Ostroga piętowa

Ostroga piętowa to charakterystyczna wyrośl kostna na kości piętowej. Jest ona widoczna na zdjęciu rentgenowskim stopy. Sama jej obecność nie sprawia bólu. Dopiero stan zapalny rozcięgna podeszwowego prowadzi do przykrych dolegliwości stopy.

Rozcięgno podeszwowe to włóknista struktura, która rozciąga się od podstaw kości palców aż po kość piętową, tworząc „podbicie” stopy. Odgrywa ono ważną rolę w jej stabilizacji podczas chodu i biegu. Zapalenie rozcięgna podeszwowego obserwuje się często u sportowców uprawiających dyscypliny związane z bieganiem czy chodem długodystansowym.

Dotyka również ludzi długotrwale obciążających kończyny. Przyczynami zapalenia rozcięgna mogą być powtarzające się bezpośrednie mikrourazy nerwów związane z uderzeniem pięty o podłoże, często pojawiają się też zmiany zwyrodnieniowe. Spotyka to głownie ludzi w średnim wieku, z nadwagą, długotrwale stojących na twardym podłożu. Zapalenie rozcięgna podeszwowego często dokucza osobom z płaskostopiem i koślawością pięty.

Dolegliwości bólowe i sztywność rozwijają się powoli. Najbardziej odczuwalne są rano – zaraz po przebudzeniu, jak również w początkowej części treningu sportowego. Ból zlokalizowany jest najczęściej na spodzie pięty.

Główny element leczenia to edukacja pacjenta, który uczy się prawidłowego rozciągania rozcięgna podeszwowego. W większości przypadków dolegliwości ustępują po 6-12 miesiącach zachowawczego leczenia. Rozciąganie należy wykonywać kilkakrotnie w ciągu dnia. W ostrej fazie rehabilitacja polega na zastosowaniu masażu lodem. Odpowiednie dobrane obuwie – z prawidłowo uformowanym napiętkiem i lekko podwyższonym obcasem – zapewni dobrą stabilizację stopy i prawidłowy rozkład sił. Doskonałe rezultaty przynosi rolowanie butelki lub piłeczki tenisowej oraz ćwiczenia rozciągające.

Choroba jest trudna w leczeniu, gdyż używamy stóp bez przerwy. Stosuje się wkładki ortopedyczne do obuwia, które odciążają nacisk w obrębie pięty, oraz rehabilitację leczniczą z zastosowaniem masaży i ultradźwięków (terapia ultradźwiękowa oraz leczenie falą uderzeniową to skuteczne metody walki z dolegliwością, jednak należy pamiętać, że istnieje możliwość nawrotu choroby). W przypadku nasilonych dolegliwości wykorzystuje się leki przeciwzapalne w postaci maści. W świeżych przypadkach można zastosować miejscowe ostrzykiwanie bolesnego punktu lekami przeciwzapalnymi (tak zwaną blokadę), najczęściej sterydami. Profilaktyka polega na unikania przeciążenia stóp, doborze odpowiedniego obuwia, utrzymywania właściwej masy ciała oraz kontroli prawidłowej osi kończyny – unikanie koślawienia stopy.

lek. med. Łukasz Czanocki