
Polskie srebra
Jej uroczyste otwarcie miało miejsce 24 kwietnia. Wystawę jubileuszową można będzie oglądać do końca września. Platery to metalowe przedmioty użytkowe pokryte warstwą srebra, czyli platerowane. Wynalezienie tej techniki w XVIII w. zwiększyło dostępność tego typu przedmiotów - były one znacznie tańsze niż te w całości wykonane ze srebra, a równie piękne.
Posrebrzane naczynia – tace, dzbanki, sztućce, cukiernice, figurki ozdobne i inne przedmioty codziennego użytku – nie tylko zdobiły, ale też podnosiły rangę salonu bądź jadalni. W XIX i XX w. wiele renomowanych wytwórni platerów działało w Warszawie. Najbardziej znane wśród polskich wytwórni były zakłady Norblina, Frageta, Plewkiewicza czy braci Henneberg. Ekspozycję w Muzeum Ziemiaństwa tworzą platery wykonane w warszawskiej Fabryce Wyrobów Srebrnych i Platerowanych Józef Fraget. Wyroby Frageta są cenione i poszukiwane dzisiaj tak przez kolekcjonerów, jak i znawców.
Platery od 1824 r.
Jak wyjaśnia Anna Leśniczuk, kurator wystawy w Muzeum Ziemiaństwa, przesłanką do jej zorganizowania są związki właścicieli fabryki z naszym regionem. Fabryka powstała w Warszawie w 1824 r. Założyli ją przybyli z Francji bracia Alfons i Józef Fragetowie. W Polsce pozostał tylko Józef, który dał początek polskiej linii rodziny Fragetów. W drugiej połowie XIX w. jej członkowie zaczęli zawierać związki małżeńskie z osobami wywodzącymi się z warstwy ziemiańskiej. Syn Józefa – Julian ożenił się z Antoniną de Sauvè, córką dzierżawcy dóbr kąkolewnickich, obecnie w powiecie radzyńskim. Ich córka Maria, która była jedyną spadkobierczynią rodzinnego przedsięwzięcia, poślubiła księcia Czesława Światopełk-Mirskiego, właściciela majątku Woroniec i Franopol (powiat bialski). Od 1938 r. zakładem przemysłowym kierował ich syn Józef Światopełk-Mirski. Po II wojnie światowej fabryka została znacjonalizowana. 1 stycznia 1965 r. z połączonych zakładów Frageta i braci Henneberg powstała działająca do dzisiaj Hefra produkująca wyroby bazujące na przedwojennym wzornictwie obu firm.
Poszukiwane przez kolekcjonerów
Swoją renomę fabryka Józef Fraget zawdzięczała wykwintnemu wzornictwu i dobrej jakości wyrobów. Przedsiębiorstwo zaopatrywało w zastawy dwory europejskie, np. króla Serbii, króla Rumunii, szacha Persji i króla Afganistanu. Jej wyroby zdobywały nagrody na międzynarodowych wystawach. Wiele muzeów europejskich ma w swoich zbiorach kolekcje galanterii stołowej firmy Fraget.
W kościele św. Karola Boromeusza przy ul. Chłodnej 21 w Warszawie zachowała się para świeczników ufundowanych przez Juliana i Antoninę Fragetów. W tym samym kościele znajduje się także tabernakulum wykonane w fabryce, a ufundowane przez Aleksandrę Potocką w 1886 r. Zachowała się też niezliczona ilość drobnych wyrobów stołowych, sztućców i galanterii stołowej. Blisko 200 zabytków prezentowanych jest na wystawie jubileuszowej. Pochodzą one ze zbiorów: Muzeum Ziemiaństwa w Dąbrowie, Muzeum Warszawy, Muzeum Regionalnego im. Mieczysława Asłanowicza w Siedlcach, Biblioteki Narodowej w Warszawie oraz kolekcjonerów zaprzyjaźnionych z muzeum w Dąbrowie.
LI