Zastrzyk zdrowego rozsądku
Wirusowe zapalenia wątroby typu A i typu B są jednymi z najczęściej występujących na świecie chorób zakaźnych. Każdego roku odnotowuje się około 1,4 mln przypadków WZW typu A, ale faktyczna liczba zachorowań może być dużo większa. Natomiast w wyniku zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B na świecie w ciągu roku umiera około milion osób.
WZW A – chrońmy dzieci
W 2009 r. ponad 50% przypadków WZW A w Polsce odnotowano wśród osób do 29 roku życia. Tak duża liczba zachorowań wynika z bardzo niskiej odporności w tej grupie wiekowej. Przeprowadzone badania wykazały brak przeciwciał odpornościowych u ponad 90% dzieci do 15 roku życia oraz u 70% osób do 25 roku życia. Coraz więcej gmin dostrzega rosnącą skalę tego problemu i organizuje akcje profilaktyczne, mające na celu podniesienie odporności na WZW A wśród dzieci.
W odróżnieniu od szczepień przeciwko WZW B szczepienia przeciwko WZW A nie są obowiązkowe. Zostały włączone do programu szczepień ochronnych w Polsce jako zalecane, niefinansowane z budżetu państwa. W ostatnich latach szczepienia te objęły jednak niewielką liczbę osób. Dlatego tak ważne są wszystkie inicjatywy lokalne polegające na finansowaniu ich ze środków samorządowych. Jednak, jeśli taka możliwość nie istnieje, każdy powinien rozważyć potrzebę szczepienia przeciwko WZW A w ramach własnych środków finansowych.
Pomyśl o wakacjach już dzisiaj
Na zakażenie wirusami zapalenia wątroby typu A i typu B narażone są także wszystkie osoby podróżujące. Gwarancji 100% ochrony nie daje nawet zakwaterowanie w ekskluzywnym hotelu i zachowywanie podstawowych zasad higieny. Do zakażenia wirusem typu A może dojść poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną, spożycie zakażonej wirusem żywności lub wody. W przypadku WZW B zagrożenie mogą stanowić zabiegi w zakładach fryzjerskich czy kosmetycznych oraz tatuaże wykonane niesterylnym sprzętem.
Wystarczy niewielka ilość krwi
Do zakażenia wirusem HBV, który powoduje wirusowe zapalenie wątroby typu B, wystarczy nawet niewielka ilość krwi, gdyż jest on 100 razy bardziej zakaźny niż wirus HIV. Infekcja następuje w wyniku naruszenia ciągłości skóry (m.in. iniekcje, dializy, zabiegi stomatologiczne czy kosmetyczne) oraz podczas kontaktu z zakażoną krwią i wydzielinami osoby chorej, np. podczas kontaktów seksualnych. U części osób zakażenie przechodzi w postać przewlekłą, która może prowadzić do marskości wątroby i raka pierwotnego tego narządu.
Jak uzyskać pełną ochronę?
Decydującą rolę w profilaktyce obu schorzeń odgrywa szczepienie ochronne. Punkty szczepień oferują szczepionki monowalentne, czyli takie, które chronią przed jednym z typów wirusa. W przypadku WZW typu A podaje się szczepionkę w dwóch dawkach w odstępie 6-12 miesięcy. Podstawowy schemat szczepienia przeciwko WZW typu B obejmuje trzy dawki: drugą po miesiącu od pierwszego szczepienia, a trzecią po sześciu miesiącach od pierwszej dawki.
W profilaktyce wirusowych zapaleń wątroby typu A i typu B można zastosować szczepionkę skojarzoną, uodporniającą jednocześnie przeciwko obu typom wirusa. Podaje się trzy dawki szczepionki w schemacie analogicznym jak szczepionkę monowalentną przeciwko WZW typu B.
Szczegółowe informacje na temat profilaktyki wirusowych zapaleń wątroby oraz adresy punktów szczepień biorących udział w akcji „Żółty Tydzień” znajdują się na stronach: www.zoltytydzien.pl i www.szczepienia.pl.
3 PYTANIA
Jolanta Kowalska – dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Siedlcach
Komu należy rekomendować szczepienia przeciwko WZW A i dlaczego?
WZW typu A potocznie nazywamy żółtaczką pokarmową. Szczepienia zalecane są osobom, które dużo podróżują, zwłaszcza w rejony endemiczne, czyli o wysokim ryzyku zakażenia. Kolejnymi grupami powinny być dzieci i młodzież. Na WZW typu A narażone są również osoby pracujące przy produkcji i dystrybucji żywności czy usuwaniu odpadów komunalnych.
Jak długo trwa działanie szczepionek przeciwko WZW typu A i B?
Szczepionki charakteryzują się dużym profilem bezpieczeństwa i dużą skutecznością. Aby ochrona przed infekcją była długotrwała, wymagane są dwie dawki szczepionki podane w schemacie 0 – 6 – 12 miesięcy. Uważa się, że szczepienie przeciwko WZW typu A uodparnia na całe życie. W przypadku wirusowego zapalenia wątroby typu B szczepionka pojedyncza i skojarzona daje odporność na co najmniej 10-15 lat. Do pełnego uodpornienia potrzebne są trzy dawki szczepionki podane w odstępie miesiąca od pierwszej dawki i sześć miesięcy od pierwszego szczepienia.
Jakie znaczenie ma akcja „Żółty Tydzień”? Czy jest potrzebna?
Zdecydowanie tak. Jest to okazja, by przypomnieć o problemie i przedstawić jego skalę, a zarazem przekazać społeczeństwu informacje o możliwości zabezpieczenia się przed zachorowaniem na WZW. Dzięki akcji ułatwiony jest także dostęp do szczepień, które w jej trakcie są tańsze. Niestety, w tym roku PSSE w Siedlcach po raz pierwszy nie bierze udziału w „Żółtym Tygodniu”.
MD