Michał Archanioł wrócił do muzeum
Anonimowy nadawca odesłał ją pocztą. - Nie wiem, czy uda się rozwiązać tajemnicę jej zaginięcia. Niemniej jednak bardzo cieszymy się z jej powrotu - mówi dyrektor MPP Rafał Izbicki. Niedziela 8 maja 2016 r. Tego dnia muzeum odwiedza wyjątkowo dużo osób. W poniedziałkowy ranek, podczas tzw. obchodu i sprawdzania eksponatów, okazuje się, że brakuje XIX-wiecznej ikony przedstawiającej św. Michała Archanioła.
O sprawie natychmiast zostaje powiadomiona policja, a prywatny sponsor przekazuje 3 tys. zł nagrody dla osoby, która udzieli informacji mogących pomóc w znalezieniu skradzionego dzieła i sprawcy kradzieży. Niestety, żadnego odzewu. Aż do marca 2021 r.
– Ikona wróciła do nas pocztą. Wysłano ją najprawdopodobniej z Gdańska lub okolic, na co wskazywał stempel. Trudno powiedzieć, co motywowało nadawcę. Nie wiem, czy kiedykolwiek uda się rozwiązać tajemnicę kradzieży – twierdzi R. Izbicki, dodając, że z uwagi na prowadzone przez policję dochodzenie muzeum nie mogło wcześniej poinformować o odzyskaniu obrazu.
Policja nie składa broni
– Do kradzieży doszło w maju 2016 r. Sprawca wykorzystał chwilową nieuwagę pracowników, zabierając ikonę z ekspozycji. Jej wartość oszacowano wówczas na ok. 5 tys. zł. W 2021 r. ikona została wysłana do muzeum przez anonimowego nadawcę. Bezspornie potwierdzona została jej autentyczność. W tej sprawie prowadziliśmy dochodzenie w kierunku art. 278 Kodeksu karnego. Wykonaliśmy szereg czynności zarówno procesowych, jak też operacyjnych, które nie doprowadziły jednak do ustalenia sprawcy tej kradzieży. Postępowanie w tej sprawie zostało umorzone – informuje rzecznik Komendy Miejskiej Policji w Białej Podlaskiej nadkom. Barbara Salczyńska-Pyrchla, zastrzegając, iż umorzenie nie oznacza, że policjanci nie będą zajmować się tą sprawą. – W dalszym ciągu jest ona w naszym zainteresowaniu. W przypadku uzyskania nowych informacji, które mogą przyczynić się do ustalenia sprawcy kradzieży, postępowanie zostanie wznowione – zapewnia.
Nowoczesne zabezpieczenia
Kiedy doszło do kradzieży, w MPP nie było monitoringu. – Kamery były jedynie na zewnątrz. Nagrania z nich przekazano policji – zaznacza R. Izbicki.
Od tamtej pory wiele się zmieniło. Po zakończonym w 2020 r. generalnym remoncie muzeum, który był możliwy dzięki unijnym środkom otrzymanym w ramach projektu „Rewaloryzacja i modernizacja zespołu zamkowo-parkowego Radziwiłłów w Białej Podlaskiej”, zwiększyła się nie tylko powierzchnia obiektu i wyremontowano sale wystawowe, ale też wymieniono zabezpieczenia. – Pojawiły się nowoczesne systemy przeciwpożarowe, antywłamaniowe, i monitoring w pomieszczeniach, w których znajdują się ekspozycje. Do tego specjalne panele, na których montowane są ikony. Obecnie muzeum i znajdujące się w nim eksponaty są o wiele bardziej bezpieczne – zaznacza dyrektor.
Największa kolekcja w Polsce
Bialskie MPP może się pochwalić największą w Polsce kolekcją ikon. Zbiory liczą 1,7 tys. obiektów. – Z tego w trzech salach wystawowych prezentujemy ich 450. Są to ikony wybrane, przygotowane, po konserwacji – precyzuje R. Izbicki.
Ekspozycja cieszy się dużym zainteresowaniem nie tylko mieszkańców regionu, ale też osób z całej Polski.
Wiele z ikon trafiło do muzeum po tym, jak służby zarekwirowały je na granicy. Pochodzą głównie z terenów dawnej Rosji. – Początek kolekcji sięga lat 70, a jej rozkwit to lata 80 i 90. To właśnie wtedy – można powiedzieć – płynęły one szerokim strumieniem do naszej placówki z Urzędu Celnego w Terespolu, który znajduje się niedaleko Białej Podlaskiej. Zresztą skradziona ikona również pochodzi z takiego źródła – mówi dyrektor MPP.
Najpierw konserwacja, potem ekspozycja
Kiedy wizerunek św. Michała Archanioła będzie można ponownie zobaczyć na ekspozycji? Wprawdzie – jak podkreśla R. Izbicki – wróciła ona w miarę przyzwoitym stanie, to będzie musiała zostać poddana przeglądowi i prawdopodobnie zabiegom konserwatorskim. – Dlatego nie możemy jeszcze podać konkretnego terminu, ale serdecznie zachęcamy do zwiedzania innych wystaw, bo posiadamy wspaniałe działy archeologii, etnografii czy historii – zaprasza dyrektor MPP.
DY