Ważne decyzje sprzed 100 lat
Znaczenie jubileuszu podkreśla bp Kazimierz Gurda w zaproszeniu na obchody 100-lecia zaplanowane na 22 września. Pisze w nim m.in.: „W tym roku, kiedy obchodzimy jubileusz setnej rocznicy tego wydarzenia, pragniemy dobremu Bogu dziękować za naszą diecezję i wszystkich, którzy na przestrzeni jej dziejów, a szczególnie w minionym wieku, ją tworzyli i nadal stanowią”.
Z Janowa do Siedlec
Przypomnijmy: car Aleksander II ukazem z 22 maja 1867 r. dokonał kasaty diecezji podlaskiej, a jej terytorium przyłączył do diecezji lubelskiej. W 1918 r. bp Henryk Przeździecki obejmował rządy we wskrzeszonej diecezji podlaskiej – bez seminarium, bez kurii i bez kapituły. Zaczął od powołania rady diecezjalnej, która tymczasowo wykonywała zadania przysługujące kapitule katedralnej, a została rozwiązana 5 stycznia 1919 r. podczas ingresu do katedry janowskiej, kiedy mianowani zostali pierwsi kanonicy.
Na prośbę bp. Przeździeckiego papież Piusa XI bullą „Pro recto et utili dioecesis regimine” z 25 stycznia 1924 r. przeniósł stolicę diecezji z Janowa do Siedlec. Do godności katedry podniósł siedlecki kościół parafialny Niepokalanego Poczęcia NMP, a janowska katedra Trójcy Świętej otrzymała tytuł kościoła kolegialnego na mocy breve apostolskiego „Cum Venerabilis” z 20 lutego 1924 r. Dekret wykonawczy papieskiego breve wydał bp H. Przeździecki 29 kwietnia 1924 r. Zmiany usankcjonowała bulla „Vixdum Poloniae unitas” z 28 października 1925 r. – jej mocą diecezja janowska czyli podlaska otrzymała nazwę „siedlecka czyli podlaska”. Dotychczasowa kapituła, po dokonaniu zmian w jej składzie, jako kapituła katedralna siedlecka czyli podlaska rozpoczęła działalność 1 września 1924 r. ...
Monika Lipińska