Radioizotopami w chorobę
Radiosynowektomia, czy inaczej synowektomia radioizotopowa, to bezpieczna i skuteczna metoda miejscowego leczenia nieinfekcyjnych stanów zapalnych w obrębie stawów, występujących m.in. w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS) i łuszczycy. Ta terapia to metoda leczenia z zakresu procedur medycyny nuklearnej. Polega na wykorzystaniu radiofarmaceutyków, czyli leków zawierających odpowiedni radioizotop, które emitują promieniowanie beta. Radiofarmaceutyki podawane są bezpośrednio do stawu w postaci zastrzyku.
Działanie leku polega na stopniowym włóknieniu zmienionej zapalnie błony maziowej stawu, i zahamowaniu wysięków. Dzięki temu stan zapalny nie rozwija się, a elementy chrzęstne i kostne w stawie nie podlegają dalszej destrukcji. Obrzęki i ból ustępują, zwiększa się ruchomość stawu, a tym samym poprawia jakość życia. Metoda, która może uratować przed operacją, jest refundowana.
Nie tylko RZS
Do leczenia tą metodą kwalifikowani są pacjenci z przewlekłymi stanami zapalnymi stawów, w których doszło do przerostu błony maziowej. Według zaleceń Europejskiego Towarzystwa Medycyny Nuklearnej wskazana jest dla pacjentów, u których dolegliwości takie jak obrzęk, ból czy ograniczenie ruchomości stawu utrzymują się lub nawracają mimo prób leczenia innymi metodami. Zabiegi z zastosowaniem radiosynowektomii stosuje się m.in. w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), łuszczycowego zapalenia stawów, stanach zapalnych i przewlekłych zmianach zwyrodnieniowych przebiegających z wysiękiem.
Metoda skuteczna i refundowana
Razem z radiofarmaceutykiem leczniczym podawana jest mała dawka radiofarmaceutyku pozwalającego na wykonanie badania scyntygraficznego. Dzięki temu ocenia się, czy podanie leku przebiegło właściwie. Skuteczność leczenia tą metodą ocenia się po minimum trzech miesiącach od wykonania zabiegu. Lekarz sprawdza, czy ustąpił wysięk stawowy, zmniejszyły lub ustąpiły dolegliwości bólowe, poprawiła lub powróciła ruchomość stawu.
Przez tydzień od zabiegu radiosynowektomii należy unikać nadmiernego obciążenia stawu, w tym wysiłku fizycznego oraz długich spacerów. Promieniowanie jonizujące nie działa poza obręb leczonego stawu, dlatego nie ma potrzeby izolowania się od członków rodziny i innych osób. Dolegliwości z reguły ustępują stopniowo po kilku tygodniach od zabiegu.
3 PYTANIA
prof. Leszek Królicki – prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Nuklearnej, konsultant krajowy w dziedzinie medycyny nuklearnej.
Jak przebiega zabieg?
Lek radioizotopowy wstrzykuje się precyzyjnie do stawu, gdzie występuje stan zapalny. Zarówno radiofarmaceutyk, jak i jego dawka zależą od wielkości stawu. Często oprócz radiofarmaceutyku pacjentowi podaje się również lek sterydowy, który pozwala ograniczyć stan zapalny i zmniejszyć dolegliwości bólowe.
Czy po zabiegu można chodzić?
Od momentu podania radiofarmaceutyku pacjent powinien ograniczać ruchy leczonego stawu przez około 48 godzin. Stabilizacja stawu jest bardzo ważna, ponieważ zapewnia odpowiednią penetrację leku do błony maziowej i zapobiega ewentualnemu cofnięciu się radiofarmaceutyku do kanału wkłucia, co mogłoby prowadzić do rozwinięcia zapalenia skóry.
Jakie są przeciwwskazania do zabiegu?
Najważniejszymi przeciwwskazaniami są: ciąża, karmienie piersią, miejscowa infekcja skóry, uszkodzona torbiel podkolanowa.
JAG