Pierwszy sprawdzian noworodka
Większość dzieci dostaje maksymalny wynik w skali Apgar – 10 punktów i rodzicom zwykle wystarcza wtedy informacja, że dziecko jest zdrowe. A gdy ocena jest niższa? Wtedy warto zdobyć dokładną wiedzę dotyczącą tego, co bada ta skala, żeby niepotrzebnie się nie zamartwiać.
Na początek trochę historii. Skala Apgar została wprowadzona w 1953 r. przez amerykańską lekarkę Virginię Apgar i stąd nazywana jest do dziś jej nazwiskiem. Skala ta pozwala szybko określić stan noworodka zaraz po przyjściu na świat. Jest to badanie orientacyjne, tzw. przesiewowe, które umożliwia szybką diagnozę i objęcie specjalistyczną opieką medyczną dziecka z problemami zdrowotnymi. Jeśli chodzi o liczbę punktów, dziecko minimalnie może otrzymać od 0 do 10 punktów, a wynik tego badania lekarz wpisuje do jego książeczki zdrowia. Punktacja w skali Apgar wynosząca od 7 do 10 wskazuje, że dziecko urodziło się w dobrym stanie. Dzieci, które oceniono w tej skali od 4 do 6 punktów, często potrzebują pomocy lekarza (np. udrożnienia dróg oddechowych i podania tlenu). Noworodki, które otrzymały mniej niż 4 punkty, muszą być poddane natychmiast intensywnej opiece medycznej, ze względu na zagrożenie życia.
Za pomocą skali Apgar ocenia się 5 kryteriów. Są to: oddychanie – bezdech, prawidłowa praca serca i liczba uderzeń serca na minutę, zabarwienie skóry, napięcie mięśni oraz odruchy. Za każdy z wyżej wymienionych parametrów dziecko może otrzymać od 0 do 2 punktów.
Należy pamiętać, że wprawdzie skala Apgar pozwala na obiektywną ocenę stanu noworodków, ale jeśli chodzi o rokowanie dotyczące przyszłości tych dzieci, ma raczej ograniczone znaczenie. Zdarza się, że dziecko otrzymało niski wynik w skali Apgar, jednak rozwija się prawidłowo, a dziecko ocenione początkowo na 10 punktów w dalszym życiu wymaga opieki specjalisty. Niska punktacja w skali Apgar świadczy, że dziecko ciężko zniosło poród, ale nie musi to zawsze oznaczać choroby lub wad wrodzonych. Zawsze jednak dziecko, które otrzymało mniej niż 7 punktów, powinien obejrzeć specjalista. Również rodzice, których dzieci otrzymały 10 punktów, a jednak coś w rozwoju dziecka ich niepokoi, powinni jak najszybciej udać się do poradni neonatologicznej lub bezpośrednio do specjalisty, np. neurologa. Im wcześniej dziecko zostanie prawidłowo zdiagnozowane i zostanie udzielona mu pomoc medyczna, tym lepiej będzie rozwijać się w przyszłości.
Elżbieta Trawkowska-Bryłka