„Orlik” przemówił na nowo
Od kilku tygodni powiat rycki realizuje termomodernizację budynków oświatowych w Sobieszynie-Brzozowej. Odnowienie elewacji internatu udało się połączyć z upamiętnieniem lokalnego bohatera. Na jednej ze ścian została namalowana postać jadącego konno „Orlika” z bronią w ręku.
Wybór tego żołnierza wyklętego i miejsce nie były przypadkowe. Motyw powstania muralu wyjaśnił kontynuator formacji Bernaciaka – ks. por. Dariusz Cabaj, dowódca Ułańskiej Straży Tradycji i Wiary oraz proboszcz parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Bobrownikach.- To właśnie tutaj 31 maja 1944 r. oddział „Orlika” zlikwidował niemiecką szkołę Hitlerjugend mieszczącą się w budynkach dzisiejszej szkoły. Akcja ta miała nie tylko wymiar militarny, ale była też silnym gestem oporu wobec niszczenia polskiej państwowości – zaznaczył ks. D. Cabaj.
Księga walki, odwagi i wiary
Głównym punktem uroczystości było poświęcenie muralu i pamiątkowej tablicy. Dokonali tego: dziekan rycki ks. kan. Stanisław Chodźko, proboszcz parafii Sobieszyn ks. Marek Śliwa i ks. D. Cabaj. A wszystko odbywało się w obecności żołnierzy z Dęblina i kadetów z Zespołu Szkół w Sobieszynie-Brzozowej oraz urzędników, mieszkańców i pasjonatów historii. Nie mogło zabraknąć symbolicznej obecności Orlika, którego reprezentował ułan Tomasz Stolarczyk z oddziału Ułańskiej Straży Tradycji i Wiary.
Mural powstał z pomocą Instytutu Pamięci Narodowej i działającego w jego ramach Centrum Edukacyjnego Przystanek Historia. Z tego powodu w Sobieszynie obecni byli przedstawiciele IPN, a okolicznościowy list przesłał zastępca prezesa prof. Karol Polejowski. „Gromadzimy się, by nie tylko spojrzeć na mural, który przemówił, ale by odczytać z niego całą opowieść, księgę walki, odwagi, samotności i wiary w Polskę. To głos człowieka, który nie chciał być legendą, ale którym legenda się stała. Bo jego czyny nie pozwoliły historii przejść obojętnie. Mjr M. Bernaciak urodzony na tej ziemi był symbolem oporu. Nie tylko wobec niemieckiego okupanta, ale też wobec drugiej fali zniewolenia, tej czerwonej. Był żołnierzem września 1939 r., oficerem Armii Krajowej, dowódcą oddziału partyzanckiego do czasu zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, który przez lata stanowił ostoję niezłomności na pograniczu Lubelszczyzny i Mazowsza. Dziś sam staje się pomnikiem, nie z kamienia, lecz koloru, światła i emocji”, napisał wiceprezes IPN.
Historia, która inspiruje
W odsłonięciu muralu uczestniczyli też przedstawiciele parlamentu i województwa. – To zaszczyt, że mogę uczestniczyć w tak ważnym wydarzeniu. Musimy sobie ciągle powtarzać tę prawdę, o której wiele narodów często zapomina, że każdy kulturalny, cywilizowany naród powinien pamiętać o swojej przeszłości. Narody, które tego nie przestrzegają, tracą pamięć i nie potrafią pokierować swoim losem. My mamy tablicę, mural i pomniki, które dają dowód, że Polska pamięta o swoich bohaterach. Pokazuje, że mamy obowiązek poświęcania naszej pamięci tym, którzy są bardzo ważni. Taką osobą jest mjr M. Bernaciak „Orlik” – mówił senator Stanisław Gogacz. O znaczeniu pamięci mówił też wicemarszałek województwa lubelskiego. – Dobrze, że ten mural jest dziś odsłaniany. Takimi wydarzeniami przywracamy godność naszemu regionowi i ziemi ryckiej. Byli tacy, którzy służyli Moskwie, którzy za order zabijali współbraci. To jest coś nie do pomyślenia. Dlatego czcić powinniśmy takich bohaterów jak „Orlik” – zauważył Marek Wojciechowski.
Starosta rycki zwrócił się natomiast do młodzieży. – To wy jesteście pokoleniem niosącym dalej wartości, za które walczyli „Orlik” i żołnierze wyklęci. Od was zależy, czy pamięć o nich przetrwa. To wy kształtujecie przyszłość Polski nie tylko przez wybory życiowe, ale i przez to, jakie wartości nosicie w sercach. Niech ten mural będzie świadectwem historii i inspiracji, by uczyć się prawdziwych biografii – zaznaczył Dariusz Szczygielski.
Ostatni element świętowania miał miejsce w kinie „Renesans” w Rykach, gdzie historyk i pracownik IPN Krystian Pielacha wygłosił wykład o mjr. M. Bernaciaku.
Tomasz Kępka