Rodzice muszą być czujni
Dopalacze to substancje psychoaktywne. Wpływają na układ nerwowy, wprowadzają w stan odurzenia czy euforii, więc działają jak narkotyki.
W ich skład wchodzą dziesiątki substancji, w tym te pochodzenia naturalnego – zioła z Azji czy Ameryk, grzyby uznawane u nas za niejadalne. Ich działanie jest zbliżone na przykład do działań substancji psychodelicznych.
Czy uzależniają?
Oczywiście. Wiele dopalaczy ma w swoim składzie np. efedrynę. Jest to substancja sympatykomimetyczna, pod względem struktury i aktywności podobna do amfetaminy. Efedryna bywa używana jako prekursor do produkcji narkotyków. Inne z dopalaczy zawierają też amfetaminę. Zresztą tak naprawdę ich skład to tajemnica. Jak przyznają toksykolodzy, czasami można w nich znaleźć całą tablicę Mendelejewa.
Jak szybko można się uzależnić?
Istnieją narkotyki, które uzależniają już po kilkukrotnym zażyciu. Wiele zależy tu od osobniczej podatności, a tej nigdy nie znamy. Dopalacze mogą też, podobnie jak marihuana, prowadzić do uzależnienia od twardych narkotyków. Warto wiedzieć, że im młodsza osoba, tym szybciej może wpaść w szpony nałogu.
Jak dopalacze działają na organizm człowieka?
Reakcje organizmu, w zależności od dawki i rodzaju zażytego środka, są bardzo różne. Począwszy od zaburzeń rytmu serca, krążenia, oddechu, niewydolności nerek i wątroby, po utratę przytomności, drgawki, odrętwienia, halucynacje, stany depresyjne i lękowe. Poszczególne składniki mogą również powodować zaburzenia neurologiczne, bóle brzucha, nudności, wymioty, zaburzenia widzenia, śpiączkę, a nawet śmierć. Może dochodzić również do uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego, które ujawnią się dopiero po wielu latach, np. w postaci zaburzeń osobowości, nadmiernej agresji, zaburzeń pamięci, dużej impulsywności, chwiejności emocjonalnej.
Jak ludzie zachowują się po dopalaczach?
Zwykle są agresywni. To podstawowy objaw. Agresja jest wówczas nie do poskromienia. Zdarza się, że człowiek po zażyciu dopalaczy atakuje wszystko, co jest w pobliżu. Ma urojenia.
A jeśli zmiesza się dopalacz z alkoholem?
To może wyniknąć z tego tragedia. Zwykłe leki psychotropowe, podawane np. przy depresji, w połączeniu z alkoholem tworzą bardzo niebezpieczną dla zdrowia i życia kombinację. Natomiast substancje psychoaktywne o nieznanym spektrum działania mogą okazać się prawdziwą mieszanką wybuchową.
Jak długo trwa leczenie organizmu zatrutego dopalaczami?
Samo odtrucie to kwestia od kilku do kilkunastu dni. Zdarza się jednak, że pomoc pacjentom po dopalaczach jest wyjątkowo trudna. W przypadku zażycia np. marihuany czy kokainy potrafimy szybko zareagować, co robić, bo wiemy, co jest w tych narkotykach, i jak odtruć organizm. Dopalacze mają bardzo różny skład i lekarze często mają związane ręce.
Jak rodzic może rozpoznać, że dziecko jest pod wpływem dopalacza? Co powinno nas zaniepokoić?
Każdy organizm reaguje inaczej. Do najczęstszych objawów zażywania dopalaczy należą: przypływ energii, podwyższenie nastroju, rozdrażnienie, huśtawka nastroju, pobudzenie psychoruchowe, wspomniana wcześniej agresja, ale też stany depresyjne, senność lub bezsenność, nieobecność, halucynacje wzrokowo-słuchowe. Rodzice muszą być naprawdę czujni.
Gdzie szukać pomocy?
Na szczęście w każdym powiatowym mieście działają poradnie leczenia uzależnień. Od wizyty w tej instytucji należy zacząć, gdyż pracują tam eksperci, którzy podpowiedzą, co dalej robić.
Dziękuję za rozmowę.
W ostatnich dniach również w naszym regionie odnotowano wiele przypadków zatrucia dopalaczami. Do szpitali trafiły osoby z ostrym zatruciem organizmu. Masz wątpliwości czy twoje dziecko zażywa dopalacze? Chcesz dowiedzieć się więcej na temat możliwości leczenia? Wiesz wszystko o negatywnych skutkach tych niebezpiecznych substancji? Masz informacje o miejscach, w których handluje się zakazanymi środkami? Jesteś uzależniony? Ministerstwo spraw wewnętrznych przygotowało listę numerów telefonów, pod którymi można szukać pomocy.
– 800-060-800 – bezpłatna, całodobowa infolinia Głównego Inspektora Sanitarnego. Pod tym numerem telefonu możemy uzyskać informacje na temat negatywnych skutków zażywania dopalaczy oraz o możliwościach leczenia. Na infolinię GIS można przekazywać także informacje, które mogą ułatwić służbom dotarcie do osób handlujących tymi nielegalnymi substancjami.
– 116-111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży. Zapewnia dzwoniącym możliwość wyrażania trosk, rozmawiania o sprawach dla nich ważnych oraz kontaktu w trudnych sytuacjach. Telefon prowadzi Fundacja Dzieci Niczyje. Linia jest dostępna codziennie od 12.00 do 20.00, pomoc online dostępna na www.116111.pl/napisz.
800-100-100 – telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawach bezpieczeństwa dzieci. To bezpłatna i anonimowa pomoc telefoniczna i online dla rodziców i nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia i informacji w zakresie przeciwdziałania i pomocy dzieciom przeżywającym kłopoty i trudności wynikające z problemów i zachowań ryzykownych takich jak: agresja i przemoc w szkole, cyberprzemoc i zagrożenia związane z nowymi technologiami, wykorzystywanie seksualne, kontakt z substancjami psychoaktywnymi, uzależnienia, depresja, myśli samobójcze, zaburzenia odżywiania. Telefon prowadzi Fundacja Dzieci Niczyje. Linia dostępna od poniedziałku do piątku w godzinach 12.00-18.00, pomoc online dostępna pod adresem pomoc@800100100.pl.
800-12-12-12 – dziecięcy telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Osoby poszukujące pomocy oraz informacji na temat dopalaczy mogą korzystać także z telefonu zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Numer przeznaczony jest zarówno dla dzieci, jak i dorosłych, którzy chcą zgłosić problemy dzieci. Telefon jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.15 do 20.00. Po godzinie 20.00 oraz w dni wolne od pracy każdy może przedstawić problem i zostawić numer kontaktowy. Pracownik telefonu zaufania oddzwoni następnego dnia.
MD