Otwórz buzię

Choroby jamy ustnej występują dość powszechnie, ale ich niekorzystne następstwa są zazwyczaj bagatelizowane. Tymczasem mają one wpływ na zdrowie całego organizmu.

Niektóre zmiany chorobowe w jamie ustnej mogą być objawem zaburzeń ogólnoustrojowych lub zwiastunem poważniejszych chorób. Najczęściej występującym schorzeniem tkanek okołozębowych jest zapalenie dziąseł. Występuje ono zazwyczaj u ludzi młodych, a przyczyną powstawania stanu zapalnego są bakterie namnażające się na szyjkach zębów w okolicy dziąsła na skutek niedostatecznej higieny jamy ustnej. Dodatkowymi czynnikami ułatwiającymi rozwój drobnoustrojów mogą być: kamień nazębny, ubytki w wypełnieniach (tzw. plombach), źle dopasowane protezy czy wady zgryzu. Stan zapalny dziąseł objawia się obrzękiem, zaczerwienieniem, bolesnością i krwawieniem. Leczenie polega przede wszystkim na stosowaniu miejscowych środków przeciwzapalnych, czasem zachodzi potrzeba podania leków przeciwbólowych lub antybiotyku. Do zwalczania zapalenia dziąseł służą także napary ziół: kwiat rumianku, czarnego bzu, nagietka, ślazu, lipy, liści mięty, szałwii, ziela tymianku, macierzanki, kory dębu lub kłącza pięciornika.

Nieświeży oddech

Stały nieprzyjemny zapach z ust jest zwykle spowodowany chorobami dziąseł, a dokładniej płytką nazębną złożoną z bakterii, których produkty rozkładu dają niemiłą woń. Może być ona również związana z niedostateczną higieną jamy ustnej lub z przewlekłym zapaleniem zatok. Przyczyną tej uciążliwej dolegliwości są czasem czynniki zmniejszające wydzielanie śliny w jamie ustnej, takie jak: spożywanie alkoholu, głodzenie, wysiłek fizyczny, czy niektóre leki (np. trójcykliczne leki przeciwdepresyjne).
Zwalczanie nieprzyjemnego zapachu z ust należy rozpocząć od wizyty u stomatologa, który usunie kamień nazębny i skontroluje stan higieny jamy ustnej. Jeżeli dolegliwości utrzymują się, korzystnie działa żucie świeżych ziół: pietruszki, koperku, bazylii, mięty oraz żucie gumy bez cukru, gdyż zwiększa ono wydzielanie śliny i ułatwia oczyszczanie jamy ustnej. Należy także spożywać spore ilości napojów (najlepiej wody mineralnej), aby nie dopuszczać do wysychania jamy ustnej. Jeżeli sposoby te nie rozwiążą problemu, konieczne jest sięgnięcie po substancje farmakologiczne. Specyficznymi środkami do zwalczania nieprzyjemnego oddechu są płyny i aerozole odświeżające, często o zapachu ziołowym (mięty, cytryny, szałwii, tymianku).

Drożdżyca jamy ustnej

Kolejnym schorzeniem jamy ustnej jest drożdżyca. Wywołuje ją zakażenie grzybem drożdżopodobnym z rodzaju Candida. Czynnikami predysponującymi do rozwoju kandydozy są niedobory witamin, szczególnie z grupy B, zaburzenia odporności, ciężkie choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, białaczka, gruźlica, choroba nowotworowa) lub niedawno przebyta chemio- lub radioterapia. Również stosowanie leków, takich jak antybiotyki, sterydy, doustne środki antykoncepcyjne, leki immunosupresyjne może sprzyjać zakażeniu grzybami. Leczenie drożdżycy polega na stosowaniu preparatów przeciwgrzybicznych, początkowo miejscowych, a w razie nieskuteczności tego leczenia konieczne może być zastosowanie terapii doustnej.

Kandydoza kątów ust, czyli tzw. zajady, najczęściej pojawia się u dzieci. Powstawaniu tego schorzenia sprzyjają: niedobory pokarmowe, awitaminoza – głównie witaminy B2 czy niedokrwistość.

Aftozy

Afty mogą pojawić się w każdym wieku, ale najczęściej występują u młodych kobiet. Przyczyny ich powstawania nie są do końca poznane. Sugeruje się, iż główną rolę odgrywa spadek odporności organizmu. Tworzeniu aft sprzyjają urazy mechaniczne, stres, miesiączka, niedożywienie, alergie pokarmowe, przeziębienia, zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Możliwe, że powodem ich powstawania jest podrażnienie wywołane np. energicznym szczotkowaniem zębów czy niewłaściwie dopasowanymi protezami.

Zmiany chorobowe najczęściej pojawiają się na wargach, błonie śluzowej policzków, brzegach języka i dziąsłach. Początkowo są to małe, czerwone, twarde grudki, a w ciągu 1-2 dni tworzą się bolesne owrzodzenia o średnicy od trzech do kilkunastu milimetrów. Mogą one przeszkadzać w mówieniu i jedzeniu. Czasami chorobie towarzyszy niewielka gorączka oraz powiększenie węzłów chłonnych. W leczeniu aft wykorzystuje się środki odkażające i zmniejszające ból.

Kinga Ochnio