Ochotnicy Bitwy Warszawskiej
Dziesięć plansz opowiada o ludziach, którzy w lecie 1920 r. stanęli do obrony niepodległej ojczyzny przed bolszewicką Rosją. Wystawa, którą można oglądać do 31 sierpnia, została przygotowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Biuro Programu „Niepodległa”.
Letnie tygodnie 1920 roku i zwycięska Bitwa Warszawska przeszły do historii, udowadniając hart ducha mieszkańców II Rzeczypospolitej. Zanim jednak do tego doszło, sytuacja Polski była bardzo trudna. Po odwrocie z Kijowa w maju wielu wróżyło zbliżającą się klęskę w walce z bolszewikami. Oddziały bolszewickie podchodziły aż pod stolicę II Rzeczpospolitej. Od wyniku tego starcia zależała przyszłość nie tylko Polski, ale i zachodniej Europy.
Kiedy walka z bolszewickim najeźdźcą wchodziła w decydującą fazę, podjęto decyzję o utworzeniu armii ochotniczej. Jej dowództwo powierzono popularnemu gen. Józefowi Hallerowi. Przypuszcza się, że liczba ochotników stanowiła 20% całości składu formacji polskich. W najbardziej krytycznym momencie, latem 1920 r., do armii ochotniczej wstąpiło łącznie ponad 100 tys. ludzi, z czego 30 tys. z samej Warszawy. Chociaż nierzadko brakowało im wyszkolenia i odpowiednich kwalifikacji, wnosili w szeregi armii entuzjazm, który doskonale działał na morale także regularnych oddziałów.
W działania o charakterze pomocniczym włączyły się niezliczone organizacje zawodowe, społeczne czy sportowe. Wśród ochotników znalazły się kobiety i mężczyźni z różnych części Polski i z wielu grup społecznych. Nie zabrakło młodzieży (nawet całych klas pod opieką nauczycieli) i studentów (Legia Akademicka). Bezpośrednio na froncie znalazło się 9 tys. harcerzy, a 15 tys. wspierało walczących w formacjach pomocniczych. Do walki zgłaszali się ludzie różnych profesji: rzemieślnicy, profesorowie, lekarze, inżynierowie, prawnicy, pisarze. Kapłani nieśli posługę jako kapelanowie oddziałów. Ochotnicy z wpiętymi do czapek biało-czerwonymi rozetami stali się symbolem Bitwy Warszawskiej.
Właśnie o tych ludziach i wysiłku całego społeczeństwa opowiada ekspozycja „Ochotnicy Bitwy Warszawskiej 1920 roku”. Oprócz tekstów stworzonych przez prof. dr hab. Marcina Kruszyńskiego na wystawie znalazły się także znane i mniej znane archiwalne zdjęcia, ulotki i plakaty.