Między 1942 a 1945 r. w Łodzi istniał obóz koncentracyjny dla polskich dzieci. Do dziś mało kto wie o jego istnieniu.

Obóz powstał na terenie wydzielonym z łódzkiego getta. Przebywało w nim ponad 12 tys. dzieci, które trafiły tam, bo wałęsały się po mieście, jechały bez biletu, żebrały, ukradły coś, szmuglowały, sprzedawały. Wystarczyło też, by rodzice byli członkami ruchu oporu, więźniami skazanymi przez hitlerowców, straceni w egzekucji lub nie podpisali volkslisty czy zostali wywiezieni do Niemiec. Znano przypadki, że jeśli ktoś z rodziny podpisał volkslistę, dziecko natychmiast zwalniano. Mieszkańcy obozu mieli od 2 do 16 lat. Bardziej znany był obóz pod nazwą na Przemysłowej. Powstał jako miejsce resocjalizacji, jednak od początku był obozem koncentracyjnym. Dzieci podlegały rygorowi niewolniczej pracy ponad siły, przebywały w skrajnie wyniszczających warunkach. Dziesiątkowały je choroby i głód. Każdego tygodnia umierało kilkoro, kilkanaścioro spośród nich, część została zakatowana przez niemieckich oprawców. Momentu wyzwolenia obozu dożyło ok. 900 dzieci. Były w bardzo złym stanie.

W kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Łukowie znajduje się pochodząca z XVII w. i słynąca przed laty z cudów figura Jezusa Miłosiernego - Frasobliwego, która właśnie została odrestaurowana. Obchodzony w tym roku jubileusz 100-lecia erygowania parafii ma stać się okazją do odnowienia kultu Bożego miłosierdzia.

Rzeźba przedstawia Chrystusa siedzącego na kamieniu, z podpartą głową, w cierniowej koronie. Została wykonana w drewnie. Znajduje się w oszklonej kapliczce nad tabernakulum w głównym ołtarzu kościoła. - Od osoby zajmującej się zabytkami usłyszałem, że tym, czym dla diecezji siedleckiej w dziedzinie malarstwa jest obraz El Greca, tym w dziedzinie rzeźby sakralnej jest figura Jezusa Miłosiernego - Frasobliwego - przyznaje ks. Andrzej Kieliszek, proboszcz parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. - To jeden z najstarszych przedmiotów kultu w naszej diecezji - dodaje Małgorzata Szczygielska, autorka książki „Miłosierny. Historia i legenda figury Chrystusa Miłosiernego z kościoła pobernardyńskiego w Łukowie”, wydanej w ubiegłym roku przez Muzeum Regionalne w Łukowie.

Ojczyznę kocha się nie dlatego, że wielka, ale dlatego, że własna… Inspirując się tymi słowami, dwaj młodzi siedlczanie stworzyli film, który znalazł uznanie w ogólnopolskim konkursie.

Obraz został zgłoszony do Ogólnopolskiego Młodzieżowego Konkursu Krajoznawczego „Poznajemy Ojcowiznę”. Pod hasłem „«Każdy ma swoje miejsce ulubione w dzieciństwie. To jest ojczyzna duszy» - Siedlce Moja Mała Ojczyzna” uczniowie dwóch siedleckich liceów: Cezary Gryczewski z I Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego im. Świętej Rodziny oraz Jakub Boruta z I Liceum Ogólnokształcącego im. B. Prusa, zjednoczyli siły i przedstawili najpiękniejsze - ich zdaniem - zabytki rodzinnego miasta. Głównym celem tego konkursu jest zachęcenie młodych ludzi do poznawania ziemi ojczystej poprzez dostrzeganie i opisywanie w ciekawy sposób obiektów krajoznawczych czy tradycji kulturowych, a także wspomnień i wydarzeń historycznych. Czyli tego wszystkiego, co znajduje się wokół nas - w naszym otoczeniu, w życiu codziennym, dostrzegane podczas wędrówek. Zadanie niełatwe, ale nie niewykonalne. Siedleccy licealiści podjęli się realizacji tematu poprzez zwrócenie uwagi na bogatą historię oraz niebanalną architekturę Siedlec.

W parafii św. Izydora w Woli Wereszczyńskiej wkrótce rozpoczną się prace związane z przygotowaniem terenu, na którym powstanie biblijny ogród. Będzie to pierwszy tego typu obiekt w diecezji siedleckiej.

Ogrody biblijne to w Polsce idea stosunkowo nowa. Jak dotąd założono dopiero kilka takich ogrodów. Pierwszy - w Proszowicach, przy placówce Caritas. Zaprojektowała go prof. Zofia Włodarczyk z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, będąca również autorką takich ogrodów w Myczkowcach, przy Ośrodku Wypoczynkowo-Rehabilitacyjnym Caritas, czy Muszynie - przy kościele parafialnym. Stanowią one inspirację dla kolejnych, m.in. tego, który powstanie w parafii św. Izydora. - Czasem ogrodem biblijnym ktoś nazywa fragment terenu, w którym zasadzono kilka roślin i zamieszczono kilka informacji zaczerpniętych z Pisma Świętego. Jednak ogrodem biblijnym w pełnym tego słowa znaczeniu jest takie miejsce, po przejściu którego człowiek może powiedzieć: zobaczyłem najważniejsze fakty z historii zbawienia - mówi ks. kan. dr Paweł Wiatrak, proboszcz parafii w Woli Wereszczyńskiej.

W ramach Europejskich Dni Dziedzictwa Narodowego 20 września w Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie odbyło się wydarzenie pt. „Droga życia Józefa Ignacego Kraszewskiego”.

W tym roku temat przewodni EDDN brzmiał „Moja droga”. Organizatorzy chcieli w ten sposób zwrócić uwagę na „drogę” przez historię, jaką musiał przebyć naród polski, by odzyskać niepodległość, a której przejście ukształtowało naszą tożsamość. „Droga” może również odnosić się do indywidualnych losów Polaków, którzy w trudnych dla ojczyzny czasach zmuszeni byli do jej opuszczenia i prowadzenia swojej działalności na emigracji. - My postanowiliśmy postanowiło przypomnieć najważniejsze wydarzenia z życia J.I. Kraszewskiego. Była to także okazja do przypomnienia dzieł autora „Kordeckiego” i refleksji nad jego drogą życia, którą cechowała wiara i pokora - podkreśla dyrektor muzeum Krzysztof Bruczuk. Do Romanowa na EDDN przyjechał aktor Jacek Borkowski, który recytował utwory poetyckie pisarza. Następnie otwarto wystawę czasową „Modlitwy serca Józefa Ignacego Kraszewskiego”.

Długie godziny spędzone nad dokumentami i rozmowy ze świadkami przeszłości przyniosły efekt. 2 września światło dzienne ujrzała monografia Tadeusza Opieki „Konspiracja i ruch oporu na lotnisku w Dęblinie 1939-1944”.

Najnowsza książka mieszkającego w Mieście Orląt pisarza nieprzypadkowo miała swoją premierę na początku września. To właśnie w tym czasie 81 lat temu dęblińskie lotnisko przeżyło pierwsze bombardowanie podczas II wojny światowej. Z racji na temat publikacji wielbiciele historii zgromadzili się w hangarze Muzeum Sił Powietrznych. Placówka wyłożyła także pieniądze na wydanie książki. Na 230 stronach czytelnicy mogą poznać dzieje lotniska oraz życie codzienne żołnierzy i pracowników. Zasadniczo autor skupił się na okresie od momentu wybuchu wojny, poprzez tworzenie się środowisk konspiracyjnych, po wkroczenie wojsk Armii Czerwonej i żołnierzy 1 Dywizji Kościuszkowskiej. Ale przytoczył także kilka faktów, jakie miały miejsce przed samym wybuchem wojny, a także związanych z odrodzeniem Szkoły Orląt po 1945 r. Publikacja powstawała przez kilka lat. Aby zgromadzić materiał, T. Opieka spędził setki godzin na przeglądaniu dokumentów Instytutu Pamięci Narodowej. W swoim posiadaniu ma tysiące kserokopii akt.

Bialskie obchody Dnia Sybiraka upłynęły pod znakiem modlitwy i wspomnień. Pamięć o tych, którzy trafili na nieludzką ziemię jest tu ciągle bardzo żywa.

Uroczystości rozpoczęły się od Mszy św. w kościele Narodzenia NMP. Eucharystii przewodniczył ks. dziekan Marian Daniluk, homilię wygłosił ks. prałat Mieczysław Lipniacki, kapelan bialskich Sybiraków. Duchowy opiekun zesłańców przypominał, że przez długi czas nie wolno było o nich mówić. Na szczęście wielu z nich spisało swoje wspomnienia i dziś możemy je czytać. Kapelan opowiadał o spotkaniach z Sybirakami. Wspominał, jak jedna z kobiet mówiła ze łzami w oczach: Przed beznadzieją, załamaniem i bólem broniła nas modlitwa. Pamiętam, że najczęściej śpiewaliśmy pieśń Matko Najświętsza.... Ks. prałat podkreślał, że zesłańcy po powrocie do Polski nie mogli mówić o tym, czego doświadczyli na Syberii. - Wśród ludzi, którzy pomagali powracającym zesłańcom był sługa Boży ks. bp Ignacy Świrski. Biskup przyjmował kapłanów, wracających z wygnania. W tym gronie był m.in. ks. Jan Żuk.

W niedzielę 13 września przy kościele Trójcy Świętej w Staninie odsłonięty został pomnik upamiętniający stulecie Cudu nad Wisłą i miejscowego bohatera Januarego Geoneta. Wydarzeniu towarzyszyło hasło „Parafianie parafii Trójcy Świętej w Bitwie Warszawskiej «Cud nad Wisłą» i stanowiło element projektu „Warto być Polakiem”.

Pomnik usytuowany po lewej stronie przykościelnego placu składa się w dwóch części połączonych przestrzenią krzyża. Po lewej stronie, pod godłem Polski, widnieje napis: „W 100 rocznicę Bitwy Warszawskiej Cud nad Wisłą”. Po prawej widać postać Maryi w niebieskim płaszczu. Niżej umieszczone zostały słowa: „Matko Boża Łaskawa, Strażniczko Polski, chroń ojczyznę naszą”. Na postumencie przeczytać można natomiast informacje o miejscowym bohaterze Januarym Geonecie - uczestniku Bitwy Warszawskiej, który zmarł 10 lutego 1921 r. wskutek rany odniesionej w listopadzie 1920 r. Centralnym punktem niedzielnej uroczystości była Eucharystia w intencji ojczyzny sprawowana pod przewodnictwem proboszcza - ks. kan. Zygmunta Głębickiego, głównego pomysłodawcy upamiętnienia wydarzeń sprzed 100 lat. Mówił o nich w homilii. Po Mszy natomiast pomnik został poświęcony, złożono pod nim wiązanki kwiatów. Asystę honorową zapewniła podczas uroczystości 19 Lubelska Brygada Zmechanizowana im. Gen. Dyw. F. Kleeeberga.

Kolejna sesja naukowa dedykowana ziemiaństwu - za nami. Tym razem poświęcona była posiadaczom ziemskim o obcych korzeniach.

11 września w Muzeum Regionalnym odbyła się część konferencyjna. Na 12 września zaplanowano wycieczkę szlakiem obiektów zabytkowych powiatu bialskiego. Pierwszy dzień dwudniowej sesji przeznaczono na obrady w MR. Wystąpienia dotyczyły różnych aspektów życia ziemian obcego pochodzenia i przebiegały bardzo sprawnie, chociaż nie wszystkim ustalony czas pozwolił wyczerpać temat. Spotkanie rozpoczął dyrektor MR Sławomir Kordaczuk, witając prelegentów, uczestników, przyjaciół, członków Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, historyków, regionalistów. Przypomniał, że inicjatorem cyklu sesji odbywających się co dwa lata jest jego poprzednik Andrzej Matuszewicz, natomiast propozycja tematu dziewiątej sesji wyszła od wicedyrektora Muzeum Mazowieckiego w Płocku Tomasza Kordali cztery lata temu. S. Kordaczuk zasygnalizował też temat kolejnej sesji, zaplanowanej na 2022 r. Będzie on dotyczył ziemian - naukowców. Dziesiąta, jubileuszowa sesja o ziemiaństwie będzie jednocześnie podsumowaniem całego cyklu spotkań.

Łukowska społeczność dba o pamięć walczących o obronę ojczyzny. W poniedziałek 7 września na cmentarzu parafialnym św. Rocha odbyła się uroczystość poświęcenia wyremontowanych 24 mogił żołnierzy Wojska Polskiego poległych we wrześniu 1939 r.

Poprzedziła ją Msza św. sprawowana w intencji ojczyzny oraz tych, którzy oddali za nią życie, celebrowana przez proboszczów łukowskich parafii: ks. kan. Andrzeja Kieliszka i ks. Jerzego Cąkałę. Po Eucharystii głos zabrały osoby zaangażowane w odnawianie nagrobków oraz zaproszeni goście. Wśród nich był prezes łukowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Ryszard Grafik, który w imieniu organizatorów wręczył podziękowania dyrektorowi Adamowi Siwkowi za odnowienie żołnierskich mogił na łukowskim cmentarzu. - Żołnierz polski we wrześniu 1939 r. stanął w obronie państwa i narodu - mówił A. Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Warszawie. - Żołnierz polski, niezależnie od przedwojennych sporów politycznych, konfliktów społecznych, walczył w obronie wszystkich obywateli II RP, broniąc ich przed tym złem, które narodziło się w Niemczech. Nikt nie mógł udawać, że nie wie, co nadciąga z Zachodu. Działały już obozy w Dachau, Mauthausen, Sachsenhausen. Polityka Hitlera była powszechnie znana. Żołnierz polski podjął próbę powstrzymania tej zagłady, która wdarła się na polskie ziemie.