Groźne komary

Komary mogą przenosić w Polsce chorobę o nazwie dirofilarioza, występującą dotychczas tylko w krajach o ciepłym klimacie. Takie informacje zostały przekazane w najnowszych badaniach Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie.

Dirofilarioza dotarła do naszego kraju z południa Europy. W Polsce jak dotąd zanotowano 20 przypadków zakażeń nicieniem dirofilaria – i to u osób, które nigdy nie wyjeżdżały za granicę. Dirofilaria to pasożyt występujący u psów, kotów i dziko żyjących zwierząt, którego larwy roznoszone są przez komary. Człowiek jest dla pasożyta tylko żywicielem przypadkowym, jednak w niektórych przypadkach zakażenie daje podskórne objawy.

Droga zakażenia

Profesor Elżbieta Gołąb z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny podkreśliła, że do tej pory nie było w naszym kraju problemu przenoszenia chorób przez komary, ale ta sytuacja zmieniła się. – Stwierdziliśmy występowanie pasożyta u komarów – oświadczyła profesor. Zaznaczyła jednocześnie, że do tej pory ukąszenie przez komara nie niosło właściwie żadnego niebezpieczeństwa, teraz nie można już tak mówić. Jak choroba przeniosła się do naszego kraju? Według E. Gołąb do Polski mogły zostać sprowadzone psy zakażone pasożytem albo te „krajowe” przebywały wraz z ich właścicielami na południu Europy, gdzie zostały zainfekowane. Przenoszeniu pasożyta sprzyja również ocieplanie się klimatu.

Pies jest żywicielem ostatecznym pasożyta, co oznacza, że w jego organizmie rozwijają się dojrzałe płciowo stadia, które dają początek nowemu pokoleniu larw, tzw. mikrofilarii, krążących później we krwi. Komar, pijąc krew zwierzęcia zakażonego dirofilarią, zaraża się, a w jego ciele larwy ulegają przeobrażeniu do postaci inwazyjnej. Przy sprzyjającej temperaturze (18-23 stopnie Celsjusza) proces ten trwa około 2-3 tygodni. Po tym czasie inwazyjne larwy, w trakcie żerowania komara na następnym żywicielu, z otworu gębowego owada wnikają do powstałej ranki, a potem do tkanki podskórnej zwierzęcia lub człowieka. W organizmie kolejnego żywiciela larwy ponownie się przekształcają i wędrują w tkance podskórnej.

Symptomy

Jeżeli żywicielem okaże się człowiek, pasożyt osiągnie postać dorosłą, jednak nie będzie się dalej rozmnażał. W najczęściej występującej postaci choroby zakażenie daje objawy w postaci powiększających się podskórnych guzków, w których zagnieżdżają się larwy (mogą one osiągnąć wielkość nawet 15 cm). Wspomnianym objawom może towarzyszyć ogólne osłabienie, znaki bólowe o różnym natężeniu, obrzęk i wynaczynienia podskórne. Zmiana pasożytnicza u człowieka jest najczęściej pojedyncza, a guzek zawierający larwy osiąga rozmiary około 1-2 cm średnicy. Podskórne guzki mogą być zlokalizowane w różnych częściach ciała człowieka – nawet pod spojówką oka lub w gałce ocznej. Zmiany pasożytnicze o takim charakterze powstają w okresie od kilku miesięcy do nawet kilku lat od momentu ukąszenia przez komara.

Jak się chronić?

Leczenie dirofilariozy nie jest skomplikowane. Podskórne zmiany usuwa się bowiem w czasie zabiegu chirurgicznego. Nie ma jednak powodów do paniki, ponieważ do zakażeń ludzi dochodzi na szczęście naprawdę rzadko. Dr Aleksander Masny z NIZP – PZH podkreślił, że dirofilarioza rozwija się tylko u niektórych osób. Zaznaczył, że nie wiadomo dlaczego u pewnej grupy ludzi pasożyt nie jest zwalczany przez organizm. Według niego, układ immunologiczny większości ludzi skutecznie jednak radzi sobie z pasożytem i go zabija. A. Masny zaznaczył jednocześnie, że najbardziej racjonalną profilaktyką jest odstraszanie komarów, czyli stosowanie środków zapobiegających ukąszeniom.