Poznać, by zrozumieć

Kraje Europy Zachodniej nie dowierzały w atak Rosji na Ukrainę, ale też wciąż nie podejmują stanowczych działań, by ją powstrzymać. Europa Wschodnia, która od setek lat zmagała się z rosyjską agresją, wie, że nasza przyszłość zależy od tego, na ile świat zrozumie Rosję.

Nad tym tematem od lat pracował prof. Andrzej Nowak, przygotowując książkę „Polska i Rosja. Sąsiedztwo wolności despotyzmu X-XXI w.”, jednak wydarzenia z początku tego roku przyspieszyły jej publikację. Chciano, by głos największego na świecie znawcy Rosji był słyszany jasno i wyraźnie. Wiele z tego, co dzieje się dzisiaj, A. Nowak przewidział już lata temu. Gdyby kanclerz Niemiec czy prezydent Francji korzystali w przeszłości z jego rad, cała Europa byłaby dziś w innym położeniu. Politycy Zachodu woleli jednak słuchać rad biznesmenów.

Prezentacja publikacji odbyła się pod koniec kwietnia w Krakowie, a towarzyszył jej wykład znawców historii: prof. Wojciecha Roszkowskiego, prof. Wojciecha Polaka oraz samego autora. Ich spojrzenie na kontekst historyczny, kulturowy, socjologiczny pozwala w pełniejszy sposób zrozumieć motywy, jakie kierują tym państwem, a które powodują, iż Rosja nie będzie krajem z kręgu cywilizacji zachodniej.
– Z tym sąsiadem mieliśmy ciągle kłopot, bo był od nas inny – podkreślał, rozpoczynając swoje wystąpienie historyk prof. Wojciech Polak, wyliczając dzielące nas różnice: położenie na skraju kultury europejskiej, przyjęcie religii chrześcijańskiej z Konstantynopola, a nie z Rzymu, długoletnie panowanie mongolskie. – Księstwo moskiewskie powiększało swoje terytorium od czasów panowania pierwszego twórcy jego fundamentów, czyli Iwana Kality. Już w XIV i XV w. ścierali się z potęgą litewską, bo Wielkie Księstwo Litewskie podbiło ogromne połacie ziem ruskich, miało Kijów, Smoleńsk, choć potem je straciło. ...

JAG