Wychowawca i przyjaciel młodzieży
Był synem ziemian Bolesława i Heleny z Dmochowskich; dalekie pokrewieństwo łączyło go z Joachimem Lelewelem i Henrykiem Sienkiewiczem. Na świat przyszedł 5 lutego 1866 r. w miejscowości Stok, obecnie znajdującej się w granicach gminy Ulan-Majorat w powiecie radzyńskim.
Kojarzenie miejsca jego urodzenia z podsiedleckim Stokiem Lackim jest błędne; co ciekawe – rękę przyłożył do tego sam I. Chrzanowski, odnotowując we wspomnieniach właśnie nazwę „Stok Lacki”. Kiedy miał kilka lat, rodzice przenieśli się do majątku Dziadkowskie w powiecie konstantynowskim (obecnie gmina Huszlew w powiecie łosickim).
Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie, w latach 1883-1888 studiował filologię, filozofię i historię na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim i Wrocławskim, później także w Berlinie i Paryżu. Od 1894 r. pracował jako nauczyciel historii literatury, historii Polski i języka polskiego w warszawskich szkołach prywatnych, publikował artykuły, redagował też pisma, m.in. „Przegląd Pedagogiczny”, „Ateneum”, „Pamiętnik Literacki”. W 1905 r. włączył się czynnie w walkę o polską szkołę jako jeden z założycieli Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej. Był też członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Akademii Umiejętności, Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Współtworzył Towarzystwo Naukowe Warszawskie.
Czarował tłumy polonistów
W 1910 r., mimo braku stopnia doktorskiego, został zatrudniony jako profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i kierownik Katedry Historii Literatury Polskiej. Jak nikt potrafił przekazać młodzieży swoje zafascynowanie literaturą. Biografowie odnotowują, że z własnych pieniędzy fundował stypendia mniej zasobnym studentom. ...
LA