Solidarnościowe pamiątki

O bogatą kolekcję zbiorów związanych z historią NSZZ „Solidarność” oraz stanem wojennym wzbogacił się radzyński Oddział Archiwum Państwowego w Lublinie.

Materiały zgromadzone z okazji organizowania wystawy na 25-lecie powstania związku przekazali na ręce dyrektora placówki dr. Dariusza Magiera przewodniczący radzyńskiego Oddziału NSZZ „Solidarność” Jerzy Bednarczyk oraz członek Solidarności i prezes Radzyńskiego Stowarzyszenia Inicjatyw Lokalnych Józef Korulczyk.

Jak wyjaśniał J. Korulczyk, z okazji 25-lecia powstania Solidarności, RaSIL oraz Zarząd Oddziału NSZZ „Solidarność” zorganizowały wystawę poświęconą początkom związku. Ogłoszony został wówczas apel do mieszkańców Radzynia i ziemi radzyńskiej posiadających dokumenty z lat 80 i 90 o ich przekazanie na wystawę. Efekt przeszedł najśmielsze oczekiwania organizatorów. – Zebraliśmy masę dokumentów. Dołączyłem do tego własne zbiory. Niestety, materiały sprzed stanu wojennego, które jako nauczyciel historii wyeksponowałem w swojej pracowni w liceum, po wprowadzeniu stanu wojennego zaginęły bez wieści – wspominał prezes RaSIL. Wystawa została pokazana na 25- i 30-lecie Solidarności. – Doszliśmy do wniosku, że nie mamy warunków do przechowywania materiałów, ponadto ich ekspozycja może się odbywać raz na kilka lat. Postanowiliśmy przekazać je do Archiwum Państwowego, gdzie znajdą lepsze warunki i gdzie będą stale dostępne dla osób zainteresowanych tematem – dodał J. Korulczyk. 

Ulotki, plakaty, cegiełki

– Na zbiór składają się druki ulotne, zdjęcia, biuletyny oraz obiekty, które nie są materiałami archiwalnymi, ale stanowią integralną część zbioru – wymienia D. Magier. Materiały ulotne to plakaty, ulotki, cegiełki dokumentujące pomoc aresztowanym w czasie stanu wojennego, wezwania do strajków. Niektóre z nich są własnoręcznie sporządzone przez radzyńskich członków Solidarności. Zdjęcia pochodzą ze strajków i spotkań członków pierwszego wolnego związku zawodowego. Wśród biuletynów są wydawnictwa zarządu regionu środkowo-wschodniego, ale też broszury radzyńskie, w tym te cenniejsze, do których zaliczyć można projekty z odręcznymi poprawkami, ocenzurowane w stanie wojennym koperty pocztowe, solidarnościowe znaczki pocztowe (alternatywne do oficjalnych znaczków Poczty Polskiej). Na obiekty składają się wpinki i opaski strajkowe. – Całość tworzy bardzo interesujący zbiór, który wnosi wiele nowych informacji do naszej wiedzy o najnowszej historii Radzynia i jego najbliższej okolicy – ocenił D. Magier. – Cieszymy się, że nasze zbiory dotyczące początków Solidarności w naszym mieście wzbogaciły się o tak cenne materiały. Zostaną one opracowane i włączone do zasobu archiwum. Będą dostępne dla badaczy, historyków, wszystkich zainteresowanych – zapewnił dyrektor archiwum.

Anna Wasak