W rozważaniach historycznych, szczególnie na łamach lokalnych mediów i w opracowaniach autorstwa regionalistów, w odniesieniu do naszego regionu bardzo często pojawia się określenie „Podlasie”.

Gdzież jest to Podlasie obecnie? Stolicą województwa podlaskiego jest teraz Białystok, ale w końcu XIX w. funkcjonowało też woj. podlaskie ze stolicą w Siedlcach. Mamy też Bielsk Podlaski w obecnym woj. podlaskim, a Radzyń Podlaski, Międzyrzec Podlaski, Komarówkę Podlaską czy wreszcie Białą Podlaską w woj. lubelskim. Z kolei Sokołów Podlaski jest w granicach województwa mazowieckiego. Dochodzi do takich pozornych paradoksów jak opis martyrologii unitów podlaskich w Ostrowie... Lubelskim. Jeszcze nie tak dawno wojewódzkie Siedlce toczyły cichą walkę z również wojewódzką Białą Podlaską o miano stolicy Podlasia, w skład którego wchodził np. Mińsk... Mazowiecki.

27 marca br. w Stoczku Łukowskim odbyły się uroczystości poświęcone postaci urodzonego w tej miejscowości Adolfa Piotra Szelążka (1865-1950). Późniejszy biskup płocki i łucki, a obecnie kandydat na ołtarze uczył się w siedleckim gimnazjum.

Okres jego nauki przypadł na najczarniejszy w dziejach Polski okres rusyfikacji. Droga życiowa Adolfa Szelążka pokazuje, że działania rusyfikacyjne przypominały opisane przez Stefana Żeromskiego „syzyfowe prace”. A.P. Szelążek był w latach 1878-1883 uczniem Męskiego Gimnazjum Klasycznego w Siedlcach. Latem 1878 r. 13-letni Adolf przyjechał z Węgrowa, gdzie w sądzie pracował jego ojciec, do Siedlec, gdzie już pobierał nauki jego starszy brat Władysław.

Ks. Stanisław Brzóska to ostatni dowódca powstania styczniowego, symbol antyrosyjskiego oporu, który oddał życie na rynku w Sokołowie Podlaskim w maju 1865 r.

Jako łukowski wikary dał wyraz swej odwagi jeszcze zanim wybuchło powstanie. Wtedy zapłacił za to zdrowiem, a trzy lata później życiem. Po ukończeniu seminarium w Janowie ks. Brzóska trafił na wikariat w Sokołowie Podlaskim. Była to ciężka praca, która nadszarpnęła wątłe zdrowie młodego księdza. Dlatego biskup podlaski Beniamin Szymański przeniósł w 1860 r. ks. Brzóskę do Łukowa, gdzie warunki pracy były nieco lżejsze.

Ostatnie tygodnie są sprawdzianem dla tych wszystkich, którzy niosą pomoc bliźnim w potrzebie. Mieszkańcy naszego regionu mają bogate tradycje w tej dziedzinie.

Przykładem może być lato 1934 r., kiedy to w lipcu południową Polskę nawiedziła ogromna powódź. Pod wodą znalazły się całe powiaty. Ponad 100 osób zginęło, a 200 tys. straciło dobytek i dach nad głową. Jeszcze nie opadły wody wezbranych rzek i strumieni, a w całej Polsce zaczęły tworzyć się komitety pomocy ofiarom powodzi. Pomagali mieszkańcy miast (o czym napiszę kiedyś osobno), a także mieszkańcy wsi. Ci ostatni, szczególnie z naszego regionu, nie należeli przeważnie do bogaczy.