Towarzyszyć niepełnosprawnym
Pandemia to czas, w którym sposób szczególny należy zwrócić uwagę na prawa osób z niepełnosprawnością i wsparcie we wszystkich możliwych obszarach: społecznym, zdrowotnym i zawodowym. Ważną rolę pomocową odgrywają placówki, takie jak: środowiskowe domy samopomocy, zakłady aktywności zawodowej czy warsztaty terapii zajęciowej. Zwiększeniu szans osób niepełnoprawnych na prowadzenie bardziej samodzielnego i aktywnego życia służy program rządowy „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”. Tego rodzaju usługa jest powszechną formą wsparcia w Szwecji, Wielkiej Brytanii czy Francji. Program zakłada wsparcie finansowe (nawet do 100% kosztów) dla gmin i powiatów w zakresie świadczenia usługi asystenta. Przewiduje równie możliwość finansowania np. środków ochrony osobistej, zakupu biletów komunikacji publicznej czy prywatnej, biletów wstępu na wydarzenia kulturalne, rozrywkowe, sportowe lub społeczne.
W ramach programu można pokryć w pewnym zakresie koszt ubezpieczeń asystentów.
Pomoc w codziennych czynnościach
Celem programu jest wsparcie w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym osób niepełnosprawnych. To nie tylko pomoc, ale też towarzyszenie przy wizycie w urzędzie, wydarzeniach kulturalnych, rozrywkowych czy sportowych. – Wizyta asystenta, który porozmawia czy wyjdzie z osobą niepełnosprawną na spacer, to dla niej duże wsparcie emocjonalne – mówi pani Adriana, która jest asystentem w Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sławatyczach. Aktualnie ma pod opieką dorosłego mężczyznę, który mieszka z matką. Pomoc pani Adriany opiera się na różnego rodzaju wsparciu, m.in. na dowozie do ośrodków zdrowia. – Kiedy zaczynałam pracę, mój podopieczny przebywał w szpitalu. Przez dwa miesiące odwiedzałam go wraz z jego matką w oddalonym o ok. 120 km Lublinie. Obecnie przebywa w domu, ale zdarzają się sytuacje, kiedy źle się czuje, wtedy jego mama dzwoni do mnie, prosząc o pomoc – opowiada asystentka.
Pełniący funkcję asystenta odciążają w codziennych czynnościach innych członków rodziny. To także wsparcie finansowe dla nich, ponieważ program zakłada dowóz w do lekarza czy urzędu bez uczestniczenia w kosztach osoby niepełnoprawnej. – Był czas, kiedy kilka razy w miesiącu jeździłam z moim podopiecznym do poradni specjalistycznych do Włodawy, Lubartowa czy Parczewa. Niezbędne były też wyjazdy na badania kontrolne lub rehabilitację. Nie brakowało także wypadów do lasu na grzyby, na spacery oraz do sklepu. Na prośbę podopiecznego udawaliśmy się do sanktuarium maryjnego w Kodniu na Mszę św. oraz na cmentarz – wylicza pani Adriana. – Takie aktywności sprzyjają lepszej kondycji chorego i pozwalają na większy kontakt z innymi ludźmi oraz otwieranie się na drugiego człowieka. Podczas jazdy samochodem mamy okazję rozmawiać na różne tematy, co też jest wsparciem dla tej osoby.
Asystentka zaznacza, że jej praca daje obustronne korzyści: ona – niesie pomoc, ale w zamian otrzymuje wdzięczność, co jest docenieniem jej wysiłków.
Nadal potrzebni
Zainteresowanie programem „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” wzrasta. W październiku wniosek na środki finansowe do edycji na rok 2022 złożył Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łukowie. Podobnie jest w Radzyniu Podlaskim, gdzie, jak mówi kierownik MOPS Andrzej Szczęch, zgłoszono dwie osoby do przyszłorocznej edycji. W tym roku program realizowany jest m.in. w Terespolu (gdzie jest dwóch asystentów) oraz przez MOPS w Międzyrzeczu Podlaskim. Jak informuje kierownik tamtejszego ośrodka Mariola Płonka, trzy zatrudnione na tym stanowisku osoby pracują w terenie, a z ich usług korzysta 22 niepełnoprawnych, zarówno o umiarkowanym, jak i znacznym stopniu niepełnoprawności. – Opieką objęte są osoby w różnym wieku: seniorzy mieszkający w rodzinach, jak i samotni, a także dzieci, choć w mniejszej liczbie – uzupełnia M. Płonka. Międzyrzecki ośrodek złożył już wnioski do urzędu wojewódzkiego na kontynuowanie tej formy wsparcia niepełnoprawnych.
Z usług asystenta mogą skorzystać dzieci do 16 roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności oraz osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym. Program zakłada, aby minimum 70% uczestników stanowiły osoby wymagające wysokiego poziomu wsparcia, w tym osoby z niepełnosprawnościami sprzężonymi oraz trudnościami związanymi z mobilnością i komunikacją.
JS