim w spisanej na początku XII w. kronice zapisał – zgodnie z tradycją rodzinną i dworską zarazem – że pierwszymi książętami z rodu Piastów byli: Siemowit, Lestek i Siemomysł – pradziad, dziad i ojciec Mieszka I. Jednak pochodzenie Mieszka wciąż jest wśród historyków tematem badań i sporów.
Historyczne teorie
Od końca XVIII w. pojawiają się teorie mówiące, iż państwo polskie powstało w wyniku najazdu i podboju obcych plemion. Według jednych więc Mieszko miał być wikingiem, według innych jego przodkowie pochodzili z Prus albo Mazowsza. Prof. Przemysław Urbańczyk kilka lat temu postawił głośną tezę, że korzeni Mieszka trzeba szukać na Wielkich Morawach. Argumentem potwierdzającym miałoby być to, że Mieszko drugiemu synowi urodzonemu z małżonki Ody nadał imię Świętopełk, a imię to nosili książęta z wielkomorawskiej dynastii Mojmirowiców. Wskazuje się również na podobieństwa w budowie oraz organizacji grodów w państwie Mieszka I i wielkomorawskim. Gdyby przyjąć tę tezę, należałoby za prof. Urbańczykiem uznać także, że Mieszko został ochrzczony już jako dziecko, a nie w 966 r. Ale tezy te nie znajdują potwierdzenia w źródłach pisanych ani w badaniach archeologicznych.
Można zatem za mediewistą prof. Benedyktem Zientarą powtórzyć pytanie, które postawił przed laty: dlaczego nie uznać, że trzej przodkowie Mieszka I nosili takie imiona, jakie podaje Gall Anonim, wyraźnie oddzielający wiadomości o nich od legendy o Piaście i Popielu? Nie ma wiarygodnych podstaw, by zaprzeczać, że książęcy ród, który wydał Mieszka, pochodził z Wielkopolski, gdzie wykopaliska archeologiczne wskazują na ciągłość rozwojową państwa od początku IX, a nawet VIII wieku. ...