Miejsca, które każdy Polak znać powinien

W myśl kryteriów Narodowego Instytutu Dziedzictwa: pomniki historii to utrwalone w społecznej świadomości miejsca o znaczeniu ponadregionalnym oraz dużych wartościach historycznych, naukowych i artystycznych. Miejsc, którym rozporządzeniem Prezydenta RP nadano do tej pory miano pomnika historii, jest w Polsce 117. Pierwsze tytuły przyznano w 1994 r., zaś rangę tego prestiżowego wyróżnienia na większą skalę zaczęto doceniać za prezydentury Andrzej Dudy. W 2015 r. było ich zaledwie 60, a imponująca liczba 117 to m.in. pokłosie „akcji”: 100 pomników historii na 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. W 2018 r. przekroczono tę liczbę i rośnie ona z każdym rokiem.
„Pomniki historii” zebrane i opracowane przez Monikę Karolczuk to wyjątkowe dzieło, które – jak zaznaczono we wstępie do publikacji – z jednej strony zaznajamia z pomnikami historii, a z drugiej, poprzez staranny dobór pięknych fotografii, tę pomnikowość podkreśla. W tym zacnym gronie ze znawstwem i starannością opisane przez autorkę są miejsca popularne i cenione przez rodaków oraz zagranicznych turystów, jak starówki Krakowa, Gdańska czy Warszawy, zamek w Malborku bądź kopalnia soli w Wieliczce. Na łamach publikacji znajdziemy też zabytki znacznie rzadziej wymieniane wśród czołowych atrakcji Polski, jak np. rekonstrukcję grodu w Biskupinie, romańską kolegiatę w Tumie czy pałac w Kozłówce. W ślad za autorką czytelnik zwiedza najstarsze opactwa, urzekające malowniczością zamki, pola bitwy pod Grunwaldem, Racławicami i na Westerplatte, kanały Augustowski i Elbląski – aż po most żelazny w Ozimku, radiostację w Gliwicach itd.
Polecając Państwu lekturę, zaręczam, że ta unikatowa publikacja na wydawniczym rynku zachwyci każdego czytelnika i – w co szczerze wierzę! – stanie się inspiracją nie tylko do popularyzowania historii naszej ojczyzny, ale też odkrywania jej piękna poprzez podróże.

Monika Karolczuk, Pomniki historii, Aromat Słowa, Kraków 2022.