Wracając do źródeł
Spotkanie zainaugurowała Msza św. odprawiona w siedleckiej katedrze pod przewodnictwem bp. Kazimierza Gurdy, z udziałem bp. Piotra Sawczuka, wielu kapłanów, przedstawicieli zgromadzeń zakonnych i świeckich. Myślą przewodnią homilii stały się słowa bp. Szelążka z listu pisanego w czasie jego posługi na Wołyniu: Nie znam na ziemi rzeczy słodszej niż miłość. Kochać i być kochanym z całkowitym oddaniem i aż do poświęcenia się, jakież to szczęście.
Bp K. Gurda odwołał się do drogi sługi Bożego w służbie ludziom i Kościołowi, przytaczając świadectwa tych, których spotkał w swoim życiu, mówiące o jego nieprzeciętności. Przypomniał, że to św. Tereska pomogła mu odnaleźć drogę miłości w świecie przepełnionym nienawiścią.
Początek drogi bp. A.P. Szelążka
Miejscem sympozjum była aula wydziału humanistycznego Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego. Gości przywitali organizatorzy konferencji: rektor siedleckiej uczelni dr hab. Tamara Zacharuk, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie doc. dr Leszek Zygner oraz przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Św. Teresy od Dzieciątka Jezus s. Lucyna Lubińska.
Sesję rozpoczął doc. dr L. Zygner od 25 lat badający życie bp. A.P. Szelążka, autor poświęconych mu publikacji. W swoim wystąpieniu nawiązał do historii rodziny sługi Bożego, związanej z Żelechowem, Stoczkiem Łukowskim oraz Węgrowem. Podkreślił również znaczenie więzów krwi i wychowania. – To wszystko, co istotne w życiu bp. Szelążka, wyniósł on z domu rodzinnego – zauważył L. Zygner.
Dyrektor Archiwum Państwowego w Siedlcach dr Grzegorz Welik skupił uwagę na okresie nauki A. Szelążka w Siedlcach (1878-1883), rzutującym na wybór kapłaństwa jako drogi życiowej. Przybliżył warunki, w jakich funkcjonowało Gimnazjum Klasyczne, do którego uczęszczał od 13 roku życia, oraz uwarunkowania polityczne, społeczne i gospodarcze Siedlec. Ciekawie wypadła charakterystyka środowiska szkoły, wydarzeń w mieście, życia religijnego, jak też codziennych zajęć i pasji uczniów – takimi, jakimi widział je młody Adolf.
Dr hab. Maria Dębowska, prof. KUL, podjęła temat „Diecezja łucka za czasów bp. A. Szelążka”. Mówiła o okolicznościach, w jakich w 1925 r. otrzymał nominację na pasterza świeżo ustanowionej diecezji łuckiej. Odwołując się do statystyk, ukazała, w jak trudnych warunkach przyszło mu rozpocząć posługę. – Te informacje bp Szelążek posiadał, ale z energią zabrał się do dzieła, o czym świadczą pierwsze lata jego rządów – mówiła M. Dębowska, przywołując jako argument m.in. zwołanie synodu czy recepcję prawa kanonicznego.
Ciekawy materiał przedstawili dyrektorzy archiwów diecezjalnych – siedleckiego i drohiczyńskiego. Ks. prałat Bernard Błoński omówił współpracę bp. A. Szelążka z bp. Henrykiem Przeździeckim na podstawie zachowanej korespondencji oraz „punktów stycznych” w biografiach obydwu duchownych. Ks. dr Zenon Czumaj przybliżył natomiast postać sługi Bożego w świetle zbiorów Archiwum i Muzeum Diecezjalnego w Drohiczynie. Dzięki prezentacji zdjęć uczestnicy konferencji dowiedzieli się, jak wygląda dom rodzinny biskupa, usytuowany w Węgrowie nieopodal kościoła poreformackiego.
Życie i dzieła
„Zgromadzenie Sióstr Św. Teresy od Dzieciątka Jezus jako przedłużenie społecznej misji Sługi Bożego Adolfa Piotra Szelążka, które trwa do dziś” – pod takim hasłem przebiegały rozważania terezjanki s. Renaty Dzikielewskiej, która mówiła, w jaki sposób realizowana jest spuścizna ojca założyciela.
Prawdziwe rewelacje przyniósł wykład jednego z głównych organizatorów naukowego spotkania dr. Rafała Dmowskiego z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego. Rozwijając temat „Postać biskupa Adolfa Szelążka w historiografii polskiej”, dowiódł m.in., że to opinia bp. Szelążka zaważyła na decyzji o przeniesieniu siedziby diecezji z Janowa Podlaskiego do Siedlec. Wskazał również postulaty badawcze, które winny być podjęte w przyszłości przez osoby zajmujące się popularyzowaniem życia i duchowości bp. Szelążka. Naukowe rozważania zakończył prof. dr hab. Waldemar Rozynkowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, który o biskupie łuckim opowiedział na podstawie jego korespondencji z matką Agnieszką od Jezusa z Lisieux, rodzoną siostrą św. Teresy.
Dr T. Zacharuk wyrażając uznanie dla prelegentów oraz organizatorów, dziękowała, że konferencja poświęcona słudze Bożemu, który „całe życie zabiegał o ocalenie nadziei w człowieku” zorganizowana została w murach siedleckiego uniwersytetu. Zaś. s. L. Lubińska, podkreślając rangę pełnej wiedzy o życiu i dziełach bp. Szelążka, zachęcała do modlitwy za jego wstawiennictwem.
Zostanie ślad
Zamysł organizatorów konferencji, by ukazać bp. A.P. Szelążka w różnych kontekstach badawczych, powiódł się. Słuchacze dopisali; w licznym gronie uczestników spotkania byli reprezentanci kilku diecezji, z którymi związany był bp A. Szelążek, kapłani, osoby życia konsekrowanego – w tym ze Zgromadzenia Sióstr św. Teresy od Dzieciątka Jezus, jak też osoby świeckie, wśród których znaleźli się przedstawiciele uczelni wyższych, szkół i bibliotek – m.in. IV Liceum Ogólnokształcącego im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego (spadkobiercy Gimnazjum Klasycznego) oraz okazała delegacja przybyła ze Stoczka Łukowskiego. Sesja w gościnnych progach Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego była okazją do pogłębienia wiedzy o synu stoczkowskiej ziemi, pasterzu niezłomnym, wiernym naśladowcy św. Teresy z Lisieux. Nadzieje na to, że dzięki prelegentom światło dzienne ujrzą nowe, dotychczas nieznane fakty dotyczące życia i działalności bp. Szelążka – również się spełniły. Publikacja pokonferencyjna, która ukaże się w 2016 r., będzie obfitować w ciekawy materiał.
LA