Biblioteka otwarta dla wszystkich
Korzystamy z nowoczesnych programów (program komputerowy MOL, czytniki kodów) służących do ewidencjonowania i udostępniania zbiorów. Dotyczy to zarówno książek, jak i podręczników czy pomocy szkolnych. Dzięki temu szybciej obsługujemy naszych czytelników, a praca jest sprawniejsza i bardziej efektywna. Ponadto przygotowujemy wystawy tematyczne i dbamy o powiększanie księgozbioru. Obecnie dzieci czytają znacznie mniej niż np. dziesięć lat temu. W naszej szkole średnia wypożyczeń na ucznia to ponad 19 książek rocznie, zaś dziesięć lat temu liczba ta wynosiła 29. To żadna tajemnica, iż dzieci więcej czasu spędzają przed ekranem smartfona, telewizora lub komputera, a rzadziej sięgają po ciekawą lekturę.
Jak zachęcić dzieci do czytania?
Powiększamy nasz księgozbiór i organizujemy wiele akcji promujących czytanie. Gromadzimy audiobooki, mając na uwadze potrzeby uczniów niepełnosprawnych, którzy uczą się w naszej szkole. Od lat prowadzimy akcję „Książka dla biblioteki”, która polega na tym, że każdy może oddać zbędne książki. My je przeglądamy i selekcjonujemy, a te, które uznamy za potrzebne, włączmy do księgozbioru. Pozostałe przekazujemy na tzw. bookcrossing do biblioteki miejskiej lub pedagogicznej. Cenną pomocą na poziomie ministerialnym jest wieloletni Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa na lata 2016-2020. W ramach tego projektu zakupiliśmy 816 egzemplarzy – głównie z literatury pięknej dla dzieci i młodzieży. To niewyobrażalna ilość jak na nasze możliwości. Dzięki temu mamy wystawione dwa regały nowości.
Warto inwestować w nowe książki?
To warunek niezbędny. Gdy uczniowie przychodzą do biblioteki, mogę polecić im ciekawe i nowe publikacje. Dzięki zakupowi nowości udało się nam zahamować spadek czytelnictwa. Uczniowie również mają wpływ na to, jakie książki kupujemy. Wypełniają specjalnie przygotowane ankiety, w których dzielą się opiniami o tym, jakie lektury chcieliby znaleźć w bibliotece oraz co poleciliby innym uczniom.
Do grudnia realizowaliśmy projekty z Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa, klasy siódme przygotowały filmiki reklamujące przeczytane książki, klasy szóste recenzowały publikacje, stworzyliśmy specjalną podstronę na stronie internetowej szkoły – „przeczytane-polecane”, gdzie zostały umieszczone opinie uczniów; klasy piąte prezentowały paradę postaci literackich, przebierając się za bohaterów ulubionych książek. Natomiast klasy czwarte redagowały plastyczno-literacką pocztówkę.
Co dzieci lubią czytać?
Książki o tematyce fantastycznej, ale również o popularnonaukowe, z różnych dziedzin: przyrodnicze, historyczne, o sporcie itp. Wśród chłopców dużą popularnością cieszą się komiksy, które również gromadzimy w bibliotece. Dziewczynki wolą książki obyczajowe i przyrodnicze, o zwierzętach, np. z serii „Zaopiekuj się mną”. Dzieciom trzeba podsuwać publikacje, które się dobrze kończą, żeby budować w nich optymistyczne podejście do świata. Maluchy nie są jeszcze na tyle dojrzałe psychicznie, aby przyjąć lektury z tragicznym zakończeniem.
Czytanie wpływa na rozwój dzieci?
Młodsze mogą zacząć przygodę z książką od oglądania obrazków. Rola kolorowych ilustracji jest niezwykle ważna i zachęca do kontaktu z pięknie wydaną książką. Często staramy się pytać dzieci, co im się podobało w przeczytanej lekturze. Czy była interesująca, czy przeczytały całą książkę, itd. Próbujemy również docierać do rodziców. Opracowałam specjalny list – apel, w którym podkreślam znaczenie czytania szczególnie dzieciom w młodszym wieku. Zachęcam rodziców, aby poświęcili na to dziennie 15-20 min, co z pewnością przełoży się w późniejszym wieku na większą aktywność czytelniczą dziecka. Nie sprowadzajmy czytania do przykrego obowiązku. Ciekawa książka może dostarczyć wiele przyjemności i stać się wytchnieniem od codziennych obowiązków.
Spotkanie z pisarzem Tomem Justyniarskim, które odbyło się w marcu, bardzo spodobało się dzieciom.
Podczas takich wydarzeń uczniowie osobiście poznają pisarzy, autorów książek, które do tej pory tylko czytali. Mogą porozmawiać i otrzymać dedykację w swoim własnym egzemplarzu zakupionej publikacji. Po takich spotkaniach odwiedzają bibliotekę w poszukiwaniu innych tytułów danego autora. W ubiegłym roku – dzięki współpracy z biblioteką pedagogiczną – gościliśmy w naszej szkole pisarzy: Grzegorza Kasdepkego, Pawła Beręsewicza czy Rafała Witka. Na zaproszenie biblioteki miejskiej nasi uczniowie uczestniczyli w spotkaniach z takimi twórcami, jak: Agnieszka Frączek, Barbara Kosmowska, Zofia Stanecka, Wioletta Piasecka, Małgorzata Strękowska-Zaremba i wspomniany T. Justyniarski.
Inne formy promocji czytelnictwa proponowane przez bibliotekę?
W każdym roku planujemy i organizujemy konkursy czytelnicze zarówno dla klas młodszych, jak i starszych. Ponadto uczniowie mogą korzystać z komputerów w czytelni. Mamy zainstalowane gry edukacyjne. Jednak komputery służą przede wszystkim do wyszukiwania materiałów potrzebnych na lekcje. Z uczniami piątej klasy prowadzę klub miłośników książki, gdzie przygotowujemy się do różnych konkursów pozaszkolnych, np. wzięliśmy udział w organizowanej przez Szkołę Podstawową nr 12 w Siedlcach Korneliadzie, której patronuje Kornel Makuszyński, oraz ogłoszonej w zeszłym roku przez SP nr 9 Sienkiewiczjadzie. Obecnie przygotowujemy się do gry miejskiej, chodzimy na wycieczki po mieście i poznajemy historię Siedlec.
Dziękuję za rozmowę.
Czytanie zaczyna się w domu
W 2017 r. – jak wskazują najnowsze badania dotyczące czytelnictwa w Polsce przeprowadzone przez Bibliotekę Narodową – 38% Polaków przeczytało co najmniej jedną książkę. To tylko o 1% więcej niż w 2016 i 2015 r. Ciągle czytamy za mało. Tymczasem korzyści z czytania są ogromne. Kształtuje ono wrażliwość, rozbudza zainteresowania i poszerza horyzonty. Dzięki regularnej lekturze poszerzamy zasób słownictwa, lepiej możemy opisać swoje myśli i uczucia, zmuszamy nasz mózg do aktywności i lepszej produktywności. Czytanie ma również duży wpływ na kształtowanie charakteru. Poszerzanie wiedzy o innych krajach i kulturach, o przyrodzie, technice, historii – to kolejny powód, aby sięgnąć po dobrą książkę. Ponadto osoby czytające mają mniej problemów z zapamiętywaniem zasad ortografii i interpunkcji, co jest szczególnie ważne w pierwszych latach nauki szkolnej.
Nie należy zapominać też o tym, iż czytanie pełni funkcję relaksacyjną. Po ciężkim dniu w szkole lub pracy lektura dobrej książki pozwala na oderwanie się od codziennych trosk i obowiązków.
Ogromną rolę w rozwijaniu pasji czytania odgrywa znajomość zainteresowań i potrzeb czytelnika. Nauczyciele i bibliotekarze – poprzez rozmowy i przeprowadzanie różnych ankiet – próbują dotrzeć do każdego ucznia, zachęcając do poznawania nowych książek. Bardzo istotne zadanie stoi nie tylko przed szkołą, ale również przed rodzicami. Bo wiele zależy właśnie od nich, od kultury czytania w domu i od uświadomienia, jak ważna i rozwijająca jest dobra lektura. Czytanie zaczyna się w domu.
Monika Król